MỚI NHẤT!

Đọc nhanh >>

Trái phiếu từ thời Xô Viết đang "đuổi" theo Putin

10-09-2012 - 20:18 PM | Tài chính quốc tế

Tổng thống Nga đã cảnh báo nếu như nước Nga hoàn trả tất cả các khoản nợ thời Xô Viết có giá trị lên tới 785 tỷ USD, sẽ không còn gì để trả lương cho bộ đội, bác sĩ và giáo viên.

Trái phiếu Xô Viết được phát hành năm 1982, năm cuối cùng trong nhiệm kỳ của Cựu Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Brezhnev. Tuy nhiên, hiện nay, chính số trái phiếu này lại đang đe dọa đến tình hình tài chính của nước Nga. 

Các nhà đầu tư và người ăn lương hưu đang hối thúc Matxcơva tôn trọng lời hứa từ giữa những năm 1990 đối với các khoản bảo lãnh lương hưu và các nghĩa vụ khác, trong đó có trái phiếu. Mặc dù không có số liệu chính xác công bố rộng rãi về tổng giá trị của các trái phiếu đã được phát hành, theo ước tính, chính phủ Nga sẽ cần đến 25 nghìn tỷ rúp Nga (tương đương 785 tỷ USD) để giải quyết số nợ từ trái phiếu này. 

Theo Vladimir Osakovskiy, chuyên gia kinh tế trưởng tại Bank of America Merrill Lynch chi nhánh Matxcơva, số tiền này tương đương với gần 1 nửa sản lượng kinh tế của nước Nga đồng thời khiến nợ của chính phủ Nga tăng lên gấp 10 lần. 

Mới đây nhất, hồi tháng 4, Putin đã ký một quyết định dừng thanh toán tiền nợ trái phiếu cho tới ít nhất năm 2015. Tuy nhiên, phán quyết mới nhất của tòa án châu Âu đã tiếp thêm động lực cho những người nắm giữ trái phiếu tiếp tục đòi lại tiền từ chính phủ.
   
Theo Boris Kheyfets, chuyên gia nghiên cứu về trái phiếu Xô Viết tại Viện kinh tế thuộc Học viện hàn lâm khoa học Nga, những nước trước đây từng nằm trong khối liên minh Xô Viết (USSR) như Kazakhstan đã buộc nhà đầu tư phải chấp nhận được trả 1 phần số tiền nợ ngay sau khi USSR tan rã. Tuy nhiên, Nga lại hứa hẹn cuối cùng sẽ trả số nợ này cho dân chúng.
 
“Đáng lẽ những khoản nợ này phải được giải quyết hết từ những năm 1990. Giờ đây, khoản nợ khổng lồ như vậy sẽ khiến mọi thứ sụp đổ ngay lập tức,” ông bổ sung thêm. 

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Putin đã thực hiện trả nợ trái phiếu lần đầu tiên. Khi đó, nước Nga được hưởng lợi từ giá dầu tăng cao và có được thặng dư ngân sách. Giờ đây, với quỹ lương hưu đang ngày càng thâm hụt nặng, chính phủ Nga gặp phải tình trạng căng thẳng.

Trong 1 cuộc họp hồi tháng trước, Putin đã cảnh báo nếu như nước Nga hoàn trả tất cả các khoản nợ thời Xô Viết, sẽ không còn gì để trả lương cho các bộ đội, bác sĩ và giáo viên.

Trong kế hoạch chi ngân sách năm 2012, chính phủ Nga cũng đã trích ra 50 tỷ rúp để hoàn trả nợ trái phiếu. Số tiền tương tự cũng sẽ được trích ra từ ngân sách năm 2013 và 2014.

Tháng trước, Putin cho rằng Bộ tài chính Nga nên tiếp tục tiến trình này với ưu tiên hàng đầu dành cho những người cao tuổi nhất. Theo đó, những người qua đời sẽ được hưởng 6.000 rúp (gần 200 USD) tiền hỗ trợ chi phí cho đám tang. 

Hồi tháng 7, Tòa án nhân quyền liên minh châu Âu có trụ sở đặt tại Strasbourg, Pháp, đã yêu cầu Nga phải trả cho Yuriy Lobanov, 70 tuổi, số tiền 37.150 euro (tương đương 46.497 USD) – gấp 140 lần so với tiền lương hưu hàng tháng. Đây là tiền trả nợ cho các trái phiếu được phát hành từ năm 1982. Trong phán quyết, tòa án cho rằng Nga đã từ chối công bố chính xác số lượng trái phiếu và nhiều lần trì hoãn trả nợ với những lý do “không rõ ràng đối với tòa án”. 

Nga luôn cố gắng tránh những trường vụ kiện tương tự như thế này, nhưng phán quyết trong trường hợp của Lobanov được đưa ra dựa trên luật pháp nước Nga và sử dụng mức lãi suất thấp nhất có thể để tính toán số tiền nợ. Do đó, theo Vasily Vasilyev, luật sư đến từ Yukov, Khrenov & Partners, khả năng kháng cáo là rất ít.  

Sau khi phiên tòa kết thúc, Bộ Tư pháp Nga đã ra thông báo tôn trọng phán quyết của Tòa án nhân quyền liên minh châu Âu và bổ sung thêm rằng điều này chỉ áp dụng cho các trái phiếu được phát hành năm 1982. 

Cách đây 2 năm, Nga quay trở lại thị trường nợ quốc tế sau 12 năm gián đoạn vì vụ vỡ nợ trị giá 40 tỷ USD năm 1998. Theo kế hoạch mà chính phủ Nga đề ra, nước này sẽ lại phát hành trái phiếu chính phủ và trái phiếu công ty niêm yết bằng đồng rúp thông qua các tổ chức quốc tế như Euroclear Bank và Clearstream International vào cuối năm nay.

Theo Osakovskiy, trước khi vụ vỡ nợ năm 1998 xảy ra, Nga đã giải quyết số nợ từ thời Sa hoàng với giá 400 triệu USD, tức là bằng 99% so với giá trị ban đầu. Osakovskiy dự đoán điều tương tự cũng sẽ được thực hiện đối với các trái phiếu Xô Viết.  Như vậy, nhiều người sẽ được hưởng lợi từ điều này mà chủ yếu là những người về hưu hoặc những người nắm giữ trái phiếu từ đầu. 

Thu Hương

huongnt

Business Week

Trở lên trên