3 năm, Nghị quyết "đột phá" đã làm được những gì?

Nhìn lại chặng đường 3 năm

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có đánh giá về tình hình và kết quả thực hiện Nghị quyết số 19 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong 3 năm qua.

Theo đó, kể từ tháng 3/2014 đến nay, Chính phủ đã lần lượt ban hành Nghị quyết 19/2014, Nghị quyết 19/2015 và Nghị quyết 19/2016 nhằm chỉ rõ mục tiêu, phương thức hành động để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Cả 3 Nghị quyết 19 được đánh giá là đã tập trung đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm thời gian và chi phí hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển mạnh cơ chế quản lý sang hậu kiểm... Các nghị quyết cũng đã giao nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể cho các Bộ, cơ quan, địa phương gắn với từng chỉ số liên quan.

Theo đánh giá, mức độ và trách nhiệm thực hiện của các Bộ khác nhau, nhiều nơi vẫn còn mang tính hình thức, nhưng tựu chung, trong 3 năm thực hiện đã thu về nhiều chuyển biến tích cực, được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao.

Những cố gắng của Việt Nam cũng đã được các tổ chức quốc tế ghi nhận. World Bank trong Doing Business 2017 đánh giá môi trường kinh doanh của Việt Nam tăng 9 bậc (từ vị trí 91/189 lên 82/190) với 5 chỉ số tăng hạng. Đây là mức cải thiện thứ hạng nhiều nhất kể từ năm 2008.

Trong đó, Bảo vệ nhà đầu tư tăng hạng nhiều nhất với 31 bậc (từ 118 lên vị trí 87); Giao dịch thương mại qua biên giới đạt mức tăng 15 bậc (từ vị trí 108 lên vị trí 93); Nộp thuế và BHXH tăng 11 bậc, thời gian được rút ngắn 230 giờ (từ 770 giờ xuống còn 540 giờ); Tiếp cận điện năng cải thiện 5 bậc do thời gian rút ngắn còn 46 ngày (năm ngoái là 59 ngày) và giảm từ 6 thủ tục xuống còn 5 thủ tục; Giải quyết phá sản doanh nghiệp tăng 1 bậc (từ vị trí 126 lên thứ hạng 125).

Đường vẫn dài và khó...

Mặc dù đã có nhiều cải thiện nhưng nhìn chung các chỉ số của Việt Nam vẫn chưa đạt trung bình ASEAN 4, thậm chí, một số chỉ số còn thấp hơn trung bình của ASEAN 6. Bên cạnh 5/10 chỉ tiêu tăng hạng, 5 chỉ tiêu khác của Việt Nam lại giảm bậc.

Cụ thể: Khởi sự kinh doanh giảm 10 bậc (từ vị trí 111 xuống 121), là chỉ số có mức giảm bậc nhiều nhất; Cấp phép và xây dựng các thủ tục liên quan và Tiếp cận tín dụng: Mỗi chỉ số giảm 3 bậc; Đăng ký sở hữu tài sản, Giải quyết tranh chấp hợp đồng: Mỗi chỉ số giảm 1 bậc.

Các chỉ số giảm một mặt là do Việt Nam không có cải cách nào trong những lĩnh vực này trong thời gian qua. Mặt khác là do các nước khác tiến nhanh hơn.Vì thế, mục tiêu đạt trung bình ASEAN 4 càng trở nên thách thức.

Ngoài ra, theo đánh giá Năng lực cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn kinh tế Thế giới thì thứ hạng của Việt Nam năm 2016 là 60/138, giảm 4 bậc so với năm ngoái. Thứ hạng này thấp hơn hầu hết các nước ASEAN và chỉ đứng trên Lào, Campuchia.

Như vậy, rõ ràng vẫn còn khoảng cách khá xa giữa mục tiêu và việc thực thi Nghị quyết. Trên thực tế vẫn còn tồn tại nhiều rào cản gây trở ngại cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, nhất là những quy định về điều kiện kinh doanh, quản lý chuyên ngành.

Do đó, để tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao hiệu quả, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang kiến nghị lên Thủ tướng ban hành Nghị quyết về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh năm 2017, định hướng 2020 (gọi tắt là Nghị quyết 19/2017).

Nội dung trọng tâm tiếp tục củng cố, duy trì các kết quả đã đạt được, đồng thời phấn đầu nâng điểm trên tất cả các chỉ tiêu; đồng thời bổ sung thêm các tiêu chí về Sáng tạo toàn cầu, về Chính phủ điện tử, tập trung vào các giải pháp về xây dựng chính quyền liêm chính và phục vụ. Nghị quyết sẽ quy rõ trách nhiệm của từng Bộ, cơ quan, địa phương với từng chỉ số, ứng dụng CNTT, nâng cao hiệu quả dịch vụ công trực tuyến,...