Chân dung diễn viên hài khiến châu Âu hốt hoảng hơn Brexit

Tương lai tăm tối cho EU

Thất bại của Thủ tướng Renzi trong nỗ lực nhằm loại bỏ quyền lực ở Thượng viện Italty đã khiến châu Âu rơi vào cuộc khủng hoảng thứ 2 và có thể tồi tệ hơn cả Brexit trong chưa đầy một năm. Việc ông Renzi tuyên bố từ chức sau “thất bại rõ ràng tới đáng kinh ngạc” tiếp tục cho thấy sức mạnh của chủ nghĩa Dân túy, vốn gây nhiều bất ngờ ở cuộc trưng cầu dân ý Anh và bầu cử tổng thống Mỹ.

Theo những người ủng hộ, việc loại bỏ quyền lực ở Thượng Viện sẽ giúp bộ máy quản lý ở Italy trở nên đỡ phức tạp hơn, giúp ích cho những chính sách nhằm cải cách và phục hồi nền kinh tế, vốn gặp nhiều vấn đề của đất nước. Tuy nhiên, thất bại của thủ tướng Renzi tiếp tục khẳng định sự lan rộng của làn sóng Dân túy ở châu Âu.

Khi Thủ tướng Renzi từ chức, Tổng thống Italy sẽ là người quyết định các bước đi tiếp theo. Ông có thể kêu gọi một cuộc tổng tuyển cử, vốn có nhiều lợi thế cho Phong trào 5 sao, những người đối lập vừa giành chiến thắng vang dội trong cuộc trưng cầu dân ý của chính phủ Italy. Nếu chiến thắng, ông Beppe Grillo, người đứng đầu Phong trào 5 sao, có thể trở thành Thủ tướng Italy.

Thủ tướng Italy Matteo Renzi vừa quyết định từ chức. Ảnh: Getty

Các nhà quan sát nước ngoài lo ngại nếu trở thành thủ tướng, ông Grillo sẽ kêu gọi một cuộc trưng cầu khác nhằm loại bỏ đồng Euro, đưa Italy trở về với đồng Liar. Thậm chí, có thể Italy sẽ theo bước người Anh để rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Với sự ra đi của cả Anh và Italy, tương lai EU sẽ trở nên vô cùng mù mịt.

Nhiều người cũng bày tỏ lo ngại kết quả của cuộc trưng cầu dân ý tiếp tục tác động tới nền kinh tế bất ổn của Italy, đẩy các ngân hàng chìm trong các khoản nợ xấu.

Beppe Grillo là ai?

Đóng vai trò lớn trong Phong trào 5 sao, Grillo được xem là người khiến ông Renzi phải từ chức. Tuy nhiên, vị chính trị gia này từng là một diễn viên hài. Tên tuổi của ông được biết tới trên khắp nước Ý vì loạt chương trình truyền hình trong những năm 1970 và 1980. Chuyển sang hoạt động chính trị, Grillo tiếp tục sử dụng ảnh hưởng và sự quan tâm của công chúng để chống lại các chính sách của cả phe cánh hữu và cánh tả trên chính trường Italy.

Ông sáng lập Phong trào 5 sao vào năm 2009. Trong cuộc trưng cầu dân ý vừa diễn ra, Phong trào 5 sao nhận được tới 60% sự ủng hộ của người dân Italy khi nói “Không” với nỗ lực loại bỏ quyền lực Thượng viện của chính quyền thủ tướng Renzi. Nếu Italy tổ chức cuộc tổng tuyển cử sớm, Grillo nhiều khả năng sẽ trở thành thủ tướng mới của Italy.

Vincenzo Scarpetta, một nhà phân tích chính sách cấp cao tại Open Europe, nhận định: “Ông ấy là ngôi sao được nhiều người biết tới nên những phát biểu của ông ấy cũng mang nhiều tính giải trí. Ngay cả khi bạn không hiểu tiếng Ý, bạn có thể nhìn ngôn ngữ cơ thể của ông ấy và hiểu được ý nghĩa trong thông điệp. Ông ấy thường di chuyển rất nhiều, thậm chí là chạy đi chạy lại trên sân khấu”.

Tuy nhiên, ông Grillo cũng là người kêu gọi chính phủ minh bạch hơn thông qua việc tổ chức “V-Day”. Ông Grillo còn được đánh giá là thẳng thắn. Trong suốt quá trình hoạt động, Grillo luôn khẳng định sẽ tổ chức trưng cầu dân ý, khiến Italy rút khỏi Euzone. Grillo cũng là người chống thương mại tự do, bao gồm cả hiệp định giữa EU với Mỹ hay Canada. Cựu diễn viên hài cũng không giấu giếm bảo hộ thương mại, giảm thuế cho người nghèo.

Liệu Beppe Grillo sẽ trở thành thủ tướng Italy?

Ngay cả khi Phong trào 5 sao giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử sớm, ông Grillo chưa chắc đã trở thành người chèo lái nền kinh tế lớn thứ 3 khu vực. Đã từ lâu, ông Grillo khẳng định mình không tham vọng trở thành thủ tướng Italy. Trong quá khứ, ông Grillo từng bị buộc tội ngộ sát vì gây ra vụ tai nạn làm 3 người thiệt mạng, làm dấy lên quan ngại ông không đủ điều kiện đứng đầu chính phủ Italy.

Tuy nhiên, những người sát cánh cùng Grillo có thể trở thành thủ tướng Italy. Luigi Di Maio là một trong những cái tên nhận được nhiều sự chú ý. Chính trị gia 30 tuổi này hiện đang đảm trách cương vị phó chủ tịch Chamber of Deputies, một cơ quan thấp hơn của Nghị viện Italy. Nhiều nhân vật máu mặt trên chính trường Italy cũng nằm trong nhóm những người ủng hộ Grillo.