Người dân bức xúc với quy định tính giá bồi thường

Giải thích về nguyên tắc định giá đất khi thu hồi “sát với giá thị trường”, GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường cho hay, ở nhiều nước, người ta quy định giá thị trường là giá trung bình của giá đất giao dịch trên thị trường trong khoảng 1 hoặc 2 hoặc 3 năm trước. Nhưng vì Luật Đất đai 2003 có đưa ra khái niệm “giá thị trường trong điều kiện bình thường” là giá giao dịch quyền sử dụng đất trên thị trường mà không rơi vào trường hợp sốt giá, thị trường đóng băng, giao dịch giữa những người thân, giao dịch trong hoàn cảnh bị ép buộc.
 
Chính vì khái niệm chưa sát thực tế như vậy dẫn đến tình trạng nhà nước bị thất thu thuế khi các hợp đồng chuyển nhượng nhà đất luôn được ghi giá thấp hơn với giá do nhà nước quy định. Bên cạnh đó, còn xảy ra tình trạng các cơ quan quản lý cũng như người dân thường khó thống nhất với nhau về giá thị trường dễ xảy ra mâu thuẫn khi nhà nước đền bù thu hồi đất.

Đồng ý kiến với ông Võ, ông Phạm Văn Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cộng đồng nông thôn cho hay: "Thực tế người dân ở rất nhiều địa phương bức xúc với quy định tính giá bồi thường khi nhà nước thu hồi đất vì sự thiếu công bằng và bất hợp lý. Ví dụ khi thu hồi đất nông nghiệp thì nhà nước chỉ đền bù bằng giá trị sản lượng lúa thu hoạch trong 4 năm. Trong khi hạn điền lại quy định 20 năm. Rõ ràng, 16 năm tiếp theo người dân bị mất thu nhập."

Về việc nhà nước thu hồi đất thổ cư, thì giá trị đền bù thấp hơn nhiều so với giá thị trường.Với khoản tiền đền thì người dân không mua nổi một suất đất tái định cư. Thậm chí giá đền bù cũng rất tuỳ tiện, giá đền bù cũng khác nhau trên cùng một khu vực. Đây là tình trạng khá phổ biến hiện nay, ít nhất tại 4 tỉnh chúng tôi đã khảo sát.

Về vấn đề khung giá đất, TS. Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng: "Chính phủ rất khó quy định một khung cho cả nước vì mỗi vùng mỗi khác. Tôi nghĩ Chính phủ không nên quy định khung giá đất, nhưng ít nhất từng tỉnh một có một khung mang tính chất hướng dẫn để dựa trên đó tính giá trị cho từng vị trí. Khi thực hiện cụ thể thì phải hài hòa các lợi ích, mà tôi đề nghị nên coi những người nhà nước định thu hồi đất là những người đóng góp đất đai vào sự phát triển chứ không nên coi là nạn nhân của sự phát triển.