Điều gì khiến cổ phiếu dầu khí "lạc nhịp" với đà tăng của thị trường?

Những ngày tháng 7 đang diễn ra khá tích cực với TTCK Việt Nam khi chỉ số VN-Index có nhịp bứt phá lên sát mốc 1.000 điểm. Trong bối cảnh sôi động của thị trường, nhóm cổ phiếu dầu khí dường như đang đứng ngoài "cuộc chơi" khi hầu hết những cái tên đầu ngành như GAS, PVS, PVD, PVT…vẫn trong trạng thái đi ngang, hoặc giảm nhẹ.

KQKD sơ bộ 6 tháng đầu năm của các doanh nghiệp dầu khí cho thấy bức tranh tương đối tích cực khi nhiều doanh nghiệp cơ bản đã hoàn thành kế hoạch kinh doanh năm, thậm chí tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, điều này chưa khiến nhóm cổ phiếu dầu khí hòa nhịp với xu hướng tăng của thị trường.

Vậy điều gì khiến các cổ phiếu dầu khí chưa thể đóng vai trò "đầu tàu" dẫn dắt thị trường trong giai đoạn qua? Dưới đây là đánh giá của ông Lê Đức Khánh – Giám đốc Trung tâm phân tích CTCK Dầu khí (PSI) về những khó khăn của ngành dầu khí, cũng như triển vọng trong nửa cuối năm 2019.

Nhóm dầu khí vẫn chưa đồng nhịp với thị trường thời gian gần đây

Giá dầu biến động mạnh ảnh hưởng tiêu cực tới nhóm cổ phiếu dầu khí

Tập đoàn dầu khí PVN và các đơn vị thành viên đều xây dựng kết hoạch kinh doanh khi dựa trên một phần dự báo diễn biến giá dầu thô. Năm 2019, hầu hết nhận định của các CTCK trong nước và quốc tế đều nhận định giá dầu sẽ hồi phục tốt.

Cụ thể, đầu năm 2019, Argus Media dự báo dầu thô Brent giao dịch quanh 65 USD/thùng và có thể vượt mức 80$/thùng trong năm 2019. Bank of America, Merrill Lynch đều nhận định lạc quan khi cho rằng giá dầu Brent hồi phục vào năm 2019 và có thể đạt mốc 70 USD/thùng.

Tuy nhiên, giá dầu thế giới từ đầu năm tới nay có sự trồi sụt khá mạnh. Lo ngại kinh tế toàn cầu suy giảm, tồn kho dầu tại Mỹ tăng mạnh đã tác động tiêu cực tới diễn biến giá dầu trong tháng 6. Những ngày gần đây, giá dầu dù đã ổn định quanh vùng 63 USD/thùng nhưng vẫn thấp hơn con số dự báo.

Giá dầu trồi sụt mạnh trong 1 năm qua

Việc giá dầu sụt giảm đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động khai thác thăm dò dầu khí trên thế giới, cũng như ảnh hưởng tới lợi nhuận các doanh nghiệp dầu khí Việt Nam. Kết quả kinh doanh PVGAS trong quý 2 vừa qua sụt giảm 5% là minh chứng rõ nét về ảnh hưởng của giá dầu.

Với nhà đầu tư chứng khoán, giá dầu luôn là yếu tố song hành với quyết định đầu tư. Diễn biến trồi sụt của giá dầu trong nửa đầu năm rõ ràng ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý thị trường.

Những khó khăn hiện hữu với doanh nghiệp dầu khí

Mặc dù KQKD các doanh nghiệp dầu khí tương đối tích cực trong nửa đầu năm, nhưng nhìn chung hoạt động các doanh nghiệp dầu khí vẫn còn không ít khó khăn.

Với PVGAS, lượng khí bể Cửu Long về bờ ngày càng giảm, giếng mỏ khí Thái Bình bị sự cố làm gián đoạn cấp khí kéo dài từ tháng 2 - 6/2019, một số dự án lớn có tiến độ rất sát nhưng kéo dài so với kế hoạch...là những thách thức với doanh nghiệp này.

Với PV Drilling, thị trường thế giới và khu vực tiếp tục dư cung với số lượng giàn khoan lớn nên đơn giá cho thuê giàn mặc dù có dấu hiệu tăng lên theo đà tăng của giá dầu, nhưng vẫn ở mức thấp (khoảng 60.000USD/ngày).

Hoạt động đấu thầu quốc tế của PV Drilling vẫn gặp khó khi các nước như Malaysia, Indonesia...tăng cường chính sách bảo hộ các doanh nghiệp của họ. Các chiến dịch khoan trong nước không nhiều và hầu hết là chương trình khoan ngắn hạn nên việc bố trí sắp xếp giàn khoan cho các chương trình khoan này luôn bị động. Giàn khoan nước sâu TAD V đã được đưa vào neo đậu ở trạng thái "cold stack" tại cầu cảng PV Shipyard Vũng Tàu từ tháng 11/2016 trong tình trạng không có việc gây tốn chi phí và giảm DT/LN chung.

PVEP POC đã thanh toán cho PV Drilling với tổng số tiền là 400 tỷ đồng chiếm khoảng 50% trong tổng nợ của PVEP (tổng nợ khoảng hơn 800 tỷ đồng). Tuy nhiên số nợ còn lại phải thu từ khách hàng vẫn còn nhiều, gây khó khăn và làm ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của PV Drilling.

Với Lọc dầu Bình Sơn (BSR), khoảng chênh giữa giá sản phẩm và dầu thô (crack margin) bị thu hẹp rất nhiều so với Kế hoạch, đặc biệt giai đoạn 2 tháng đầu năm 2019 và giai đoạn từ đầu tháng 6/2019 đến nay khiến cho hiệu quả SXKD của Công ty bị giảm sút mạnh.

Bên cạnh đó, tính đến ngày 14/6/2019, giá trung bình dầu thô và sản phẩm giảm mạnh so với giá trung bình tháng 5/2019. Cụ thể, giá dầu thô thấp hơn trung bình tháng 5/2019 là 7,82 USD/thùng, giá xăng Mogas 95 thấp hơn 11,34 USD/thùng, xăng Mogas 92 thấp hơn 11,23 USD/thùng, DO 0,05%S thấp hơn 9,46 USD/thùng. Việc giảm giá này dẫn đến dầu thô, sản phẩm tồn kho có giá cao hơn giá thị trường và làm giảm hiệu quả SXKD. Với những vấn đề trên, BSR chỉ đạt vỏn vẹn 39,8% chỉ tiêu lợi nhuận trong nửa đầu năm 2019.

Trong khi đó, PV Coating (PVB), công ty đối mặt với tình trạng thiếu việc trong nửa đầu năm 2019 dẫn tới KQKD thua lỗ.

Điểm sáng dầu khí trong nửa cuối năm 2019

Bên cạnh những khó khăn nội tại cũng như chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, các doanh nghiệp Dầu khí vẫn đang trong giai đoạn khởi sắc so với những khó khăn trong các năm vừa qua. Các doanh nghiệp GAS, PVD, PVS, PVB, PVC…được dự báo kết thúc năm 2019 với nhiều kết quả tốt và kỳ vọng sẽ thu hút sự quan tâm từ phía các nhà đầu tư.

PVD sẽ vượt qua khó khăn và đạt được kết quả tốt khi dàn TAD 5 có việc. Doanh nghiệp hiện đang tích cực tham gia đấu thầu cho chiến dịch khoan tại Brunei với thời gian 5 năm, bên cạnh đó, TAD 5 có thể được tham gia đấu thầu cho dự án Sao Vàng Đại Nguyệt với thời gian khoảng 8 tháng. PVD có thể được ưu tiên cung cấp giàn khoan TAD cho các chiến dịch khoan hoặc công tác sửa giếng, hủy giếng sắp tới của Vietsovpetro, Biển Đông POC, Phú Quốc POC. Trong dài hạn, có thể xem xét cho hoán cải giàn TAD để phục vụ các dự án/chương trình khai thác của Tập đoàn trong tương lai.

GAS cũng đã lên kế hoạch triển khai các dự án quan trọng Dự án đường ống dẫn khí Nam Côn Sơn 2 - giai đoạn 2, Dự án thu gom, vận chuyển khí mỏ Sư Tử Trắng, Dự án đường ống dẫn khí mỏ Sao Vàng - Đại Nguyệt, Dự án kho chứa LNG tại Thị Vải, Dự án kho cảng nhập LNG tại Sơn Mỹ - Bình Thuận…

Các hoạt động khai thác và thăm dò đang được đẩy mạnh, PVS có rất nhiều tiềm năng phát triển trong giai đoạn 2019 – 2022 khi tham gia vào rất nhiều dự án cơ khí, hoạt động M&C tại Lô 46/07; 51 dự án Nam Du – U Minh, 09-2/09 Kinh Ngư Trắng, Lô 117 – 119 Mỏ Cá Voi Xanh, 12/11 Thiên Nga Hồng Hạc, Lô 112 dự án Báo vàng – Báo đen, Lô 15-1/05 dự án Lạc Đà Vàng…

Trong khi đó, PVB sau giai đoạn thiếu việc nửa đầu năm 2019 cũng hứa hẹn những tháng cuối năm bận rộn nhờ các dự án lớn triển khai như dự án Sao Vàng Đại Nguyệt, dự án Nam Côn Sơn giai đoạn 2, dự án Nam Du U Minh…