Dư âm ĐHCĐ Rạng Đông: Một tổ chức Công đoàn “kỳ lạ”

- Công đoàn Rạng Đông được ví như một quỹ đầu tư nhưng danh mục chỉ có duy nhất một loại cổ phiếu.

- Việc sở hữu phần lớn cổ phần công ty và dự định gom thêm của Công đoàn công ty gây nên những tranh cãi trái chiều tại ĐHCĐ

ĐHCĐ thường niên CTCP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (RAL) đã chính thức khép lại với việc thông qua toàn bộ các tờ trình. Mặc dù tỷ lệ thông qua không tuyệt đối với tất cả tờ trình, và có nhiều tranh cãi, Nghị quyết cuối cùng của phiên họp ĐHCĐ làm hài lòng phần lớn những người tham dự, đặc biệt là người lao động của công ty.

Một tổ chức Công đoàn “kỳ lạ”

Trên thị trường không thiếu những doanh nghiệp có các tổ chức công đoàn nắm giữ cổ phần của chính doanh nghiệp đó. Nhưng tỷ lệ nắm giữ lên tới gần 40% và là cổ đông lớn nhất, thì trường hợp của Rạng Đông quả là có một không hai.

Và thậm chí công đoàn còn có ý định gom thêm cổ phiếu khi cổ đông lớn thứ hai là SCIC lên kế hoạch thoái vốn.

Trao đổi với chúng tôi bên lề đại hội, bà Ngô Ngọc Thanh, người nắm giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT công ty hơn 10 năm qua đã tiết lộ nhiều thông tin về sự hình thành “quỹ” đầu tư cổ phần Rạng Đông từ Công đoàn công ty.

Rạng Đông được cổ phần hóa từ năm 2003 và chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán từ năm 2007. Như rất nhiều doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa, công đoàn công ty cũng như cán bộ công nhân viên có quyền mua một tỷ lệ cổ phần nhất định. Việc gom cổ phiếu RAL đến tỷ lệ như hiện nay xuất phát từ biến động giá cổ phiếu RAL sau niêm yết.

Năm 2007, giá RAL đạt đỉnh, không ít cổ đông là cán bộ công nhân viên đã đua nhau bán cổ phần đề thu tiền, hiện thực hóa lợi nhuận. “Người thì mua nhà, người thì sắm xe” – bà Thanh tâm sự.

Sân khuôn viên CTCP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông

Cũng trong cuộc trao đổi bên lề, một cổ đông, đồng thời là cựu nhân viên của Rạng Đông đã hồ hởi “khoe” với chúng tôi, rằng ông đã mua được một ngôi nhà khang trang nhờ bán cổ phần RAL đúng đỉnh. Hiện tại ông đã kịp mua một lượng cổ phần của công ty khi giá rơi xuống.

Công đoàn cũng như HĐQT công ty đã ra sức khuyên người lao động dừng bán cổ phần, sợ những ảnh hưởng tiêu cực về hình ảnh khi cán bộ công nhân viên tỏ ra không tin tưởng vào hoạt động của công ty, không muốn nắm giữ cổ phiếu công ty.

Khuyên là một chuyện, cổ phiếu mà giảm giá, ai sẽ là người chịu trách nhiệm, ai sẽ “đền bù” mất mát cho người lao động nếu như họ giữ cổ phiếu theo lời khuyên của mình, bà Thanh cũng như HĐQT công ty trăn trở. Giải pháp được đưa ra lúc ấy là Công đoàn công ty sẽ gom lại cổ phiếu khi người lao động bán ra. Công đoàn công ty vì vậy đã được tổ chức như một loại hình “quỹ đầu tư” – chỉ khác biệt là danh mục chỉ có duy nhất một loại cổ phiếu.

Với việc nhận cổ tức đều đặn hàng năm, Công đoàn Rạng Đông đã có một nguồn thu đều đặn, tương đối lớn, thưởng cho cán bộ công nhân viên công ty căn cứ vào đóng góp của họ, vào hoạt động của họ trong một năm. Đó là điều mà không phải doanh nghiệp nào cũng làm được.

Công đoàn công ty, do nguồn thu lớn, có quy chế chi tiêu rất rõ ràng và minh bạch, đại diện Rạng Đông cho biết.

Gom thêm, nên hay không?

Tại ĐHCĐ lần này, Công đoàn công ty không giấu ý định tiếp tục gom thêm cổ phiếu RAL khi ông lớn SCIC thoái vốn mà không phải thông qua chào mua công khai (trong trường hợp SCIC bán thỏa thuận hoặc đấu giá cổ phần – khả năng lớn sẽ xảy ra).

Trong trường hợp khả quan nhất, Công đoàn công ty gom hết toàn bộ cổ phần từ SCIC, tổ chức này sẽ nắm giữ tới 60% vốn điều lệ của Rạng Đông.

Thế nhưng, không phải ai cũng ủng hộ phương án nói trên. Một cổ đông cho rằng, đã đến lúc cổ phiếu RAL phải được bán đấu giá ra thị trường, cho các tổ chức khác – và các tổ chức đó có thể hợp tác thúc đẩy sản xuất kinh doanh của công ty, không ngoại trừ cử người vào HĐQT, Ban điều hành công ty. Cổ đông này cũng cho biết, việc tập trung cổ phần vào công đoàn, vô hình trung đã làm giảm đi ý nghĩa của việc cổ phần hóa mà công ty đã tiến hành cách đây 10 năm. Ông cho biết, khi Công đoàn của Rạng Đông “phình to” ra cùng với việc nắm giữ đa số cổ phần công ty, việc minh bạch là không hề dễ dàng.

Theo lộ trình, SCIC sẽ thoái vốn khỏi Rạng Đông (và một loạt công ty khác) trong năm nay. Câu trả lời về việc gom cổ phiếu của Công đoàn Công ty có thành công hay không vẫn còn ở phía trước.

Biến động giá cổ phiếu RAL trong 3 năm

>> Công đoàn Bóng đèn Rạng Đông 'lãi' hơn trăm tỷ từ đầu tư cổ phiếu

Đan Nguyên