Phó tổng giám đốc DATC: Tái cơ cấu như Bianfishco sẽ được nhân rộng

DATC mua nợ, xử lý tồn tại tài chính và đang trong tiến trình chuyển Viseri thành công ty cổ phần theo phương án được duyệt. Căn cứ kết quả xác định giá trị DN tại thời điểm 30/9/2011 (giá trị thực tế của Viseri là 327,5 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu bị âm 122,8 tỷ đồng), DATC đã xóa một phần nợ để cân đối tình hình tài chính giúp Viseri đủ điều kiện cổ phần hóa.

Sau tái cơ cấu, Viseri sẽ có vốn điều lệ 100 tỷ đồng, trong đó, DATC nắm 51%, Công đoàn Viseri mua 0,12%, người lao động Viseri mua 5,5% và 43,38% còn lại chào bán ra ngoài. Ngày 22/11, Viseri đã chào bán 4.338.000 cổ phần (chiếm 43,38% vốn điều lệ) ra công chúng theo quy chế đấu giá cổ phần lần đầu.

Do mới bán được 861.400 cổ phần với giá 10.000 đồng/cổ phần, nên Viseri đang báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn điều chỉnh lại cơ cấu vốn điều lệ để kịp tổ chức đại hội cổ đông lần đầu vào đầu năm 2013.

Thực ra, đã có nhà đầu tư nước ngoài muốn mua cổ phần của Viseri, nhưng do vướng mắc về cơ chế chào bán chứng khoán và quản lý ngoại hối, nên việc bán số cổ phần còn lại có thể phải đợi sau khi Viseri chuyển đổi thành công ty cổ phần mới thực hiện được.

Ông có hy vọng sẽ tái cơ cấu thành công Viseri - một tổng công ty lỗ triền miên nhiều năm liền?

Cũng như nhiều đơn vị đã được DATC xử lý trước đây, như Sadico Cần Thơ, Procimex Việt Nam, Đường Kontum, Mía đường Sơn La, Intimex Nha Trang…, chúng tôi hy vọng, Viseri sẽ tái cơ cấu thành công.

Tôi cũng muốn nói thêm rằng, các đơn vị này trước đây đều nợ nần chồng chất, kinh doanh thua lỗ, nợ đọng cả thuế, nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước lẫn bảo hiểm xã hội…, nhưng sau khi tái cơ cấu đã phục hồi, có những công ty đạt tăng trưởng sản lượng, doanh thu gấp nhiều lần so với giai đoạn trước. Thậm chí, có 3 DN là Sadico Cần Thơ, Đường Sơn La, Mía đường Kontum đã lọt vào Top 1.000 DN đóng thuế thu nhập lớn nhất Việt Nam.

Thế còn việc “giải cứu” Bianfishco thì sao, thưa ông?

Trường hợp Bianfishco lại gợi mở một hướng đi mới. DATC không trực tiếp bỏ tiền mua nợ thực hiện tái cơ cấu, mà đứng vai người dàn xếp để cổ đông và các chủ nợ tự thỏa thuận xử lý.

Ngày 17/10/2012, Bianfishco tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2012 để thông qua các nội dung tái cơ cấu. Đến nay, Bianfishco đã dàn xếp ổn thỏa với các chủ nợ lớn và cơ bản trả được nợ cho người dân, đã thu mua cá nguyên liệu trở lại để chế biến, duy trì thị trường xuất khẩu truyền thống, khai thác thị trường mới, khôi phục việc làm và thu nhập cho người lao động. Hoạt động của Bianfishco, về cơ bản, đã trở lại bình thường.

Thật ra, việc tự thỏa thuận giữa cổ đông với các chủ nợ để tái cơ cấu mà không cần phải qua Tòa án hoặc sự can dự của bên thứ ba là kinh nghiệm đã có ở nhiều nước trong khu vực.

Tôi cho rằng, xu hướng tái cơ cấu tương tự như Bianfishco sẽ được nhân rộng, bởi hiệu quả tái cơ cấu theo xu hướng này đã được kiểm chứng. Vừa qua, Công ty cổ phần Thủy sản Phương Nam cũng đã khởi động tái cơ cấu theo cách thức này.

Xử lý nợ là một trong những mấu chốt quan trọng của tái cơ cấu DN mắc nợ. Đến nay, DATC thực hiện nhiệm vụ xử lý nợ và tái cơ cấu DN thế nào?

DATC đã mua tổng cộng khoảng 8.000 tỷ đồng nợ xấu từ các tổ chức tín dụng thông qua 120 phương án và đang đàm phán để mua khoảng 5.000 tỷ đồng nợ xấu khác. Trong 120 phương án mua nợ, có 77 phương án xử lý theo hình thức tái cơ cấu DN và đến nay đã hoàn tất được 47 phương án.

Xét về mặt thuần tuý kinh doanh, việc mua và xử lý nợ tại DATC được đánh giá chung là thành công, thể hiện ở chỗ, DATC liên tục kinh doanh có lãi, bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước giao, nằm trong danh sách 1.000 doanh nghiệp đóng thuế thu nhập DN lớn nhất nước, bảo đảm việc làm và thu nhập cho người lao động… Quan trọng hơn, nhiều DN đã được DATC “giải cứu” thành công, mang lại lợi ích trực tiếp cho DN, Nhà nước và xã hội.

Ít người biết rằng, những mã cổ phiếu đang niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), như SDG, KTS, SLS, sau khi được DATC mua nợ và tái cơ cấu, đã được định hạng AAA và có mức chi trả cổ tức 20 - 30%/năm, chỉ mấy năm trước đều thuộc diện “chết lâm sàng”.

Quan điểm của ông ra sao khi có nhiều ý kiến cho rằng, việc xử lý nợ xấu của DATC còn quá chậm?

Công bằng mà nói, nhận định trên có vẻ đúng nếu chỉ nhìn vào số nợ xấu DATC đã mua. Tuy nhiên, cần biết rằng, số nợ mà chúng tôi mua thật sự “rất xấu”, vì nó đã tồn tại cả chục năm trời trên sổ kế toán ngân hàng và khi không thể xử lý được thì ngân hàng mới bán. Hơn nữa, việc thành lập DATC không phải để xử lý khối nợ xấu khổng lồ tại các ngân hàng thương mại, mà tôn chỉ hoạt động của DATC là làm lành mạnh tài chính, hỗ trợ cổ phần hóa doanh nghiệp thông qua việc mua và xử lý nợ.

Ngoài ra, về cơ chế, DATC không được “trang bị” một cơ chế mua và xử lý nợ hữu hiệu như nhiều nước đang thực hiện, mà vẫn phải “vùng vẫy” trong một cơ chế kinh doanh rủi ro, lấy rủi ro làm đối tượng hoạt động, nhưng lại phải bảo toàn và phát triển vố.

Theo Mạnh Bôn

Báo Đầu tư