Ông chủ Groupon: Gã lãng tử làm kinh doanh

Mô hình “mua theo nhóm” của Groupon thật ra không mới mà nó đã xuất hiện cách đây khoảng 20 năm với những bước đi tiên phong của Mercata và Mobshop trong thập niên 1990. Tuy nhiên, mô hình của họ thất bại và chính thức bị khai tử vào năm 2001. “Theo tôi, nguyên nhân thất bại khá rõ ràng: các trang web này không có chính sách giảm giá. Họ bán những mặt hàng tiêu dùng và điện tử gia dụng, cạnh tranh trực tiếp với các “ông lớn” như Amazon nhưng giá cả lại không rẻ hơn là bao mà còn khiến khách hàng mất thời gian chờ đợi họ kêu gọi đủ số lượng người mua cần thiết để được hưởng mức giá đó,” Mason nhận xét.

Mason ra mắt Groupon vào tháng 11.2008 và kể từ đó, trang web này thật sự thay đổi cách người dân Mỹ, về sau là cả thế giới, mua sắm. Sự thay đổi này đưa Groupon trở thành công ty đầu tiên được định giá hơn 1 tỉ USD chỉ sau hơn 1 năm hoạt động, điều mà Facebook phải mất hơn 2 năm còn Google thì mất đến 6 năm mới thực hiện được.

Còn ông chủ của nó thì xuất hiện trên trang bìa của Tạp chí Forbes số ra vào tháng 8.2010 với dòng tít “Hiện tượng mới của thế giới web”, sánh vai cùng các siêu sao công nghệ một thời như Steve Case của AOL, Sean Parker của Napster, Jonathan Abrams của Friendster, Chris DeWolfe và Tom Anderson của Myspace

Người lập dị tài năng

Andrew Mason chinh phục thế giới kinh doanh không phải nhờ những bằng cấp liên quan đến kinh tế hay tài chính, mà bằng lối tư duy của một nghệ sĩ: Mason tốt nghiệp Đại học Northwestern vào năm 2003, chuyên ngành âm nhạc.

Trong mắt bạn bè và đồng nghiệp, Mason là một người kỳ lạ, không nghiêm trang và buồn cười nhưng lại “rất thông minh, đầy đam mê và có tổ chức. Nhờ những phẩm chất ấy, ông đã đưa Groupon từ một công ty nhỏ với 150 nhân viên, doanh thu hằng năm đạt khoảng 100 triệu USD tại thời điểm cuối năm 2009 thành một “gã khổng lồ mới nổi” có hơn 3.000 nhân viên trên toàn cầu và doanh thu lên đến 2 tỉ USD/năm như hiện nay.

Dù có vẻ lập dị nhưng Mason cũng đủ khôn ngoan để không đơn thương độc mã chèo lái Groupon. Ông đã chiêu mộ thành công Rob Solomon, một cựu giám đốc của Yahoo!, cho vị trí Giám đốc Điều hành, bổ nhiệm Lefkofsky vào vị trí Giám đốc Tài chính tạm thời trước khi chính thức lôi kéo được Jason Child của Amazon về đảm nhiệm vị trí này vào tháng 12.2010. Dưới sự lãnh đạo của ông, danh sách những công ty sẵn sàng cung cấp vốn cho Groupon cũng ngày một dài thêm. Vừa qua, Hãng huy động được gần 1 tỉ USD từ các quỹ đầu tư như Andreessen Horowitz, Battery Ventures và Greylock Partners.

Thận trọng về tương lai

Việc Groupon từ chối lời đề nghị mua lại trị giá 6 tỉ USD của Google cũng khiến không ít nhà đầu tư bất ngờ, nhưng họ cũng lờ mờ nhận ra nguyên nhân đằng sau quyết định đó. Nhìn lại lịch sử, có không ít ngôi sao công nghệ mới từng được vinh danh như Steve Case của AOL, Jonathan Abrams của Friendster, Chris DeWolfe và Tom Anderson của Myspace nhưng hiện giờ họ ở đâu?

Nhiều chuyên gia phân tích rõ ràng có lý do để lo ngại về một “bong bóng dotcom mới” đang hình thành. Lấy Twitter làm ví dụ, dù được các nhà đầu tư, trong đó có Kleiner Perkins, định giá vào khoảng 3,7 tỉ USD, nhưng doanh thu từ quảng cáo của trang này trong năm 2010 chỉ đạt vỏn vẹn có 50 triệu USD. Năm 2003, khi Google quyết định thôn tính Friendster, trang web này đang được đánh giá là mạng xã hội phổ biến và hút khách nhất. Nhưng hiện nay, còn rất ít người sử dụng.

Thái độ thận trọng của Mason khi nhận xét về thành công của Groupon là có cơ sở bởi mặc dù không thể phủ nhận Groupon đang chiếm hơn 80% thị phần của lĩnh vực kinh doanh mới mẻ có tốc độ tăng trưởng lên đến 200% này nhưng sự cạnh tranh từ các đối thủ như Living Social, Friendster, Crowd Cut, YouSwoop và hàng trăm trang web có hoạt động tương tự đang xuất hiện như nấm sau mưa trên toàn cầu.

Bên cạnh đó, Mason cho thấy ông có tầm nhìn xa như thế nào khi quyết định từ chối lời đề nghị 6 tỉ USD của Google. Sau thất bại của thương vụ Friendster, Google quyết định tham gia vào thị trường này, trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Groupon với trang web thương mại xã hội Google Offers. Ngoài ra, sự cạnh tranh đến từ đối thủ nặng ký nhất, LivingSocial, cũng hứa hẹn nhiều hấp dẫn sau khi hãng này nhận được khoản rót vốn trị giá 175 triệu USD từ Amazon để mở rộng cơ sở khách hàng hiện tại.

Tuy nhiên, Mason lại không xem đây là mối đe dọa bởi ông đã sẵn sàng với mô hình Groupon 2.0. Ở giai đoạn đầu tiên của mô hình thương mại xã hội, Groupon đã làm rất tốt khi kết nối được các doanh nghiệp địa phương với người tiêu dùng địa phương bằng các khoản giảm giá đáng kể. Giai đoạn tiếp theo, Groupon sẽ xây dựng tính “siêu địa phương” cho các dịch vụ của mình. Groupon 2.0 sẽ không chỉ biết bạn sống ở đâu, sở thích là gì, trải nghiệm mua sắm của bạn ra sao, mà còn hiểu được điều gì sẽ kích thích sự tò mò của bạn.

Các nhà đầu tư vào Groupon tin rằng với các thế mạnh là tìm kiếm, phân tích dữ liệu và những thuật toán chọn lọc sản phẩm hấp dẫn khách hàng nhất để tung ra vào thời điểm thích hợp nhất, Groupon 2.0 sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành công.

Mason từng nói: “Một trong những thách thức lớn nhất cho việc sáng tạo là làm thế nào để đầu óc bạn trống rỗng khi bắt tay vào thực hiện công việc,” và bộ óc của ông vẫn đang tiếp “trống rỗng” như thế để sẵn sàng cho những ý tưởng tuyệt vời mới trong tương lai.