Đỗ Hoài Nam và ứng dụng bộ đọc não người - Phần 1

Hãy hình dung như thế này: Ma Trận - bộ phim giả tưởng hấp dẫn khán giả bởi trí tưởng tượng phong phú về một thế giới ảo, nơi mà sự sống và cái chết của con người đều được điều khiển hoàn toàn bằng ý nghĩ qua một cỗ máy - một ngày nào đó sẽ không còn ở thế giới ảo nữa, mà sẽ trở thành hiện thực. Bằng một bộ điều khiển có tên gọi Emotiv EPOC, Công ty Emotiv Systems Inc (Mỹ) đã nghiên cứu và chế tạo thành công bộ cảm biến này, biến những giấc mơ ảo của loài người thành hiện thực.

Bộ cảm biến thứ nhất được đặt tên là Expressiv, có nhiệm vụ nhận dạng các biểu lộ khác nhau của con người thông qua nét mặt như nhăn trán, nháy mắt, mỉm cười hay chỉ là cái nhướn mày. Dữ liệu thu được từ cảm biến này sẽ được cung cấp cho máy tính, có thể sử dụng cho các trò chơi hóa thân và nhân vật trong trò chơi đó có thể biểu lộ các cảm xúc như con người.

Bộ cảm biến thứ 2 mang tên Affectiv, có nhiệm vụ phát hiện và thu nhận các trạng thái cảm xúc của người chơi như trạng thái hưng phấn, mệt mỏi, chán nản… Những dữ liệu này cũng được máy tính xử lý nhằm tạo hiệu quả cao nhất cho các ứng dụng. Lần đầu tiên máy tính hiểu được cảm xúc của con người.

Và cuối cùng, bộ cảm biến mang tên Cognitiv cho phép người chơi dùng ý nghĩ để điều khiển các thiết bị ảo. Nó hỗ trợ cho 12 hành động thông dụng nhất như tiến, lùi, rẽ trái, phải, quay đằng sau hay nâng lên, đặt xuống.

Trong năm 2010, năm đầu tiên tung sản phẩm ra thị trường, đã có hơn 20.000 doanh nghiệp trên thế giới trở thành khách hàng của Emotiv Systems. Và ngay trong năm đó, Công ty thu được hơn 10 triệu USD và chiếm trên 70% tổng sản lượng toàn cầu về sản phẩm tương đương có chức năng điều khiển cảm xúc. Hiện tại, gần như 100% các trung tâm nghiên cứu về não bộ trên thế giới từ các trường đại học như Harvard, Lomonosov, cho đến các viện nghiên cứu hàng đầu của các hãng chế tạo máy bay Boeing, Lockheed Martin đều đang sử dụng EPOC của Emotiv Systems.

Tuy nhiên, điều đáng tự hào là bộ mũ điều khiển này là sản phẩm của nhóm 4 thành viên đồng sáng lập nên Emotiv Systems, trong đó có 2 người Việt trẻ ở Úc. Đó là Đỗ Hoài Nam (tên thường gọi là Nam Do), hiện đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty và Lê Thái Thị Tần, người từng được nhận danh hiệu “Người Úc Trẻ” tiêu biểu của năm 1998 (giải thưởng hằng năm dành cho một công dân Úc trong độ tuổi 16-25).

Cơ duyên với Allan Snyder

Nam Do sinh năm 1977, tốt nghiệp ngành quản lý và kế hoạch chiến lược (Đại học RMIT). Hiện nay, anh là chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin và ứng dụng. Anh cũng từng là học sinh chuyên vật lý của Trường Trung học Phổ thông Hà Nội - Amsterdam. Năm 1995, anh giành được học bổng toàn phần của Chính phủ Úc và sang Úc theo chương trình học dành cho những sinh viên giỏi có tố chất đặc biệt để làm lãnh đạo tại Đại học RMIT (Úc).

Năm 1999, anh và Tần thành lập SASme, chuyên cung cấp công nghệ truyền tin nhắn cho các công ty viễn thông lớn ở Úc, châu Á và châu Âu. Từ khả năng cung cấp đường truyền cho khoảng 2.000-3.000 tin nhắn/tháng, đến năm 2003, Công ty đã đạt tới con số 50 triệu tin nhắn/tháng và trở thành nhà kinh doanh đi tiên phong và lớn ở Úc chuyên cung cấp công nghệ truyền tin nhắn cho hệ thống viễn thông tại quốc gia này.

Đầu năm 2003, Nam Do và Tần bán SASme và thành lập Emotiv Systems cùng 2 người Úc. “Tôi muốn trải nghiệm ở một lĩnh vực khác, mang tính đột phá về công nghệ, giúp việc giao tiếp giữa máy móc và con người ngày mỗi gần hơn”, Nam Do giải thích.

Tối hôm đó, họ trò chuyện về bệnh tự kỷ ở trẻ em, một đề tài ông Snyder đang nghiên cứu. Nam Do nhớ lại: “Chúng tôi nói về việc bộ não của con người thường có 2 phần là ý thức và vô thức. Vậy làm thế nào để con người và máy tính có thể tương tác với nhau bằng cả ý thức lẫn vô thức? Điều này thật thú vị vì nó tạo cảm xúc tự nhiên, trực quan và phong phú cho người dùng máy tính”. Cuối buổi trò chuyện, họ đã quyết định cùng hợp tác thực hiện giấc mơ này. “Đó là nhiệm vụ của chúng tôi: giúp con người có thể giao tiếp với máy tính ở cả 2 trạng thái đó”, anh nói.

Anh nói tiếp: “Trong một tương lai gần, máy tính sẽ hiểu được không chỉ những câu lệnh khô khan mà cả những cảm xúc của bạn. Điều đó sẽ khiến máy tính có thể phục vụ con người một cách hiệu quả và hợp lý hơn gấp ngàn lần”.

Người thứ 4 cùng tham gia vào việc sáng lập Emotiv Systems là Neil Weste, nhà thiết kế chip nổi tiếng của Mỹ (gốc Úc) và là tác giả của bộ sách Nguyên Tắc Của Thiết Kế CMOS Và VLSI, được dùng làm tài liệu giảng dạy trong hầu hết các trường đại học đào tạo về thiết kế chip và được coi như kinh thánh của các nhà thiết kế chip trên thế giới.

Những con người tài năng đó đã kết hợp với nhau và miệt mài đầu tư nghiên cứu bộ cảm biến dùng để giao tiếp giữa máy và người.

(còn tiếp)