Nhiều bất ngờ với bức tranh nợ xấu ngân hàng 6 tháng đầu năm

Mùa công bố kết quả kinh doanh của các ngân hàng đã đi được gần nửa chặng đường. Đến thời điểm này đã có trên chục nhà băng công bố báo cáo tài chính quý 2 với nhiều điểm nhấn đáng chú ý.

Điểm nhấn về lợi nhuận và tăng trưởng tín dụng

Đầu tiên là về lợi nhuận. Không nằm ngoài dự báo, câu lạc bộ lợi nhuận nghìn tỷ vẫn điểm tên các nhà băng lớn như Vietcombank, ACB, MB, HDBank, VIB, TPBank và Sacombank, trong đó riêng Vietcombank ghi nhận lãi tới hơn 11.300 tỷ đồng – con số cao kỷ lục của một ngân hàng Việt trong nửa đầu năm. Các ngân hàng khác như BIDV, VietinBank, VPBank và Techcombank vẫn chưa công bố báo cáo, song chắc chắn lợi nhuận vài nghìn tỷ cũng nằm trong tầm tay.

Trong khi đó ở các ngân hàng nhỏ, thay vì những con số tăng trưởng vài chục phần trăm vẫn thấy ở các quý trước, thì trong quý 2 và 6 tháng đầu năm nay lợi nhuận đã tăng trưởng chững lại, thậm chí nhiều ngân hàng còn ghi nhận sự suy giảm mạnh so với cùng kỳ, chẳng hạn như ABBank, VietCapitalBank, VietABank hay Saigonbank. Chỉ có SeABank là ngân hàng duy nhất báo tăng trưởng mạnh với kết quả hợp nhất tăng 69% và ngân hàng riêng lẻ tăng 96% so với cùng kỳ.

Tiếp theo là về tăng trưởng tín dụng. Số liệu thống kê cho thấy toàn hệ thống đã tăng trưởng 7,33% trong 6 tháng đầu năm nay, và trong số các ngân hàng đã công bố báo cáo, một vài cái tên còn tăng trưởng dưới 5%, phần còn lại đều có mức tăng tương đương hoặc cao hơn mức tăng của ngành, chẳng hạn ACB tăng 8,8%, TPBank đã tăng 13%, Việt Á tăng 7,4%, Vietcombank tăng 9,9%, MB tăng 11,6%... Không loại trừ khả năng một số ngân hàng lớn có tổng dư nợ cao như VietinBank và BIDV (còn chưa công bố báo cáo) tăng trưởng chậm hơn nên toàn ngành mới dừng ở con số 7,33%.

Trong hệ thống đã có hơn chục ngân hàng công bố báo cáo tài chính quý 2, trong đó các ngân hàng lớn ngày càng ăn nên làm ra còn các ngân hàng nhỏ thì không hẳn như vậy

Một điểm nhấn quan trọng nữa trong các báo cáo tài chính đã công bố là về nợ xấu.

Nợ xấu có nhiều bất ngờ

Bên cạnh việc nhiều ngân hàng vẫn giữ được nợ xấu dưới 1%, một số nỗ lực kiểm soát chất lượng song song đẩy tăng tín dụng, thì cũng có không ít các nhà băng có nợ xấu tăng đáng kể so với quý 1 và đầu năm, bao gồm cả cái tên không thể ngờ tới là Vietcombank.

Cụ thể, báo cáo cho thấy, trong nhóm ngân hàng lớn thì ACB giữ được mức nợ xấu nội bảng cuối quý 2 chỉ 0,67% - còn thấp hơn cả đầu năm cho dù tín dụng 6 tháng qua tăng trưởng cao gần 9%. Tiếp đến là HDBank, ngân hàng mẹ duy trì tỷ lệ nợ xấu dưới 1% không chỉ quý 2 mà quanh mức này từ 2015 tới nay. Là một trong các ngân hàng đang tái cơ cấu song SCB cũng cho biết tỷ lệ nợ xấu nội bảng cũng chỉ dưới 1%. Ở nhóm ngân hàng nhỏ, BacABank là đại diện duy nhất với tỷ lệ nợ xấu nội bảng thấp dưới 1% - chỉ 0,72%.

Một số ngân hàng khác, dù tỷ lệ nợ xấu cao hơn song cũng ghi nhận nỗ lực kiểm soát chất lượng tín dụng ngay cả khi tăng trưởng cho vay rất mạnh, nhờ đó mà nợ xấu đến cuối quý 2 đã giảm đáng kể so với cuối quý 1 và đầu năm, có thể kể đến như VIB giảm từ hơn 2% xuống 1,8% hay ABBank từ gần 2% xuống 1,44%.

Nhưng ở một số ngân hàng tình hình nợ xấu lại thay đổi theo chiều hướng "giật lùi", chẳng hạn TPBank từ 1,12% lên 1,5% hay Kienlongbank từ 0,94% lên 1,15%...

Trường hợp đáng lưu ý nhất là TPBank khi thời điểm cuối quý 2 vừa qua ghi nhận nợ nhóm 3 tăng hơn 60%; nợ nhóm 4 tăng gần gấp đôi và nợ nhóm 5 cũng tăng gần 20% khiến tổng nợ xấu tăng tới 55%.

Vietcombank cũng gây bất ngờ khi nợ nhóm 3 – nhóm dưới chuẩn – đến hết quý 2 năm nay bất ngờ tăng gấp gần 6 lần so với cuối năm trước. Cho dù nợ nhóm 4 và nhóm 5 có giảm nhẹ song tổng nợ xấu vẫn tăng thêm trên 900 tỷ đồng và qua đó đưa tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay khách hàng từ dưới 1% lên trên 1%. Dẫu vậy, theo lời ông Nghiêm Xuân Thành, nợ xấu của ngân hàng không phải là điều đáng lo bởi hiện Vietcombank đang có tỷ lệ dự phòng bao nợ xấu 6 tháng lên đến 180%, tức là 100 đồng nợ xấu thì có dự phòng tới 180 đồng, nên ngân hàng "muốn nợ xấu thấp bao nhiêu cũng được".

Còn lại các nhà băng khác ghi nhận các nhóm nợ có sự biến động đáng kể, chẳng hạn như nợ nhóm 3 ở MB tăng tới 73%, ở LienVietPostBank nợ nhóm 4 tăng gấp 2,7 lần, Kienlongbank cũng có nợ nhóm 4 tăng 2,8 lần.

Tiếp tục đợi chờ các con số

Trong hệ thống ngân hàng hiện nay còn có nhóm nhà băng đang "cõng" công ty tài chính – là công ty hoạt động với hệ số rủi ro cao hơn – thì nợ xấu của ngân hàng hợp nhất cũng cao hơn và cần được đặt riêng một bàn cân để có sự so sánh công bằng. Đó là các ngân hàng HDBank, MB, SHB, VPBank, song hiện nay các nhà băng này vẫn chưa công bố báo cáo đầy đủ nên chưa có số liệu chính xác về nợ xấu. Trong số các ngân hàng có trường hợp của HDBank đáng chú ý là tỷ lệ nợ xấu luôn duy trì ở mức thấp quanh 1% đối với ngân hàng riêng lẻ suốt từ năm 2015 tới nay, còn nếu cộng thêm cả công ty tài chính tiêu cũng chỉ chiếm 1,4% trên tổng dư nợ - là mức rất thấp.

Ngoài ra, các ngân hàng lớn như BIDV, VietinBank, Agribank, Techcombank, VPBank và trên hai mươi ngân hàng còn lại cũng là những ẩn số đang được thị trường ngóng đợi. Liệu rằng lợi nhuận của các nhà băng này có gì đột biến hay không, nợ xấu có tạo nên bất ngờ gì không…và dù kết quả thế nào thì cũng sẽ tác động rất lớn tới bức tranh kết quả kinh doanh ngân hàng 6 tháng của toàn hệ thống.