Bắt quả tang vụ trộn chất gây ung thư vào TĂCN

Lực lượng chuyên ngành gồm Thanh tra Bộ NN-PTNT và Phòng 5, Cục Cảnh sát Môi trường (Bộ Công an) vừa bắt quả tang hành vi phạm tội của Cty TNHH TĂCN Trường Phú (Hải Dương) đang sử dụng chất Vàng-Ô, một hoạt chất độc hại dùng để tạo màu cho công nghiệp, để phối trộn vào thức ăn chăn nuôi.

Đưa chất gây ung thư vào thức ăn chăn nuôi

Ẩn mình sau những kho hàng chứa gạch ngói, không biển hiệu ghi tên, khu xưởng sản xuất thức ăn chăn nuôi tối tăm, ẩm thấp, xập xệ, bẩn thỉu của Cty Trường Phú tại kho Khôi Nguyên (KM50, QL5, Cụm công nghiệp Cẩm Thượng, TP Hải Dương) đã hoạt động được 6 tháng nay. Trước đây, “đại bản doanh” của doanh nghiệp này nằm tại huyện Nam Sách (Hải Dương).

Thời điểm lực lượng chức năng đột kích bất ngờ, xưởng sản xuất của đơn vị này ngổn ngang nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi; cám lợn, gà thành phẩm và cả những bao cám hết hạn sử dụng mốc meo mốc xỉn, bốc mùi hôi thối. Khu vực phối trộn các thành phần nguyên liệu là nền xi măng cáu bẩn.

Phía sau, hàng chục thùng phuy chứa mật nằm ngổn ngang cạnh những đống than đá đen bóng nhẫy. Dùng đến đâu, công nhân nghiêng thùng, đổ ra một chiếc chậu cáu bẩn rồi phối trộn.

Dù những bao cám lợn, cám gà nhãn hiệu SUNVINA được giới thiệu là sản xuất theo tiêu chuẩn Mỹ. Vô cùng hoành tráng, hết sức ấn tượng (!).

Nhưng, nghe ông Giám đốc Cty Trường Phú Đoàn Văn Thênh giới thiệu: “Đây toàn là máy cũ (máy nhào trộn, ép viên…), tôi mua lại của người ta, giá chỉ hơn 1 tỷ đồng. Quy trình thủ công là chính”, ai cũng bất ngờ.

Theo một công nhân đang làm việc tại xưởng, mỗi ngày Cty này cho xuất xưởng từ 8 – 10 tấn thức ăn chăn nuôi thương phẩm, với tổng số 27 mặt hàng.

Đáng chú ý, khu xưởng xuất hiện 3 chiếc thùng sắt màu đen được xếp thành chồng cao ngang đầu người lớn. Vỏ ngoài in nhằng nhịt toàn chữ tiếng Anh màu trắng, không hề có nhãn phụ tiếng Việt.

Trọng lượng mỗi thùng khoảng 30 kg. Ông Phạm Tiến Dũng, Trưởng phòng Thanh tra chuyên ngành (Thanh tra Bộ NN-PTNT), giới thiệu: Thùng trên cùng Auramine-Ô 100%. Loại thứ 2 có tên Dyestuff (màu cơ sở Vàng-Ô), dùng để tạo màu cho nguyên liệu giấy. Cả hai thùng hóa chất trên đều được sản xuất tại Trung Quốc và cảnh báo bằng tiếng Anh là “chỉ được sử dụng cho công nghiệp. Không sử dụng để tạo màu cho nguyên liệu thô, thực phẩm và thức ăn chăn nuôi”.

Nhắc đến Vàng-Ô, người ta nghĩ ngay đến chất độc. Bởi, nếu ăn vào người sẽ gây ra các phản ứng phụ, nhẹ thì choáng váng, đau đầu, nặng hơn nữa là ngộ độc. Tài liệu của Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã chỉ rõ, con người có thể bị ung thư nếu ăn phải thực phẩm tồn dư hoạt chất này. Trong công nghiệp, Vàng-Ô là một nguyên liệu làm ve quét tường trong xây dựng, hoặc phẩm màu để nhuộm vải.

Thế mà, bất chấp các quy định nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm; thờ ơ với sức khỏe người tiêu dùng, Cty Trường Phú đã sử dụng hoạt chất này để tạo màu vàng chanh bắt mắt cho 3 mã sản phẩm: SUNVINA S.40 (hỗn hợp cho gà thịt), SUNVINA 585G (đậm đặc cho gà thịt) và SUNVINA SV559. Tổng khối lượng hàng hóa của 3 mẫu sản phẩm này tại kho thời điểm đoàn công tác kiểm tra khoảng 1,5 tấn.

Theo ông Dũng, khả năng đào thải hoạt chất này trên cơ thể gia súc, gia cầm là rất kém. Vì thế, vật nuôi ăn càng nhiều càng tạo ra lượng tồn dư lớn.

Để thử “công hiệu” tạo màu của Vàng-Ô, phóng viên đưa ngón tay chạm rất khẽ vào hoạt chất này. Màu vàng như nghệ bám dính rất chặt, dù dùng cả xà phòng tẩy rửa cũng không bay hết.

Ông Dũng bảo rằng: “Nếu tiếp xúc trực tiếp nhiều lần với hoạt chất này, da của công nhân sẽ bị phồng rộp. Một số doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật đã từng đề xuất đưa hoạt chất Vàng-Ô vào thành phần của thuốc để tăng công hiệu diệt sâu bọ”. Và “chỉ cần trộn 200 gam Vàng-Ô vào 1 tấn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi thì sẽ có màu vàng đẹp mỹ mãn”.

Tiến hành truy xuất nguồn gốc chất Vàng-Ô trên, đoàn công tác tiếp cận được một phiếu xuất kho của một đơn vị có địa chỉ giao dịch tại số 60 Hàng Buồm (Hà Nội) vào ngày 5/8/2015 cho Cty Trường Phú. Tổng lượng hàng là 60 kg. Tổng số tiền là 8.850.000 đồng. Trong đó, loại màu vàng loại I có giá 1.75.000 đồng/kg và loại màu vàng loại II có giá 120.000 đồng/kg.

Trước những sai phạm nghiêm trọng trên, Thanh tra Bộ NN-PTNT đã tổ chức niêm phong 1,5 tấn hàng hóa được cho là chứa chất Vàng-Ô, sau đó lấy mẫu và gửi cơ quan chuyên môn kiểm định để có cơ sở xử lý vụ việc. Đồng thời, Thanh tra Bộ NN-PTNT cũng yêu cầu Cty Trường Phú phải có văn bản thu hồi tất cả các sản phẩm chứa chất Vàng-Ô do đơn vị này sản xuất đang lưu hành trên thị trường.

“Theo quy định của pháp luật, hóa chất trên không bị cấm kinh doanh, mua bán. Bởi chúng được phép sử dụng trong công nghiệp. Tuy nhiên, khi rơi vào những thương nhân vô đạo đức như Trường Phú cố tình đưa vào thức ăn chăn nuôi, thì sẽ rất nguy hiểm”, ông Dũng nói.

Độc là thế. Nhưng nếu gà ăn hoạt chất này thì thịt có màu vàng bắt mắt hơn. Đáp ứng được thị hiếu người tiêu dùng.

Giám đốc Trường Phú “mù tịt” về luật

Trong quá trình lập biên bản làm việc, ông Dũng hỏi Giám đốc Cty sản xuất thức ăn chăn nuôi Trường Phú Đoàn Văn Thênh rằng: “Ông có biết về Nghị định số 08/2010/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý thức ăn chăn nuôi và Thông tư 66/2011/TT-BNNPTNT hướng dẫn Nghị định 08/2010/NĐ-CP không?”. Vị này ậm ự một lát rồi trả lời: “Thông tư này mới ra nên em chưa nắm được”.

Ông Dũng lại hỏi: “Thế còn Nghị định số 119/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y, giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi thì sao?". Ông Thênh tiếp tục gãi đầu.

Sản phẩm thức ăn đậm đặc cho lợn thịt SV 559 được giám đốc Cty Trường Phú khai nhận là có chứa chất Vàng-Ô

Không thể tưởng tượng được, một ông giám đốc doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi mà lại “mù tịt” về các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng liên quan trực tiếp đến hoạt động của đơn vị mình.

Một lãnh đạo kém trình độ chuyên môn về ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi, lại có thể dễ dàng thành lập doanh nghiệp, được cấp giấy phép hoạt động. Thật khó có thể lý giải.

Quy trình nhập nguyên liệu đầu vào của Cty này cũng rất mập mờ. Khi được lực lượng chức năng hỏi bột cá công ty nhập ở đâu? Ông giám đốc cũng chỉ trả lời qua loa: Nhập ở Hà Nội, còn địa điểm chính xác chỗ nào thì không rõ vì chỉ làm việc qua điện thoại.

Ngoài sử dụng chất cấm trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, ông Thênh cũng không dám khẳng định thành phần khoáng chất, vi lượng trong sản phẩm đạt đúng tiêu chuẩn công bố ngoài bao bì.

Trong những năm qua, lực lượng chức năng đã không ít lần phát hiện hành vi sử dụng chất Vàng-Ô để tạo màu cho thức ăn chăn nuôi. Tuy nhiên, theo ông Dũng, trong danh mục hóa chất, kháng sinh cấm nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh, sử dụng trong thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm tại Việt Nam, do Bộ NN-PTNT ban hành (Thông tư 28/2014/TT-BNNPTNT) không hề có chất Vàng-Ô. Vì vậy, Cục Chăn nuôi cần hành động khẩn trương hơn trong việc đưa chất độc này vào danh mục cấm.