Ông Trương Văn Phước: Cần 25 tỷ USD để xử lý dứt điểm nợ xấu trong 5 năm tới

TS. Trương Văn Phước

Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia

37 bài viết

• Khi FED tăng lãi suất 0,75 điểm % trong cuộc họp tới đây và cuối năm nay sẽ đạt mức 4 – 4,25% mà NHNN vẫn để trần lãi suất huy động 6 tháng ở mức 4% là không ổn
  Tại: TS. Trương Văn Phước: Ngân hàng Nhà nước nên tăng lãi suất
• Nếu không cho đồng Việt Nam tăng giá thì thôi chứ không để cho đồng Việt Nam giảm giá
  Tại: Ông Trương Văn Phước: Nếu không cho đồng Việt Nam tăng giá thì thôi chứ không để cho đồng Việt Nam giảm giá!

Quan điểm trên được đưa ra tại Hội thảo Thách thức tái cơ cấu nền kinh tế do Viện Kinh tế Việt Nam tổ chức sáng ngày 12-10.

Tại sao lãi suất thực trên thị trường luôn ở mức 8-9%, trong khi lạm phát chỉ 0,5-0,6%? Đó là câu hỏi cần phải được trả lời, bởi theo ông Phước là kết quả của nợ xấu . Điều này làm cho tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu ngân hàng giảm 3 lần, từ 12% còn 4%; tỷ lệ sinh lời trên tài sản giảm từ 1,22% xuống 0,4%.

“Chính điều đó làm lan tỏa chi phí vốn lên nền kinh tế và đó là chi phí rất cao, gây thiệt hại lớn. Do đó, phải xử lý nợ xấu không phải bằng khẩu hiệu suông, đi từ quan điểm đến vấn đề kỹ thuật” – ông Phước nêu quan điểm.

Ông Phước tính toán, trong 5 năm qua việc xử lý nợ xấu do hệ thống ngân hàng tự làm bằng tiêu tốn một nguồn lực tương đương 12,4% GDP (khoảng 15 tỷ USD), từ nguồn dự phòng rủi ro, từ thu nợ, khấu trừ nợ, bán tài sản… cũng như VAMC đã mua nợ xấp xỉ 10 tỷ USD… được nhìn nhận là con số quá lớn.

Trong khi đó, Công ty mua bán nợ (VAMC), được ông Phước nhìn nhận là được xây dựng nên để xử lý nợ xấu chỉ là giải pháp tình thế khi ông ví von rằng tổ chức này như “cục sâm” để cho các tổ chức tín dụng ngậm từ nhà đến bệnh viện để không bị đột quỵ, còn việc giải quyết triệt để thì phải vào… “bệnh viện”.

Do đó, việc tái cơ cấu ngân hàng trong 5 năm tới muốn thành công không thể "đơn thương độc mã" chỉ Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng, mà phải có Ban chỉ đạo cấp nhà nước. Đồng thời, tái cơ cấu phải dựa trên việc phân loại cụ thể các tổ chức tín dụng thành các nhóm với các biện pháp đặc thù khác nhau cho từng nhóm. Ông Phước tính toán trong 5 năm tới, cần xử lý khoản nợ xấu xỉ 25 tỷ USD.

Trong số này, 10 tỷ USD mà VAMC trước đây đã mua sẽ được tiếp tục xử lý; 15 tỷ USD còn lại sẽ được các ngân hàng tự thực hiện bao gồm việc bán các tài sản, trích lập dự phòng cấn nợ trừ nợ… đồng thời cần thiết lập thị trường mua bán nợ thực sự.

Để thiết lập dự phòng rủi ro thì mỗi năm các tổ chức tín dụng cần 40.000 tỷ đồng, tức là trong 5 năm cần 150.000 – 200.000 tỷ đồng. Ngoài ra, cần lượng hóa với cung tiền bao nhiêu, đưa ra khái niệm cho vay bằng hồ sơ tín dụng chứ không phải cấp phát vốn.

Được biết, mỗi năm tỷ lệ nợ xấu tự nhiên là khoảng 1,25%, nên kể cả khi nền kinh tế tăng trưởng thật tốt thì mỗi năm vẫn có 60 – 70 nghìn tỷ phát sinh. Do đó, nếu không xử lý triệt để thì đây là vấn đề rất đáng lo ngại.