Bài học từ14 lần phá sản của Richard Branson
Cho ra gần 100 công ty dưới thương hiệu Virgin nhưng thực tế, Branson đã thất bại không ít lần mà chính ông cũng coi nó như những pha mạo hiểm khi phải làm ‘người giữ khung thành’ trước vực phá sản.
Kể từ khi Richart Branson bắt đầu mở doanh nghiệp đầu tiên của mình vào năm 1966, Richard Branson đã cho ra gần 100 công ty dưới thương hiệu Virgin. Virgin ghi tên nó lên tất cả mọi thứ, từ hãng hàng không đến quán rượu, thậm chí là đồ lót. Không mấy ngạc nhiên khi ông có một vài thất bại với cách làm của mình. Và thành công mà Richard Branson nhận được trong kinh doanh, chắc rằng một trong số đó chính là những tuyệt chiêu vô cùng đặc biệt.
Trong thực tế, Branson đã thất bại vài lần mà chính ông kể về nó như một pha mạo hiểm khi phải làm ‘người giữ khung thành’ trước vực phá sản. Nhiều lần ông cố gắng cứu những doanh nghiệp bằng cách xem xét vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, ông đã viết một blog Diễn đàn thông tin mở Hoa Kỳ, nhưng vài ý tưởng thì không thể cứu vãn tình thế.
Sau những cú vấp đó, Branson đã thừa nhận sai lầm và học hỏi những kỹ năng thiết yếu của một doanh nhân:
'Mẹ tôi đã dạy tôi từ ngày bé rằng con không nên mất nhiều thời gian để hối tiếc quá khứ. Tôi cố gắng áp dụng nguyên tắc đó vào sự nghiệp kinh doanh của mình. Những năm qua, tôi cùng những cộng sự của mình không cho phép những sai lầm, thất bại hay rủi ro khiến chúng tôi chùn bước. Thay vào đó, khi một pha đầu tư gặp thất bại, chúng tôi cố gắng để tìm những cơ hội, để xem có cách nào có thể tận dụng khoảng trống khác trên thị trường'.
Trên hết, ‘cơ hội kinh doanh giống như những chiếc xe bus, luôn luôn có một cái khác đang đến’, Branson chia sẻ.
1. Tạp chí sinh viên: Branson đã bỏ học năm 16 tuổi để cho ra đời tạp chí mang tên là Sinh viên.
“Ở Anh khi đó, không có một tạp chí nào do sinh viên làm ra và dành cho sinh viên. Tôi không thích cái cách mà tôi được dạy ở trường. Tôi cũng chẳng thích những cái đang xảy ra trên thế giới, và tôi muốn sắp đặt nó trở nên đúng đắn’, ông thuật lại trên tờ Tạp chí Kinh doanh 2.0.
2. Virgin Cola: Trong một lần mở rộng thương hiệu chủ đạo, Branson đã cho ra đời Đồ uống Virgin Cola năm 1994.
Virgin Cola từng là thất bại kinh doanh “nổi tiếng” của Virgin, và cũng là thất bại mà Branson “thích” nhất. "Tôi lái một chiếc xe tăng vào Quảng trường Thời đại và sáng tạo ra mẫu chai đồ uống với hình dáng của nữ diễn viên gợi cảm Pamela Anderson", ông viết trên blog.
"Việc kinh doanh này đã dạy tôi không nên đánh giá thấp sức mạnh của các nhà sản xuất nước ngọt hàng đầu thế giới. Tôi sẽ không bao giờ mắc lại sai lầm khi nghĩ rằng tất cả các công ty lớn thống trị thị trường đang ngủ quên”.
3. Virgin Vodka: Loại đồ uống thuộc một phần của Virgin Drinks (cũng được thành lập năm 1994).
Cũng giống như Virgin Cola, Virgin Vodka có đôi chút thành công. Những đồ uống tương tự khác là sản phẩm của Virgin – như Rượu vang Virgin, nước tăng lực Virgin và Virgin Ooze (loại thức uống có cồn nhẹ).
Một blogger nhận xét rằng các sản phẩm này không thể tạo đột phá cho mình vì chúng không đem lại giá trị gia tăng nào cho danh mục đồ uống cả: “Nơi nào ở Virgin dường như cũng đang trưng lên quá nhiều sản phẩm chuyên biệt khiến nó không thể trụ vững trước các đối thủ cạnh tranh”.
4. Virgin Brides: Kinh doanh áo cưới cũng không mấy thành công.
Virgin Brides đã mở một vài chi nhánh ở Anh năm 1996. Khi ra mắt cửa hàng này, Branson đã hào hứng cạo râu và mặc bộ đồ vest cưới lịch lãm. Nhưng thương vụ đầu tư vào lễ phục cưới tồn tại được chẳng bao lâu. Từ tháng 12 năm 2007, cửa hiệu không có đơn đặt hàng nào, và bị thua lỗ nặng trong thị trường đồ cưới cạnh trang khốc liêt này.
5. Virgin Vie: Kinh doanh mỹ phẩm, bắt đầu vào năm 1997.
Virgin Vie là dòng mỹ phẩm được bán trực tuyến, trong các cửa hiệu của Virgin, và các cửa hàng đại lý. Sau khi những cửa hàng này đóng cửa do doanh số đáng thất vọng, thương hiệu lại tập trung vào bán hàng trực tiếp và trở thành “Virgin Vie” tại gia.
Sau đó, năm 2009, khi trở thành Vie tại nhà do Virgin thất bại, Virgin Vie đã trả 8,8 triệu bảng tiền bảo vệ nhãn hiệu đổi mới việc quản trị và ký nợ 21 triệu bảng khi đóng cửa.
6. Branson ra mắt bộ sưu tập quần áo Virgin trong năm 1998.
Quần áo Virgin là một dòng sản phẩm dành cho cả nam và nữ giới trong độ tuổi từ 18 tới 35 tuổi với quần áo, giày dép và các phụ kiện. Nó chỉ được bán ở các đại lý bán lẻ và cửa hàng chuyên dụng ở Anh.
Virgin đã thuê đại lý quảng cáo Saatchi & Saatchi để quảng bá cho dòng sản phẩm này. Nhãn hiệu Virgin Clothing cũng buộc phải “khai tử” vào năm 2000 do thua lỗ.
7. Ô tô Virgin: Branson đã có máy bay và tàu hỏa, và giờ là đến ô tô.
Ô tô Virgin là một nhà bán lẻ ô tô trên Internet, được ra mắt vào tháng 5 năm 2000.
Trong khi Branson dự đoán rằng công ty sẽ bán được 24.000 xe trong năm đầu tiên, thì đến tháng 10 năm 2000, công ty chỉ bán được 2.000 chiếc. Đến năm 2003, tổng số xe ôtô bán được trên trang web chỉ đạt 12.000 chiếc.
Năm 2005, công ty chính thức đóng cửa.
8. Năm 2003, Branson quyết định thành lập Virginware với mong muốn nó sẽ trở thành một Victoria Secret tiếp theo.
Từ năm 2003 đến năm 2004, Virginware mở rộng nhanh chóng từ bán hàng trên internet đến mở 30 cửa hàng bán lẻ, bao gồm một cửa hàng hàng lớn gần Carnaby Street ở London.
Tuy nhiên đến tháng 4 năm 2005, thương hiệu này rơi vào khủng hoảng. Vào tháng bảy, Virginware đã ‘trút hơi thở cuối cùng’ với việc bán ra lượng lớn lên tới 35.000 bộ đồ lót nhãn hiệu Virgin.
9. Cửa hiệu Virgin Megastore cuối cùng tại New York đóng cửa vào năm 2009.
Virgin Megastores có thời gian tồn tại khá lâu. Được mở ra vào năm 1992, các cửa hàng này cuối cùng phải đóng cửa do tác động của thị trường âm nhạc kỹ thuật số năm 2009. Tuy vậy, Richard Branson đã thừa nhận rằng ông có thể duy trì Megastores hoạt động trong thời gian khá dài.
"...Việc kinh doanh này tốn rất nhiều tiền của. Chúng tôi đã không đẩy nhanh việc đóng cửa bộ phận do trì hoãn việc chấm dứt kinh doanh. Tôi đã lo lắng về việc mất đi vị thế là cửa hàng hàng đầu ở Times Square và Oxford Street kể từ lúc nó trở nên quan trọng trong việc nhận diện thương hiệu Virgin và những doanh nghiệp liên kết khác của mình trong quá khứ. Nhưng bài học từ những mô hình thất bại là chúng tôi phải bán những gì chúng tôi kiểm soát được và tập trung sự chú ý vào thị trường mà mình là người đột phá, chứ không phải đã được khám phá rồi’, ông đã đăng như vậy trên blog.
10. Từng có một công ty kinh doanh hoa mang thương hiệu Virgin Flowers tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn.
Sự bí ẩn vẫn vây quanh số phận hẩm hiu của công việc kinh doanh mạo hiểm ít lợi nhuận này của Branson. Chúng tôi chắng thể tìm được nơi lưu giữ hay ghi âm về thời gian Virgin Flowers ra đời, nhưng có nhiều bài báo đề cập tới công ty này. Nếu công ty này đã từng tồn tại tại một thời điểm nào đó thì Virgin chắc hẳn đã đóng cửa hay là đã bán nó đi bởi vì nó chẳng hề xuất hiện trong danh sách các công ty trên website của tập đoàn Virgin.
11. Branson đã cố gắng cạnh tranh với Apple ... nhưng đã thất bại.
Virgin Pulse và Virgin Digital là câu trả lời của Branson đối với sự xuất hiện của iPod và iTunes. Ông viết ‘Chúng tôi đã sáng lập công ty này năm 2004 và rồi đóng cửa nó sau một năm khi nó thất bại trong việc cạnh tranh với những thương hiệu lớn. Sự thịnh hành của iPod và iTunes của Apple khiến thiết bị của Virgin dường như hết hạn trước khi chúng tôi tung chúng ra thị trường.
12. Không phải tất cả các hãng hàng không Virgin đều có kết cục tốt đẹp như Virgin Atlantic.
- Đặt trụ sở tại Brussels, hãng hàng không giá rẻ Virgin Express ra đời vào năm 1996 để cạnh tranh với hãng Easyjet. Nhưng sau khi bị thua lỗ, hãng này phải đóng cửa vào năm 2006 và nay nó bay với hãng Brussels Airline.
- Virgin Charter được khai trương năm 2007 với mục tiêu bán những chuyến bay ‘chân rỗng’ (các chuyến bay có sẵn khi máy bay trở về sân bay sau khi vận chuyển hành khách đến mục tiêu của họ). Thật Không may, suy thoái kinh tế tác động đến toàn bộ ngành công nghiệp máy bay tư nhân và công ty đóng cửa năm 2009.
13. "Virgin Facebook": Virgin sáng tạo ra một mạng xã hội vào năm 2000 . . . chỉ là chúng tôi đã chưa sẵn sàng.
VirginStudent là một trang mạng cộng đồng ra đời năm 2000. Thời điểm đó, nó không được gọi là mạng xã hội, nhưng nếu bạn nhìn vào các trang lưu trữ của trang web, thì nó có tất cả những thứ tương tự mà bạn tìm được ở Facebook – hồ sơ, album ảnh, kết bạn, các nhóm và nhắn tin. Trang web này đã có hàng trăm, hàng nghìn thành viên, thu hút được hàng trăm hàng nghìn thành viên. VirginStudent chính thức đóng cửa năm 2005, sau một loạt các sự cố kỹ thuật. Chúng tôi cho rằng sự phát triển của MySpace cũng là một tác nhân tác động đến VirginStudent.
14. Richard Branson đã từng muốn tạo ra chương trình xổ số quốc gia, nhưng đã 2 lần thất bại trong việc xin cấp phép.
Nếu có thể tự chủ giấy phép cho Chương trình sổ xố quốc gia, Branson sẽ nhận được ‘luồng tiền mặt khổng lồ từ phí quản lý và thương hiệu Virgin cũng được quảng bá miễn phí từ Tổ chức này – Nhà báo Tom Bauer của tờ The Guadian. Branson đã đăng ký cấp phép 2 lần vào năm 1994 và năm 2000.
Sau khi Branson được cấp phép vào năm 2000, đối thủ của ông đã kiện ủy viên hội đồng phụ trách cấp giấy phép này ra tòa do đã sai phạm khi sắp đặt việc lựa chọn Branson. Vị ủy viên hội đồng nói trên đã bị buộc phải từ chức và cuộc đấu được tổ chức lại. Lần này, Branson đã thất bại.
Dù Branson đã thề là không bao giờ xin giấy phép này lần nào nữa nhưng theo nhà báo Bauer đã viết năm 2005 thì Branson tiếp tục tiến hành các cuộc thương thảo sơ bộ với người lãnh đạo của hiệp hội này để xem xét việc xin cấp phép lần thứ ba.
Kỳ Anh
CÙNG CHUYÊN MỤC
