4 kịch bản tác động đến tỉ giá

Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia (NCIF) liệt kê 4 kịch bản sẽ tác động lên tỉ giá.

Một là, Trung Quốc thôi không phá giá và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) chưa vội nâng lãi suất. Hai là, Trung Quốc không phá giá nội tệ nhưng FED nâng lãi suất. Ba là, Trung Quốc phá giá nhưng FED giữ lãi suất. Bốn là, Trung Quốc “nuốt lời” như họ đã từng làm trong 2 lần phá giá Nhân dân tệ trước đây và FED nâng lãi suất ngay trong tháng 9.

Trong 3 trường hợp đầu tiên, áp lực lên Việt Nam là chắc chắn, nhưng theo nhận định của NCIF, kịch bản thứ tư mới là xấu nhất. Đó là việc Trung Quốc tiếp tục phá giá nhân dân tệ và FED nâng lãi suất.

NCIF cho rằng nếu kịch bản này xảy ra, lúc đó, dù muốn hay không thì nhiều nước sẽ bị cuốn vào một cuộc đua, chủ động và bị động, phá giá nội tệ mà thực chất là chiến tranh tiền tệ.

“Khi đó, Việt Nam chỉ là một nền kinh tế quá nhỏ, quá yếu ớt để biến mình thành một ốc đảo bình yên đứng vững giữa cơn lốc phá giá của các nước xung quanh và trên thế giới” – NCIF nhận định.

“Cân đo” tác động của từng kịch bản, NCIF thấy rằng: Trường hợp Trung Quốc không phá giá nhưng FED nâng lãi suất, so với kịch bản không có cú sốc, xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam giảm với các mức tương ứng là 0,04 và 0,11% trong quý IV-2015 và 0,13 và 0,1% năm 2016, giá tiền đồng giảm 0,96% trong quý IV-2015.

Mặc dù xuất khẩu nói chung của Việt Nam vào Mỹ giảm nhưng do Mỹ là thị trường chủ lực và xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ chủ yếu là nhóm hàng tiêu dùng và thiết yếu nên Mỹ vẫn phải nhập. Khi giá USD tăng thì kim ngạch xuất khẩu theo giá trị của Việt Nam sẽ tăng, khiến GDP của Việt Nam tăng thêm 0,07% vào quý IV-2015 và 0,6% trong năm 2016.

Tính toán việc Ngân hàng Nhà nước nới rộng biên độ tỉ giá lên ±3% kể từ quý III-2015 và điều chỉnh tăng tỉ giá VNĐ/USD thêm 1%, NCIF cho biết: So với kịch bản không có can thiệp điều chỉnh tỉ giá, việc giảm giá tiền đồng không có tác động nhiều đến xuất khẩu (gần như không thay đổi trong quý IV-2015 và chỉ tăng thêm 0,17% trong năm 2016). Lý do cơ cấu nhập khẩu của Việt Nam chủ yếu là cho tiêu dùng tư nhân trong nước và tích lũy vốn, phần nhập khẩu để sản xuất ra hàng xuất khẩu chỉ chiếm tỉ trọng 28,5%.

Ngoài ra, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Việt Nam giảm đi 0,06% trong quý IV-2015 sau đó tăng lên 0,048% trong năm 2016.

Song, việc nới biên độ tỉ giá và tăng tỉ giá VNĐ/USD lại tác động mạnh đến lạm phát. Trong trường hợp này lạm phát của Việt Nam tăng thêm 58% trong quý IV-2015 và 30% trong năm 2016.