Đây là một nội dung được Ngân hàng Nhà nước đưa ra
lấy ý kiến để hoàn thiện một văn bản mới về hoạt
động cho vay và mua, bán có kỳ hạn giấy tờ có giá
giữa các tổ chức tín dụng trên thị trường liên ngân
hàng.
Ngân hàng Nhà nước vừa công bố dự thảo thông tư về
nội dung trên. Điểm đáng chú ý là dự thảo này bổ
sung quy định tổ chức tín dụng không được thực hiện
hoạt động gửi tiền, nhận tiền gửi có kỳ hạn với
các tổ chức tín dụng khác.
Sở dĩ bổ sung quy định trên, theo cơ quan soạn thảo, là
do xuất phát từ thực tế hoạt động cũng như hành lang
pháp lý hiện nay.
Cụ thể, Quyết định 1310 hiện hành chỉ quy định hoạt
động vay mượn lẫn nhau trên liên ngân hàng nhưng Luật
Tổ chức tín dụng năm 1997 và Luật sửa đổi, bổ sung
một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng năm
2004 cho phép các tổ chức tín dụng được thực hiện
các hoạt động gửi tiền, nhận tiền gửi lẫn nhau và
thực tế các tổ chức tín dụng cũng đang chủ yếu thực
hiện hoạt động này.
Tuy nhiên, Luật Tổ chức tín dụng năm 2010 vừa được
ban hành và sẽ có hiệu lực từ 2011 thì không có điều
khoản nào quy định việc các tổ chức tín dụng được
gửi tiền - nhận tiền gửi lẫn nhau.
Tại Chương IV Luật
Tổ chức tín dụng năm 2010 quy định về hoạt động của
tổ chức tín dụng, quy định các tổ chức tín dụng
được vay vốn lẫn nhau (Điều 100, tiết c khoản 1 Điều
108, khoản 3 Điều 112, tiết b khoản 4 Điều 118, khoản 2
Điều 119), không quy định về hoạt động gửi tiền lẫn
nhau giữa các tổ chức tín dụng, chỉ quy định việc mở
tài khoản thanh toán lẫn nhau của các tổ chức tín dụng
nhằm phục vụ cho mục đích thanh toán.
“Như vậy, kể từ ngày 1/1/2011 khi Luật Tổ chức tín
dụng năm 2010 có hiệu lực thi hành, các tổ chức tín
dụng phải chấm dứt toàn bộ hoạt động gửi tiền và
nhận tiền gửi có kỳ hạn tại các tổ chức tín dụng
khác mà chỉ duy trì hình thức cho vay và đi vay tổ chức
tín dụng khác”, Ban soạn thảo cho biết.
Dự thảo trên cũng bổ sung hoạt động mua có kỳ hạn
giấy tờ có giá giữa các tổ chức tín dụng. Theo giải
thích của Ban soạn thảo, thực chất đây là các giao
dịch tiền tệ liên ngân hàng.
Về bản chất, giao dịch
mua có kỳ hạn giấy tờ có giá chính là hoạt động vay
mượn lẫn nhau của các tổ chức tín dụng trên liên
ngân hàng được bảo đảm bằng giấy tờ có giá.
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đã có Quyết định số
1325/2004/QĐ-NHNN quy định về hoạt động chiết khấu
giấy tờ có giá của tổ chức tín dụng với khách hàng
trong đó bao gồm cả hoạt động mua, bán giấy tờ có
giá của các tổ chức tín dụng với nhau.
Tuy nhiên, để
thống nhất quản lý các giao dịch trên thị trường liên
ngân hàng thì cần thiết phải quy định các nội dung
liên quan đến hoạt động liên ngân hàng trong một thông
tư để tiện cho việc tham chiếu thực hiện.
Về nguyên tắc giao dịch cho vay, đi vay, dự thảo đưa ra
quy định tất cả các giao dịch liên ngân hàng phải thực
hiện thanh toán qua hệ thống thanh toán điện tử liên
ngân hàng quốc gia.
Điều này được giải thích là để
phù hợp với các quy định của pháp luật và đảm bảo
an toàn trong hoạt động cho vay, đi vay trên thị trường
liên ngân hàng và tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước
trong theo dõi, giám sát thị trường liên ngân hàng.
Một điểm khác đáng chú ý là quy định về mục đích
đi vay trên thị trường liên ngân hàng. Theo dự thảo,
ngoài mục đích để đảm bảo bù đắp thiếu hụt tạm
thời khả năng chi trả và dự trữ bắt buộc thì tổ
chức tín dụng được sử dụng để cho vay khách hàng là
tổ chức, cá nhân (bao gồm cả cho vay lại các tổ chức
tín dụng khác).
Quy định này nhằm tạo điều kiện cho
tổ chức tín dụng sử dụng linh hoạt nguồn vốn hoạt
động kinh doanh của mình và đảm bảo an toàn cho hoạt
động này.
Về tỷ lệ an toàn trong hoạt động liên ngân hàng, quy
định dự kiến là tổng số tiền đi vay (bao gồm cả
phát hành giấy tờ có giá để huy động vốn của tổ
chức tín dụng khác) của một tổ chức tín dụng tối
đa gấp 3 lần (đối với ngân hàng) và 1,5 lần (đối
với tổ chức tín dụng phi ngân hàng và tổ chức tài
chính vi mô) so với vốn tự có của tổ chức tín dụng
đó.
Điều này được giải thích: Vốn tự có của tổ
chức tín dụng là nguồn vốn ổn định, thể hiện nguồn
lực tự có của tổ chức tín dụng, vì vậy, để hạn
chế việc các tổ chức tín dụng đi vay quá mức trên
thị trường liên ngân hàng so với quy mô hoạt động và
nguồn vốn tự có của mình, khuyến khích tổ chức tín
dụng tham gia thị trường liên ngân hàng để đảm bảo
khả năng thanh khoản, hạn chế việc đi vay để cho vay
lại.
Theo Thùy Duyên
VnEconomy