Cái gốc của sự cố ATM
Số liệu thống kê cho thấy hiện cả nước đã có 46 ngân hàng (NH) thương mại đầu tư 14.300 máy ATM; 52 tổ chức đã phát hành khoảng 57 triệu thẻ, trong đó các NH chiếm khoảng 98%.
Với việc kết nối liên thông hệ thống ATM, hiện chủ
thẻ của một NH đã có thể giao dịch tại hầu hết các NH khác... Tuy
nhiên, tình trạng trục trặc ở các máy ATM vẫn còn nghiêm
trọng, nhất là trong các dịp lễ tết, những kỳ lãnh lương… gây
phiền toái cho chủ thẻ.
Nguyên nhân của các sự cố giao dịch ATM thường phát xuất từ NH lẫn
chủ thẻ, phổ biến nhất là đường truyền nghẽn mạch, máy ATM hết tiền
hoặc không nhả tiền, mã PIN bị khóa, thẻ bị hưng hỏng, chủ thẻ thao tác
sai… Để giải quyết, NH Nhà nước đã ban hành Thông tư 36/2012/TT-NHNN về
bảo đảm an toàn hoạt động ATM. Theo đó, các NH phải xây dựng chính sách
bảo mật thông tin, quy trình vận hành, bảo dưỡng, giám sát bảo đảm máy
ATM đủ tiền, xử lý trục trặc giao dịch của chủ thẻ trong vòng từ 5 -7
ngày…
Nhiều ý kiến cho rằng các quy định của NH Nhà nước chỉ mới giải
quyết được phần ngọn sự cố ATM. Bởi không phải NH thương mại nào cũng
tuân thủ các quy định mà NH Nhà nước đã đặt ra. Mặt khác, cơ quan này
cũng chưa đủ sức để kiểm tra, giám sát hệ thống ATM của từng NH. Khi báo
chí phản ánh giao dịch ATM bị trục trặc, NH Nhà nước mới yêu cầu các
NH thương mại giải trình vì sao hệ thống ATM không thông suốt. Chẳng
hạn, giữa tháng 9-2013, tại các quận, huyện vùng ven TP HCM xảy ra tình
trạng ATM của một số NH bị lỗi khiến người dân không rút được tiền, thậm
chí bị mất tiền, NH Nhà nước cũng chỉ yêu cầu các NH thương mại kiểm
tra làm rõ thông tin các vụ việc mất tiền để xử lý thích hợp và phản hồi
dư luận; thực hiện các biện pháp bảo đảm chất lượng dịch vụ ATM.
Theo một số NH, để trở thành thành viên của Visa, MasterCard…các
NH phát hành thẻ phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về công nghệ, chất
lượng sử dụng đường truyền, giải pháp mã hóa chống đánh cắp dữ liệu, bảo
mật thông tin…do các tổ chức này đặt ra. Hằng năm, Visa, MasterCard
tiến hành kiểm tra, yêu cầu NH thành viên nâng cấp, khắc phục mọi yếu tố
liên quan đến hệ thống giao dịch...
Còn tại Việt Nam, khi các NH kết nối ATM thông qua 2 trung tâm
chuyển mạch là Banknet và Smartlink, cơ quan quản lý không đặt ra tiêu
chuẩn nào về hạ tầng kỹ thuật. Từ đó, công nghệ ATM của nhiều NH không
đồng đều khiến sự cố giao dịch thường xuyên xảy ra. Thậm chí, một số NH
đầu tư hệ thống ATM chỉ để hưởng ứng chủ trương thanh toán không dùng
tiền mặt, chi trả lương qua thẻ…
Vì thế, một số chuyên gia về thẻ đề xuất NH Nhà nước cần xây dựng
tiêu chuẩn về công nghệ, yêu cầu các NH phát hành thẻ xây dựng kế hoạch
vận hành dự phòng…; đưa ra các biện pháp chế tài đối NH chưa thực hiện
đúng các quy định về hệ thống ATM. Đây chính là cái gốc hạn chế thấp
nhất mọi trục trặc của dịch vụ ATM, giảm thiểu phiền toái cho chủ thẻ.
Theo Thy Thơ