Cuối năm tính chuyện trích lập chênh lệch tỷ giá
Theo tỷ giá Ngân hàng Nhà nước đã công bố từ ngày 21/12 - 31/12/2009, VND mất giá trên 30% so với đô la Úc và đô la New Zealand; mất giá 5,68% so với USD.
Ngân hàng Nhà nước đã chính thức thông báo tỷ giá tính chéo của Đồng Việt Nam so với một số ngoại tệ áp dụng tính thuế xuất nhập khẩu và thuế nhập khẩu có hiệu lực từ ngày 21/12/2009 đến 31/12/2009.
Theo đó ngoại trừ đồng RUB giảm giá so với Việt Nam đồng, còn lại hầu hết các đồng tiền khác đều tăng giá trong năm 2009. Cá biệt, đồng AUD (đô la Úc) tăng 39,54% so với thời điểm cuối năm 2008; tiếp theo là đồng đô la New Zealand tăng 32,54%; các ngoại tệ tăng trên 20% trong năm 2009 là NOK của Nauy, đồng IDR của Indonesia, CAD của Canada...
Riêng với đô la Mỹ (USD), tỷ giá liên ngân hàng tại ngày 25/12/2009 là 17.941 đồng/USD, so với ngày 30/12/2008 là 16.977 đồng/USD, mức tăng 5,68%.
Một trong những nguyên tắc hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ là việc quy đổi căn cứ vào tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch là tỷ giá giao dịch thực tế của nghiệp vụ kinh tế phát sinh hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố để ghi sổ kế toán.
Theo Thông tư số 201/2009/TT-BTC vừa được Bộ Tài chính ban hành nhằm hướng dẫn xử lý các khoản chênh lệch tỷ giá cho tất cả các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động tại Việt Nam, đối với các công ty kinh doanh ngoại tệ, toàn bộ chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ và chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính được ghi nhận ngay vào chi phí tài chính, hoặc doanh thu hoạt động tài chính trong kỳ.
Doanh nghiệp không được chia lợi nhuận hoặc trả cổ tức trên lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái đánh giá lại cuối năm tài chính của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ.
Các ngoại tệ tăng giá so với đồng Việt Nam khiến các công ty vay bằng ngoại tệ sẽ phải chịu khoản chi phí tài chính lớn song một số công ty khác có nguồn thu bằng ngoại tệ sẽ được hưởng lợi vì lợi nhuận được hạch toán bằng Việt Nam đồng.
Cụ thể, CTCP Nhiệt điện Phả Lại (mã PPC) có khoản nợ vay có nguồn gốc ngoại tệ của công ty là 34.349 tỷ JPY. Tỷ giá Yên Nhật so với VND đã tăng 15,74 đồng so với cuối năm 2008 khiến công ty sẽ phải trích lập khoản dự phòng chêch lệch tỷ giá là 540,65 tỷ đồng.
Theo báo cáo của PPC, lợi nhuận trước thuế 11 tháng của công ty này đạt 1.193,26 tỷ đồng, như vậy cả năm 2009 PPC hoàn toàn có khả năng đạt trên 700 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế khi công ty này công bố sẽ không dừng Tổ máy số 5 để đại tu trong năm 2009 mà chuyển qua năm 2010.
Trong khi đó, CTCP Hà Tiên 1 (HT1) có khoản vay có bảo lãnh của Bộ Tài chính, vay Ngân hàng Société Génerale (Pháp) để tài trợ cho Dự án Xi măng Bình Phước với hạn mức 91,42 triệu EUR và 17,08 triệu USD, thời hạn vay 13 năm.
Tuy nhiên với những doanh nghiệp có nguồn thu USD trực tiếp như PVD, thì ảnh hưởng của việc trích lập dự phòng tỷ giá tăng của khoản nợ sẽ được bù đắp bởi tỷ giá tăng của các khoản thu, do đó có thể sẽ không ảnh hưởng nhiều tới lợi nhuận.
Theo SBV, SSI, PPC