“Đi đêm” lãi suất USD
Khách hàng gửi trên 5.000 USD, LS huy động là 3%/năm, còn trên 10.000 USD là 4%/năm.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), huy động vốn bằng ngoại tệ trong 2 tháng gần đây có xu hướng giảm mạnh: tháng 5 giảm 6,03% so với tháng 4, tháng 6 giảm 5,88% so với tháng 5. Trong khi đó tín dụng ngoại tệ tháng 5 tăng 3,83% so với tháng 4, tăng 20,54% so với cuối năm 2010; tháng 6 tăng 2,3% so với tháng 5, tăng 23,31% so với cuối năm 2010.
“Sự lỏng lẻo đầu ra cho vay ngoại tệ dẫn đến tình trạng doanh nghiệp vay USD bán lấy tiền đồng gửi NH hưởng LS chênh lệch tới 15%/năm"
TS Lê Thẩm Dương trưởng khoa Quản trị kinh doanh - ĐH Ngân hàng TP Hồ Chí Minh cho rằng |
Bên cạnh đó, các khách hàng gửi ngoại tệ đến kỳ đáo hạn có xu hướng chuyển sang tiền đồng gửi để hưởng LS cao hơn. Trong khi đó nhu cầu vay USD lại tăng cao bởi LS cho vay USD khoảng 7 - 8%/năm thấp hơn nhiều so với LS cho vay tiền đồng từ 19 - 22%/năm. Đó là lý do, các NH phải tăng vượt trần huy động để hút USD.
Tăng dự trữ bắt buộc ngoại tệ
Vừa qua, để hạn chế cho vay ngoại tệ, NHNN đã quy định tổ chức tín dụng cho khách hàng vay ngoại tệ với điều kiện phải có nguồn thu ngoại tệ để trả nợ hoặc được NH cam kết bằng văn bản bán ngoại tệ. Trong bối cảnh các NH đang dư thừa nguồn ngoại tệ mua được trên thị trường thì việc cam kết bán ngoại tệ là quá dễ để doanh nghiệp có thể vay ngoại tệ.
TS Lê Thẩm Dương - Trưởng khoa Quản trị kinh doanh trường Đại học Ngân hàng TP.HCM cho rằng: “Sự lỏng lẻo đầu ra cho vay ngoại tệ dẫn đến tình trạng doanh nghiệp vay USD bán lấy tiền đồng gửi NH hưởng LS chênh lệch tới 15%/năm. Chính vì vậy mà tốc độ cho vay ngoại tệ tăng nhanh và khả năng dẫn đến sự mất cân đối lớn giữa nguồn và sử dụng nguồn ngoại tệ”.
Theo ông Lê Thẩm Dương, giảm LS tiền đồng để khuyến khích DN vay tiền đồng thay vì vay USD trong bối cảnh lạm phát cao như hiện nay rất khó. Để giải quyết tình hình trên thị trường ngoại hối hiện nay, không thể tăng LS huy động USD lên vì mục đích chống đô la hóa, thay vì vậy NHNN có thể tăng dự trữ bắt buộc ngoại tệ lên 10% (hiện nay là 7%). Lúc đó chi phí vốn ngoại tệ NH tăng lên đẩy LS cho vay USD tăng kéo khoảng cách chênh lệch LS vay USD và tiền đồng ngắn lại. Lúc đó các DN sẽ cân nhắc việc vay USD hay tiền đồng. Một chuyên gia tài chính khác cũng kiến nghị tăng dự trữ bắt buộc lên nhưng ở mức cao hơn, khoảng 15%.
Thanh Xuân