Thanh khoản tiền đồng căng như dây đàn

Sáng ngày 29-3-2011 một doanh nghiệp cho biết ngân hàng X chào mời họ gửi tiền lãi suất tới 17%/năm. Đến chiều, một doanh nghiệp khác gọi điện cho biết ngân hàng Y chào mời gửi tiền 17,5%/năm.

Tưởng thế đã cao lắm. Ai dè một công ty bảo có ngân hàng Z thậm chí chấp nhận lãi suất 18,5%/năm để khách hàng không rút tiền đi.

Thanh khoản tiền đồng căng như sợi dây đàn. Lãi suất tiền đồng liên ngân hàng “nhảy” lên trên 20% cho kỳ hạn từ 1 tuần trở lên. Một ngân hàng nước ngoài cho doanh nghiệp vay ngoại tệ, doanh nghiệp này yêu cầu được bán ngoại tệ cho ngân hàng, còn cả tuần mới đến ngày giải ngân, nhưng e không lo nổi tiền đồng cả cục, thế là mỗi ngày ngân hàng nước ngoài phải mang đô la Mỹ đi bán một ít.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn tiếp tục hút ròng tiền về. Theo Reuters, từ đầu tháng đến 25-3-2011 NHNN hút ròng 20.417 tỉ đồng.

Cơ quan quản lý ngành ngân hàng tỏ ra kiên định trong chính sách tiền tệ: những doanh nghiệp cần tiền đồng mà có ngoại tệ sẽ phải bán ra ngoại tệ. Tỷ giá thị trường tự do tụt dốc không phanh, gần ngang bằng tỷ giá liên ngân hàng. Kết quả là từ ngày 29-3 các ngân hàng cho biết lượng ngoại tệ họ mua được từ các nhà xuất khẩu đang tăng lên và có khả năng sẽ còn tăng đến hết tuần.

Khi đầu cơ, găm giữ ngoại tệ bắt đầu phải “tháo kho”, thì giá vàng không còn đường nào khác là phải rớt. Khác với trước, thị trường vàng trầm lắng khi cầu mua vàng giảm mạnh.

Nếu đà này tiếp diễn thêm vài ngày, giá vàng trong nước sẽ thấp hơn giá vàng quốc tế, xuất vàng trang sức theo đường chính ngạch có thể tái xuất hiện và nguồn ngoại tệ sẽ càng dồi dào.

“Cuộc chiến” chống đầu cơ ngoại tệ đã vào bước hai. Các ngân hàng và doanh nghiệp vẫn còn nghi ngờ, chưa thể đoán định các bước đi tiếp theo của Nhà nước và tỏ ra e dè. Tuy nhiên NHNN đã không “mềm lòng” trước sự căng thẳng cung cầu tiền đồng.

Có thể nhìn thấy kịch bản: các ngân hàng lớn sẽ tìm cách giữ chân khách hàng, còn các ngân hàng nhỏ, cho dù nâng lãi suất, đến một lúc nào đó cũng không thể có thêm tiền huy động (lãi suất cao bất bình thường có thể khiến người gửi tiền bất an về khả năng lấy lại được tiền khi đáo hạn và họ sẽ không gửi), sẽ phải xin NHNN tái cấp vốn và khi đó sẽ chịu các điều kiện ngặt nghèo của cơ quan quản lý. Xử lý các ngân hàng nhỏ gặp vấn đề thanh khoản lúc đó sẽ dễ dàng hơn.

Diễn biến thị trường tiền tệ đang đi đúng hướng, đồng nội tệ đang trên đường lấy lại giá trị của mình. Sẽ cần thêm thời gian để thị trường ngoại hối ổn định và lãi suất sẽ giảm. Thời gian cần thêm này sẽ không dễ chịu với chứng khoán vì trước mắt lãi suất ngân hàng đang cao hơn lợi nhuận mà nhà đầu tư có thể có được từ mua bán cổ phiếu.

Vấn đề là không ai đo được thời gian cần thêm cho tiền tệ ổn định là bao lâu, nên không ít nhà đầu tư cầm tiền đang quan sát thị trường, sẽ cũng căng thẳng không kém người đang sở hữu cổ phiếu. Vì thế chứng khoán có nhiều phiên dao động bất thường, lên nhanh xuống mạnh – một đặc điểm của thị trường vùng đáy.

Theo Hải Lý
TBKTSG