Bánh xe thương mại đang vận hành tốt hơn

Ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy căng thẳng trong tài chính thương mại – dòng tín dụng để bôi trơn bánh xe thương mại toàn cầu – đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây.

Tại Hong Kong, một trong những thành phố cảng lớn nhất thế giới, ngân hàng trung ương đã công bố nghiên cứu cho thấy thương mại không còn bị cản trơ bởi tình trạng thiếu hụt tài chính.

Khoản tiền cho vay thương mại của các ngân hàng trong nước đã giảm mạnh. Nhưng báo cáo của Cơ quan tiền tệ Hong Kong cũng chỉ ra những những khó khăn tài chính của năm ngoái vẫn còn tồn tại và còn tăng trong những tháng gần đây.

Cơ quan tiền tệ quốc tế (IMF) cũng mới công bố nghiên cứu cho thấy xu hướng tương tự ở Hàn Quốc và Đài Loan, hai nền kinh tế lớn tại châu Á.

Những con số khó khăn về tình hình tài chính thương mại vẫn còn rời rạc nhưng lại cho thấy bước cải thiện. Vào cuối năm năm 2008, cả Brazil và Nhật Bản đều trải qua việc dòng chảy tài chính thương mại từ nước ngoài vào doanh nghiệp nước giảm mạnh. Nhưng những con số về cán cân thanh toán cho thấy dòng chảy tài chính thương mại tại cả hai nước đã được cải thiện kể từ tháng 3.

“Nguồn tài chính thương mại là vấn đề lớn kể từ lúc bắt đầu khủng hoảng nhưng hiện nay đã dịu đi đáng kể. Với những nền kinh tế đang phát triển lớn, căng thằng tài chính thương mại không còn đáng kể lâu nữa,” nhà phân tích về dòng vốn quốc tế Mansoor Dailami của Ngân hàng thế giới (WB) nhận xét.

Sự thay đổi này là nhờ các thị trường tài chính thế giới đã phần nào hồi phục sau khủng hoảng. Nhiều quốc gia giảm mạnh lãi suất khiến chi phí cho vay giảm. Nhiều doanh nghiệp trước đó khó vay tiền đã có cơ hội tiếp cận nguồn vốn.

Đầu năm nay, các nhà lãnh đạo trên thế giới đã cam kết hỗ trợ 250 tỷ USD đối dành cho tài chính thương mại trong hơn 2 năm. Điều này phản ánh mức độ hợp tác giữa các dòng tín dụng và bảo đảm hỗ trợ dòng chảy thương mại toàn cầu lên tới 15 nghìn tỷ USD mỗi năm.

Điều này không có nghĩa mọi việc trở lại bình thường. Khối lượng thương mại toàn cầu vẫn giảm 2 quý liên tiếp, và năm 2009 có khả năng đánh dấu năm giảm mạnh nhất của thương mại trong nửa thế kỷ.

Nhiều doanh nghiệp trên thế giới rất lo ngại về nhà cung cấp và khách hàng nên yêu cầu bảo đảm từ mọi phía. Điều này khiến những hợp đồng xuất nhập khẩu trở nên khó khăn và đắt đỏ hơn.

Một khảo sát của HSBC đối với 2.012 doanh nghiệp ở Australia, Hong Kong, Ấn Độ, Trung Quốc, Singapore, Việt Nam và Các tiểu vương quốc Arab trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 5, có 80% đến 90% doanh nghiệp dự kiến khả năng tiếp cận tài chính thương mại vẫn sẽ không đổi hoặc có cải thiện trong những tháng tới.

Nhìn chung, cung cấp những khoản vay cho tài chính thương mại  - vốn thường có giao dịch rất lớn – đã tăng trong quý 1 sau khi giảm mạnh trong 4 quý năm ngoái. Nhưng những khoản cho vay như vậy đã giảm trở lại trong quý 2, và một số ngân hàng đang giảm cho vay đối với những thị trường mới nổi.

Tuy nhiên, trợ lý giám đốc Alessandro Zanello tại IMF cho rằng, tài chính thương mại giảm không nhiều như lo ngại, và giảm ít hơn giá trị thương mại. Nhưng điều này không có nghĩa một số quốc gia hay doanh nghiệp ngoại lệ không phải đối mặt với khó khăn.

Những tổ chức quốc tế cho biết hỗ trợ tài chính thương mại có thể đẩy mạnh tốc độ hồi phục thương mại toàn cầu. IMF dự đoán khối lượng thương mại sẽ tăng 1% trong năm 2010 sau khi giảm 12% trong năm 2009.

Phần lớn tổ chức đang cố giúp những nước nhỏ giải quyết những vấn đề lớn nhất. Các doanh nghiệp lớn nhỏ đều sẽ tiếp tục được tiếp cận với nguồn vốn, giám đốc chương trình tài chính thương mại Scott Stevenson của IFC, cơ quan của WB nhận xét.