Bí quyết thành công của hãng "xe Tàu" lãi hơn cả Ferrari

Wang Jiangwei ngồi ôn lại chuyện mùa hè năm ngoái từng tham gia khóa huấn luyện quân sự của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc. Wang không phải lính, ông là một nhà nghiên cứu tại Công ty Ô tô Trường Thành.

Hãng của ông hiện có biên lợi nhuận lớn nhất trong số các công ty sản xuất ô tô niêm yết trên toàn thế giới. Đằng sau thành công này chính là Chủ tịch Ngụy Kiến Quân với phong cách lãnh đạo nhấn mạnh tới kỷ luật và tiết kiệm, người đã đưa Trường Thành đoạt ngôi vị nhà sản xuất ô tô SUV lớn nhất Trung Quốc.

“Khóa tập quân sự khá nặng nề và nghiêm túc,” ông Wang nói. “Không chỉ người mới vào mà cả ai mới được thăng chức cũng phải tham gia, kể cả trưởng bộ phận.”

Trường Thành gần như là công ty sản xuất ô tô duy nhất ở Trung Quốc không phụ thuộc vào chính phủ hay đối tác nước ngoài, nhờ thế mà đỡ được bộ máy quan liêu lại không phải chia sẻ lợi nhuận.

Nhờ cổ phiếu công ty tăng giá 60 lần kể từ đáy năm 2008, nay Chủ tịch Ngụy là lãnh đạo công ty ô tô giàu nhất Châu Á với 6,5 tỷ USD tài sản. Ông đang nỗ lực tạo ra thương hiệu ô tô toàn cầu đầu tiên của người Trung Quốc.

Chủ tịch Ngụy Kiến Quân

“Chủ tịch Ngụy có chuyên môn thật sự, có tinh thần doanh nhân thật sự,” ông Bill Russo nói. Ông Russo từng là Phó Chủ tịch của Chrysler Đông Bắc Á và hiện là Chủ tịch công ty chuyên tư vấn về ô tô Synergistics tại Bắc Kinh.

“Trong thập kỷ tới nếu có một hai hãng xe Trung Quốc cạnh tranh được với các hãng nước ngoài thì trong đó nhất định có tên Trường Thành.”

Hyundai kế tiếp

Trường Thành có thể trở thành Huyndai tiếp theo, thậm chí hiện Chủ tịch Ngụy Kiến Quân còn giàu hơn Chủ tịch Chung Mong Koo của Huyndai 1 tỷ USD. Ông Ngụy cho biết Trường Thành dự tính sẽ tăng gấp đôi doanh số trong vòng 3 năm tới lên 1,5 triệu chiếc vào năm 2015, tức còn lớn hơn doanh số chiếc xe Jeep huyền thoại của Chrysler.

Dù quy mô nhỏ hơn các hãng xe lớn nhưng nhờ chi phí thấp nên biên lợi nhuận của Trường Thành luôn dẫn đầu, thậm chí còn cao hơn hãng siêu xe Ferrari. Theo nhà phân tích Max Warburton tại Sanford C. Bernstein, tỷ lệ này năm nay có thể ở mức 16,4%.

Lãi ròng năm nay có thể tăng 24% lên 7 tỷ Nhân dân tệ (1,1 tỷ USD, gần 23.000 tỷ VNĐ) sau khi đã tăng 64% trong năm 2012.

Dù vậy, các hãng xe Trung Quốc phải mất cả thập kỷ nữa mới sản xuất được một chiếc xe có khả năng cạnh tranh trên toàn cầu, dù trong ngành, quãng thời gian ấy chỉ là một hai vòng đời sản phẩm.

Warburton đã thuê chuyên gia tháo nhỏ và thử chiếc Trường Thành H5. Báo cáo cho thấy bộ truyền động và độ rung của chiếc SUV này “thật sự khủng khiếp” còn phanh quá tệ (dù vẫn lái tốt). Tuy thế, chất lượng chiếc H6 đã “tiến bộ vượt bậc”, Warburton cho biết.

Theo Chủ tịch Ngụy Kiến Quân, khả năng phát triển công nghệ sẽ quyết định tương lai của Trường Thành, dù cho năm ngoái công ty vừa phải thu hồi hàng ngàn chiếc xe tại Australia sau khi cơ quan quản lý phát hiện thấy chất amiăng trong một số bộ phận.

“Chúng tôi phải sở hữu công nghệ lõi và tạo ra bước đột phá,” ông Ngụy trả lời phỏng vấn hôm 31/5. “Thách thức ớn nhất của chúng tôi chính là sự tự mãn.”

“Tấm bia xấu hổ”

GWPeri, mẫu xe khiến Chủ tịch Ngụy Kiến Quân khắc tên chính mình lên "Tấm bia xấu hổ" đặt tại Trường Thành

Chủ tịch Ngụy Kiến Quân sinh tại Bảo Định, tỉnh Hồ Bắc năm 1964. Ông chịu ảnh hưởng rất nhiều từ người cha từng là lính pháo binh nhưng sau chuyển sang nghề làm nồi hơi.

Sau một thời gian đi làm thuê, Ngụy Kiến Quân “ra riêng” và ở tuổi 26, ông mua lại một xưởng sửa chữ xe hơi nhỏ và biến nó thành công ty sản xuất xe tải van.

Sau đó, ông chuyển sang làm xe bán tải vì thấy nó rất được ưa chuộng ở Thái Lan. Nông dân và tiểu chủ giúp chiếc Con Hươu của Trường Thành trở thành chiếc xe bán tải phổ biến nhất Trung Quốc vào năm 1998.

Sau đó, luật chống ô nhiễm hạn chế bớt xe tải ở các thành phố lớn, nên Trường Thành chuyển sang làm SUV.

Hiện nay, loại xe này chiếm một nửa doanh số của công ty và sắp đoạt ngôi vị số một trong một phân khúc đã tăng trưởng nhanh nhất thị trường ô tô Trung Quốc 11 năm liền.

Theo Giám đốc bán hàng Wang Fengying, 5 năm trước bà đã phản đối chuyện bán chiếc xe Gwperi. Nhưng Chủ tịch Ngụy nghĩ khác, ông quyết tung ra thị trường và hứng chịu thảm bại.

Nay cái lần muối mặt ấy được khắc tạc trên một trong hai “Tấm bia xấu hổ” tại Trường Thành: một liệt kê các sản phẩm thất bại và một khắc tên các cán bộ đã đi tù vì nhận tiền hối lộ từ nhà cùng cấp.

Kỷ luật và tiết kiệm

Ông Trương Vân đã tư vấn chiến lược cho Trường Thành suốt 5 năm qua. Theo ông, Chủ tịch Ngụy cũng có những nét lập dị.

Vị tỷ phú này tiết kiệm tới mức chỉ hút loại thuốc lá Trung Nam Hải giá 10 tệ/bao và từng nổi đóa với một nhóm nhà phân phối vì để thừa quá nhiều thức ăn. Hầu như đêm nào ông cũng ngủ trong một căn phòng có lối vào phòng làm việc và “đóng bộ” từ 7h sáng.

Bảo Định là thành phố nổi tiếng vơi bánh bao thịt lừa và học viện quân sự lâu đời nhất trong lịch sử Trung Quốc hiện đại.

Nay Trường Thành còn yêu cầu nhân viên mới học đội hình đội ngũ và tập chống đẩy. Trường Thành muốn họ tăng sức chịu đựng, cải thiện ý chí và hiểu văn hóa công ty.

“Tôi đã đến các nhà máy khác ở Trung Quốc. Đến giờ ăn trưa, mọi người ùa vào nhà ăn cùng một lúc,” Russo nói. “Không có chuyện đó ở Trường Thành.”

Minh Tuấn