Cuba - Mỹ bình thường hóa quan hệ: Nỗ lực sau 18 tháng đàm phán

Xung quanh sự kiện trên, trưa nay ngày 18/12 chúng tôi đã có cuộc trao đổi với phóng viên Việt Hùng – thường trú Đài THVN tại Mỹ để có thêm thông tin chi tiết.

Anh có thể cho biết thông tin cụ thể hơn về dự kiến bình thường hoá quan hệ Mỹ - Cuba?

- Ngày 17/12, Tổng thống Mỹ Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro chính thức tuyên bố sẽ bình thường hóa quan hệ song phương sau 53 năm. Hai bên đạt được thỏa thuận sau 18 tháng đàm phán qua sự hỗ trợ trung gian của Canada và Vatican. Trước đó, ngày 16/12, Tổng thống Obama và Chủ tịch Raul đã có cuộc điện đàm trực tiếp trong vòng 45 phút.

Kế hoạch bình thường hóa được Tổng thống Obama đưa ra bao gồm các nội dung: (1) xem xét lại việc coi Cuba là một Nhà nước tài trợ khủng bố; (2) nới lỏng lệnh cấm vận du lịch đến Cuba đối với công dân Mỹ: (3) nới lỏng các hạn chế về tài chính đối với Cuba, các thẻ tín dụng của Mỹ được phép chi tiêu tại Cuba; (4) tăng cường các liên lạc, trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước; (5) gỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại kéo dài từ năm 1961 đến nay.

Lộ trình này trước mắt sẽ được thực hiện một phần bởi các sắc lệnh hành chính của Tổng thống, nhưng sớm muộn cũng cần phải được sự ủng hộ của Quốc hội Mỹ.

Vậy phản ứng tại Mỹ đối với thông báo mới của chính quyền là như thế nào, thưa anh?

- Nhìn chung, công chúng Mỹ hoan nghênh quyết định lịch sử của chính quyền Obama. Các con số thống kê nhanh của Gallup cho thấy, quyết định mới này đã nhận được sự ủng hộ của đa số người dân Mỹ. Theo đó, ở cấp độ Liên bang có 56% người Mỹ ủng hộ; ở Florida - bang có đông người Mỹ gốc Cuba nhất nước Mỹ, có 63% người ủng hộ; nhóm người Mỹ gốc La tinh có 62% người ủng hộ.

Tuy nhiên, sau tuyên bố của chính quyền về lộ trình tiến tới bình thường hóa quan hệ với Cuba, một số nghị sỹ chủ chốt tại Quốc hội, đặc biệt là những nghị sỹ người Mỹ gốc Cuba đã lên tiếng chỉ trích quyết định của chính quyền. Một trong số những người đó là Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Marco Rubio - ứng viên Tổng thống tiềm năng của phe Cộng hòa trong năm 2016 và dự kiến sẽ là Chủ tịch Tiểu ban Tây bán cầu thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện từ năm sau.

Theo đó, ông Marco Rubio cho rằng, kế hoạch của Nhà Trắng sẽ không giúp gì cho tình hình dân chủ và tự do hóa nền kinh tế tại Cuba. Ông tuyên bố sẽ cùng với các nghị sỹ Cộng hòa tại Thượng viện ngăn chặn những nỗ lực cải thiện quan hệ với Cuba của Nhà Trắng.

Theo giới phân tích, xu hướng chung trong dư luận công chúng và chính giới Mỹ trong những năm gần đây vẫn là hướng tới việc xóa bỏ cấm vận và bình thường hóa quan hệ với Cuba. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất nhạy cảm nên phản ứng của chính giới Mỹ, đặc biệt là các nghị sỹ có xu hướng ủng hộ đường lối nàylà khá dè dặt. Tuy vậy, giới phân tích cho rằng mặc dù sự chỉ trích từ Quốc hội Mỹ hiện đang khá gay gắt, xu hướng chung trong thời gian tới sẽ là khá thuận lợi cho tiến trình bình thường hóa quan hệ với Cuba.

>>>Cuba và Mỹ thỏa thuận bình thường hóa quan hệ sau hơn nửa thế kỷ