Gói cứu trợ "thầm lặng"

Theo gói cứu trợ đó, các quốc gia khu vực euro sẽ cắt giảm nợ của Hy Lạp đến năm 2020 xuống 124% GDP cùng với nhiều lời hứa hẹn nếu Hy Lạp tiếp tục chương trình cải cách kinh tế.

Hy Lạp cũng sẽ được cấp gói hỗ trợ 49,1 tỉ euro chia thành hai đợt. Đợt giải ngân đầu vào tháng 12 tới trị giá 34,4 tỉ euro gồm 23,8 tỉ euro tái cấp vốn cho các ngân hàng và 10,6 tỉ euro hỗ trợ ngân sách. Gói giải pháp giảm nợ gồm mua lại nợ, giảm lãi suất các khoản vay chính thức, chuyển cho Hy Lạp lợi nhuận Ngân hàng Trung ương châu Âu có được từ mua trái phiếu chính phủ Hy Lạp trên thị trường thứ cấp, gia hạn kỳ hạn trả nợ từ 15 năm lên 30 năm, hoãn trả lãi trong 10 năm, cam kết tài trợ cho Hy Lạp mua lại trái phiếu của Hy Lạp từ các nhà đầu tư tư nhân.

Gói cứu trợ và giải ngân trị giá 34,4 tỷ euro vào tháng tới, đã không đến quá sớm dành cho Hy Lạp - quốc gia có nền kinh tế “rơi tự do” trong 5 năm qua. Yannis Stournaras, Bộ trưởng Tài chính Hy Lạp đã phát biểu: “Hy vọng nó sẽ giúp khôi phục lại niềm tin vào tương lai cho Hy Lạp và làm cho khu vực đồng euro thêm sáng sủa”.

Thỏa thuận này được đưa ra sau khi kết thúc các cuộc đàm phán căng thẳng, dưới sự giám sát của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Gói cứu trợ thứ 2 dành cho Hy Lạp được phê duyệt hồi đầu năm nay sau khi các chủ nợ tư nhân chấp nhận xóa 53,5% nợ cho Hy Lạp thay vì 50% dự đoán trước đó. Gói cứu trợ nhanh chóng trượt ra khỏi “đường ray” khi nền kinh tế tiếp tục thu hẹp và chính trị trở nên rối loạn, người dân yêu cầu hai cuộc bầu cử để tạo ra một chính phủ mới.

Với thủ tướng mới, Antonis Samaras, ​​Hy Lạp cần gói cứu trợ thứ ba, mặc dù không ai sẽ sử dụng thuật ngữ này. Khó khăn vẫn còn, Hy Lạp cần giảm các khoản nợ công, khu vực chiếm phần lớn các khoản nợ.

Các cuộc đàm phán đã diễn ra qua hai giai đoạn. Đầu tiên, Hy Lạp cần phải giảm thâm hụt ngân sách. Quyết định cắt giảm ngân sách có giá trị khoảng 7% GDP, đã được phê duyệt đầu tháng này. Thêm vào đó, Athens được cấp thêm 2 năm để đạt được mục tiêu thặng dư ngân sách là 4,5% GDP.

Thứ hai, các chủ nợ, đứng đầu là Đức, đã được thuyết phục để giảm nợ cho Hy Lạp. Điều này thậm chí còn khó khăn hơn đàm phán giữa IMF và các chủ nợ. Các chủ nợ quốc tế của Hy Lạp đã đồng ý có những bước đi để giảm gánh nặng nợ nần của nước này từ mức 144% xuống còn 124% GDP cho đến năm 2020. Lúc đầu, IMF nhấn mạnh trên 120% vào năm 2020, nhưng sau đó đã đồng ý thỏa hiệp. Hy Lạp được chấp nhận mức nợ xuống 124%, nhưng bù lại Athens phải cam kết nợ sẽ đi xuống “đáng kể” dưới 110% vào năm 2022.

Hi vọng Hy Lạp có thể nhanh chóng trả hết nợ bằng cách duy trì thặng dư ngân sách cao hơn 5% hoặc thậm chí 5,5% là không hợp lý (Hy Lạp sẽ không đạt cân bằng ngân sách cho đến năm tới là sớm nhất). Và cách dễ nhất để giảm nợ gánh nặng nợ nần là xóa bớt số nợ - tuy nhiên số nợ đó lại quá nhiều đối với các chủ nợ.

Đối với IMF, mặc dù công khai hỗ trợ song dường như vẫn có sự e ngại. IMF cho rằng họ không thể không tham gia vào chương trình cứu trợ và phát hành cổ phiếu trị giá 34,4 tỷ euro cho đến khi cơ quan này thấy chương trình mua lại nợ sẽ mang lại bao nhiêu tiền. Hy Lạp sẽ cố gắng giảm gánh nặng nợ nần bằng cách mua lại trái phiếu của mình với giá “đau khổ”.

Tuy nhiên các quan chức EU thừa nhận rằng, Hy Lạp đã “cực kỳ may mắn” để nhận giúp đỡ mà không trải qua một đợt tái cơ cấu nợ. Đó là lý do tại sao IMF thỏa hiệp.