Liệu bà Susan Rice có thể trở thành Ngoại trưởng Mỹ?
Để trở thành ngoại trưởng tiếp theo, ngoài việc nhận được sự đề cử của Tổng thống Obama, bà Susan Rice còn cần giành được 60 phiếu ủng hộ ở Thượng viện.
Đây sẽ là cửa ải không dễ dàng đối với bà vì nhiều thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã tuyên bố "sẽ làm mọi điều trong khả năng để ngăn cản bà Rice trở thành Ngoại trưởng Mỹ".
Giới chính khách cũng nghi ngờ năng lực thực sự của Susan Rice bằng cách so sánh với những người tiền nhiệm. Họ đang nỗ lực để ngăn chặn việc một phụ nữ "yếu đuối và mờ nhạt" sẽ ngồi vào chiếc ghế ngoại trưởng đầy trách nhiệm.
"Tôi cho rằng Susan Rice sẽ khó lòng chiến thắng nếu không được những nhân vật quyền lực khác trợ giúp. Tôi sẽ không bỏ phiếu cho Rice nếu Thượng viện không điều tra kỹ lưỡng về tư cách và hoạt động chính trị của Rice một cách công khai nhất", nghị sĩ John McCain cho biết.
Năm 2002, tờ Washington Post tiết lộ: Bà Rice cùng cộng sự đã phá hủy cơ hội quý giá để vô hiệu hóa hoạt động của Bin Laden khi trùm khủng bố này ở Sudan giai đoạn những năm 1996-1997. Theo đó, phía Chính phủ Sudan và cựu Ngoại trưởng Albright đã sẵn sàng hợp tác tình báo nhằm tiêu diệt căn cứ của Bin Laden, tuy nhiên Rice lại bất ngờ yêu cầu Cố vấn An ninh quốc gia Sandy Berger bác bỏ mọi tuyên bố của bà Alright khiến thỏa hiệp rơi vào trạng thái "chờ" vô thời hạn.
Quả thực, các chính trị gia "đại thụ" phần lớn phủ quyết ý kiến đưa Rice vào vị trí của Hillary Clinton vì vấn đề năng lực và kinh nghiệm. Họ cho rằng, bà Rice mắc bệnh ảo tưởng, không nhận được lòng tin dư luận, đồng thời sở hữu phong cách lãnh đạo yếu kém và đánh giá thiếu chín chắn. Susan Rice do đó thích hợp làm một nhà hoạt động chính trị hơn là đại diện ngoại giao của Mỹ. Đặc biệt, sau sự kiện đại sứ Mỹ tại Benghazi bị ám sát hôm 11/9/2012, khả năng bổ nhiệm bà Rice cũng bị tác động phần nào.
Rice đã mô tả đây là một cuộc nổi dậy đơn thuần của những người biểu tình sau khi bộ phim phỉ báng đạo Hồi bị phát hiện tại Mỹ. Mặc dù chỉ dựa trên các kết luận của Cơ quan Tình báo Mỹ vào thời điểm đó, nhưng cá nhân bà vẫn không thể tránh khỏi chỉ trích không tiếc lời từ phía đảng Cộng hòa vì cách chính quyền Obama xử lý tình huống. Qua đó, giới chính khách bắt đầu bày tỏ sự lo ngại về năng lực và kinh nghiệm lãnh đạo của Susan Rice khi cho rằng, bà chỉ làm tốt nhiệm vụ của một nhà hoạt động chính trị thay vì một đại diện ngoại giao quốc gia.
Rice còn bị "tê liệt" vì vụ thảm sát ở Benghazi, chịu chỉ trích gay gắt từ Thượng nghị sĩ John McCain về phát biểu thiếu suy nghĩ trước cái chết của Đại sứ Chris Stevens và ba người dân Mỹ. Tuy nhiên, ngày 14/11 vừa qua, trong buổi họp báo đầu tiên kể từ khi tái đắc cử, ông Obama đã bảo vệ Susan Rice khi thẳng thừng yêu cầu John McCain chấm dứt "thêm dầu vào lửa" vì mọi phát biểu của bà Rice được dựa trên những thông tin tốt và chính xác nhất thời điểm đó.
Thậm chí Tổng thống còn giận dữ tuyên bố: "Nếu Thượng nghị sĩ McCain và những người khác muốn cản trở ai đó, họ sẽ phải qua cửa ải của tôi trước đã. Và tôi rất hân hạnh được tranh luận với họ".
Giới phân tích cho rằng, qua việc bảo vệ trên, ông Obama dường như đang quyết tâm cân nhắc đưa bà Rice vào vị trí của Ngoại trưởng Hillary Clinton. Bởi lẽ với Tổng thống, Susan Rice là kiến trúc sư chiến lược hành động Mỹ đã được lựa chọn trong nhiều vấn đề chiến sự quan trọng. Hình ảnh nhân vật này khá ghê gớm trên chính trường Mỹ, phản ánh tư chất một nhà lý luận chính trị của quốc gia theo đuổi mục tiêu bá chủ địa cầu.
Tuy nhiên, ưu tiên của ông Obama đang làm khó người Nga. Một nguồn tin giấu tên từ Bộ Ngoại giao Nga nói rằng Moskva coi Susan Rice là mẫu người quá tham vọng và hiếu chiến, có thể làm cho quan hệ ngoại giao giữa Washington và Moskva khó khăn. Trong bối cảnh này, phía Nga có vẻ ưu ái đối thủ lớn nhất của bà Rice là Thượng nghị sĩ bang Massachusetts John Kerry cho vị trí ngoại trưởng.
Về vấn đề này, bà Malou Innocent, một nhà phân tích chính sách ngoại giao của Viện Cato ở Washington, cho biết: "Vẫn còn rất nhiều câu hỏi chưa được giải đáp xoay quanh những mâu thuẫn về năng lực của Susan Rice. Dù vậy, bà ấy vẫn là ứng viên hàng đầu cho chức vụ ngoại trưởng và chúng ta cần phải chờ xem điều gì sẽ xảy ra trong quá trình chuẩn thuận ở Thượng viện trong thời gian sắp tới"...
Theo Việt Dũng - Doãn Anh
CAND
CÙNG CHUYÊN MỤC
