Pháp: Quả bom nổ chậm ở trung tâm châu Âu

Lúc này, mối đe dọa sụp đổ của đồng euro đã giảm xuống, nhưng để đồng tiền chung hoạt động đúng quy luật sẽ phải mất nhiều năm bất ổn định. Áp lực của việc cải cách và cắt giảm ngân sách diễn ra mạnh mẽ nhất là ở các quốc gia như: Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Ý, những nơi đã xảy ra hàng loạt các cuộc đình công và cuộc đụng độ với cảnh sát trong tuần qua.

Tuy nhiên, đúng trước một tương lai xa có thể thấy Pháp mới chính là nguy cơ lớn của châu Âu.

Đất nước luôn luôn là trung tâm của đồng euro, của Liên minh châu Âu. Cựu Tổng thống François Mitterrand tin rằng đồng tiền chung châu Âu sẽ tăng cường ảnh hưởng của Pháp trong một Liên minh châu Âu - có thể rơi vào sự thống trị của một nước Đức thống nhất.

Pháp đã đạt được nhiều lợi thế từ đồng euro như được vay ở mức thấp kỷ lục và đã tránh được những rắc rối của khu vực Địa Trung Hải. Tuy nhiên, ngay cả trước tháng 5, khi François Hollande trở thành Tổng thống Đảng Xã hội đầu tiên của nước Pháp kể thời Mitterrand, Pháp đã nhượng vai trò lãnh đạo trong cuộc khủng hoảng đồng euro cho Đức. Và bây giờ nền kinh tế này đang ngày càng dễ bị tổn thương.

Theo báo cáo của Economist, Pháp vẫn có nhiều điểm mạnh, nhưng điểm yếu cũng được phơi bày bởi cuộc khủng hoảng đồng euro. Trong nhiều năm Pháp đã bị mất khả năng cạnh tranh về tay nước Đức và xu hướng này ngày càng tăng khi Đức đã cắt giảm chi phí và thúc đẩy chính sách cải cách lớn. Nếu không có phương án giảm giá tiền tệ, Pháp phải viện đến hỗ trợ chi tiêu công và nợ.

Ngay cả khi các nước EU khác đã kiềm chế nợ công thì Pháp vẫn để nó chiếm gần 57% GDP, tỷ lệ cao nhất trong khu vực đồng euro. Do sự thất bại để cân bằng ngân sách từ năm 1981, nợ công đã tăng từ 22% GDP lên đến trên 90% hiện nay.

Môi trường kinh doanh tại Pháp cũng đã trở nên tồi tệ hơn. Các công ty Pháp đang chịu gánh nặng của nội quy lao động và những quy tắc cứng nhắc về sản phẩm và thị trường, thuế cao và nặng về phí xã hội nhất trong khu vực đồng tiền chung châu Âu. Không có gì đáng ngạc nhiên, hiện các công ty mới ở Pháp là rất hiếm. Pháp có ít doanh nghiệp nhỏ và vừa, có ít động cơ tăng trưởng việc làm so với Đức, Ý hoặc Anh.

Nền kinh tế đang trì trệ, có thể rơi vào suy thoái trong quý này và sẽ khó có thể phát triển trong năm tới. Hơn 10% lực lượng lao động và hơn 25% những người trẻ tuổi, đang thất nghiệp. Thâm hụt tài chính đã trở thành một trong những thâm hụt lớn nhất của khu vực đồng euro. Trong ngắn hạn, quá nhiều các công ty của Pháp không có tính cạnh tranh và một chính phủ cồng kềnh đang vượt khả năng chống đỡ của nền kinh tế nước này.

Hollande đang ở bên "bờ vực"

Với bản lĩnh và sự táo bạo, ông Hollande có thể cải cách nước Pháp. Đảng của ông nắm giữ quyền lực trong cơ quan lập pháp và trong hầu như tất cả các vùng. Ông Hollande đã thừa nhận rằng nước Pháp thiếu khả năng cạnh tranh. Và, để khích lệ, gần đây ông đã hứa sẽ thực hiện nhiều cải cách được đề nghị trong một báo cáo mới của Louis Gallois, một doanh nhân, bao gồm cả việc giảm bớt gánh nặng phí xã hội cho các công ty. Tổng thống muốn làm cho thị trường lao động linh hoạt hơn.

Tuy nhiên, để tìm giải pháp cho các vấn đề kinh tế của Pháp, ông Hollande vẫn có vẻ nửa vời. Tại sao doanh nghiệp nên tin ông khi ông đã thông qua một chuỗi các biện pháp bao gồm 75% thuế thu nhập, tăng thuế đối với các công ty giàu có, tăng thuế đối với thu nhập từ vốn và cổ tức, một mức lương tối thiểu cao hơn và chấp nhận tăng tuổi nghỉ hưu? Đã có rất nhiều doanh nhân cân nhắc việc rời khỏi nước Pháp.

IMF mới đây đã cảnh báo rằng Pháp có nguy cơ bị bỏ lại phía sau Italia và Tây Ban Nha.

Mối đe dọa không chỉ với tương lai nước Pháp mà còn đe dọa sự tồn tại của đồng euro. Ông Hollande đã đẩy mạnh chính sách thắt lưng buộc bụng tuy nhiên sự hội nhập chính trị mới là yếu tố cần thiết để giải quyết cuộc khủng hoảng đồng euro. Những nước lớn ở châu Âu kiểm soát chính sách kinh tế quốc dân. Pháp đã miễn cưỡng phê chuẩn gói hỗ trợ tài chính gần đây, trong đó cung cấp cho Brussels thêm quyền hạn ngân sách.

Nhưng mọi người dân và cử tri đều chưa chuẩn bị sẵn sàng để chuyển giao quyền lợi nhiều hơn, giống như họ không được chuẩn bị cho các cuộc cải cách cơ cấu sâu. Trong khi hầu hết các quốc gia thảo luận về bao nhiêu quyền lợi họ sẽ phải từ bỏ, Pháp kiên quyết tránh bất kỳ cuộc tranh luận về tương lai của châu Âu.

Liệu Pháp có thành công?

Theo báo cáo đặc biệt gần đây nhất của Economist về một nước châu Âu lớn (trong tháng 6 năm 2011), cho đến nay các nhà đầu tư ở Pháp đã được ưu tiên, lãi suất dài hạn đã giảm một chút. Nhưng sớm hay muộn đồng franc sẽ giảm. Bạn không thể thách thức kinh tế trong thời gian dài.