Phương Tây sẽ phải ngưỡng mộ công ty công nghệ Trung Quốc

Nền kinh tế còn chưa phát triển cao của Trung Quốc đóng vai trò quan trọng. Tại phương Tây, sự phát triển của các công ty trực tuyến thường cản trợ hoạt động của các ngành đang tồn tại. Tại Trung Quốc, sự phát triển mang tính bổ sung.

Chuyên gia Duncan Clark thuộc công ty tư vấn viễn thông BDA khẳng định Internet sẽ phát triển tại Trung Quốc bởi hoạt động kinh doanh thực hoạt động kém hiệu quả hơn.

Ngoại trừ các thành phố lớn ven bờ biển, hoạt động bán lẻ nhìn chung không được kết nối và phát triển kém. Phần lớn các vùng ở Trung Quốc đã có đường Internet. Chi phí kết nối băng thông rộng chưa đến 100 nhân dân tệ/tháng.

Chuyên gia David Michael thuộc BCG dự báo hiệu quả sẽ tăng vọt. Công ty tư vấn này gần đây dự báo rằng giá trị của thị trường thương mại điện tử tại Trung Quốc đến năm 2015 sẽ tăng gấp 4 lần lên 305 tỷ USD và sau đó sẽ đứng đầu thế giới.

Quy mô của thị trường Trung Quốc đồng nghĩa với các công ty nước này có thể áp dụng thử nghiệm mọi mô hình kinh doanh. Dù Taobao và Taobao Mall, nơi chỉ những người bán hàng chuyên nghiệp được phép tham gia, có giống eBay và Amazon ở mức độ nào đó, những người điều hành của họ có tham vọng lớn hơn.

Họ muốn xây dựng hệ điều hành cho thương mại điện tử. Taobao không bán hàng nhưng cung cấp dịch vụ giúp người khác bán hàng: hệ thống thanh toán, thông báo, kho vận. Thasng1/2011, Alibaba công bố sẽ đầu tư 30 tỷ nhân dân tệ vào nhà xưởng mới.

Ngành truyền thông Trung Quốc, với các tập đoàn nhà nước hoạt động trì trệ và nhóm doanh nghiệp tư nhân hoạt động manh mún, đã tạo điều kiện cho sự phát triển của các trang video trực tuyến, như Touku.

Nghe qua nó có vẻ giống YouTube thế nhưng người sáng tạo ra nó muốn nó phát triển giống như Hulu và Netflix, các trang chuyên cung cấp chương trình truyền hình và phim trên web. Bởi phần lớn người Trung Quốc mới đang bắt đầu tìm hiểu về video trực tuyến, chỉ khoảng 25% nội dung của Youku do người dùng đóng góp. Số video còn lại được sản xuất chuyên nghiệp, bởi đài truyền hình hoặc chính Youku.

Ví dụ về Youku minh chứng cho đặc điểm thứ tư của thị trường Internet Trung Quốc: vai trò của nhà nước. Cho đến năm 2007, quy định khá lỏng lẻo, các công ty mới thành lập dễ dàng thống trị trong ngành.

Thế nhưng khi tầm quan trọng xét về mặt xã hội và kinh tế của Internet tăng cao, chính phủ cũng sẽ buộc phải can thiệp mạnh tay hơn. Tháng 6/2010, chính phủ Trung Quốc công bố “sách trắng” về các quy định. Tháng 5/2011, chính phủ Trung Quốc công bố đã lập ra một cơ quan trung ương để giám sát mạng internet.

Quy định mới chủ yếu liên quan đến vấn đề cấp phép và tự kiểm duyệt. Youku cần vài giấy phép. Quy định kiểm duyệt chưa thực sự rõ ràng và các công ty cực kỳ thận trọng.

Nhà điều hành tại một công ty internet lớn nói: “Bạn phải tự biết cái gì nhạy cảm.” Youku đã phát triển một hệ thống kiểm soát đặc biệt: hàng chục biên tập viên xem các video mới và phân loại nó dựa trên cơ sở dữ liệu video dùng để tìm nội dung tốt, đồng thời để chặn nội dung xấu.

Việc tuân thủ cho đúng các quy định có thể tốn kém, tuy nhiên không một ai phàn nàn. Chuyên gia thuộc Innovation Works khẳng định các quy định mới khiến công việc phát triển và kinh doanh trở nên khó khăn hơn.

Một số công ty Internet lớn luôn chắc chắn có được sự ủng hộ của chính phủ trước khi cung cấp dịch vụ. Khi thiết kế Weibo, Sina làm việc chặt chẽ với cơ quan điều tiết của chính phủ. Dịch vụ này ngăn một số người dùng nhất định đăng nhập đồng thời không cho phép đăng một số bài viết nhất định.

Cùng lúc đó, chính phủ Trung Quốc cũng nhìn thấy lợi ích của các tiểu blog và trang mạng xã hội. Nó giúp chính phủ thu thập được thông tin về tình hình tại địa phương.

Liệu internet tại Trung Quốc có tiếp tục mang đặc điểm riêng của Trung Quốc hay không? Một số điểm khác biệt với phương Tây sẽ giảm đi khi ngành, kinh tế Trung Quốc và cộng đồng internet của nước này già và giàu hơn. Một số đặc điểm sẽ vẫn còn tồn tại, ví dụ như sự thống trị của các công ty công nghệ lớn bao gồm Alibaba, Baidu và Tencent.

Tầm ảnh hưởng của chính phủ Trung Quốc sẽ khiến 3 công này ngày một mạnh hơn. Họ đã thừa kinh nghiệm làm ăn kinh doanh dưới sự kiểm soát của nhà nước. 3 công ty sẽ có thể còn tiến xa hơn nữa. Thay cho việc mua một số công ty mới, họ sẽ xây dựng dịch vụ của riêng.

Các công ty phương Tây xây dựng dịch vụ riêng nhưng cũng mua công ty khác. Nếu các công ty mới của Trung Quốc không thành công, sẽ rất khó để họ có thêm được nguồn tài chính. Sina, nhờ thành công của dịch vụ tiểu blog, được coi như phép thử cho việc liệu các công ty nhỏ có thể theo kịp các công ty lớn hay không.

Các công ty Trung Quốc hiện chưa va vấp nhiều ở nước ngoài. Tencent cho đến nay mạnh bạo nhất: Tencent nắm cổ phần tại Mail.Ru, dịch vụ bưu chính của Nga. Baidu có kế hoạch cung cấp dịch vụ của họ bằng nhiều thứ tiếng khác.

Việc mở rộng ra thị trường nước ngoài không hề đơn giản. Lợi thế tại Trung Quốc có thể trở thành yếu tố bất lợi ở nước ngoài. Internet của Trung Quốc được dự báo sẽ có tầm ảnh hưởng lớn ở nước ngoài. Tencent kiếm được tiền từ bán hàng và tiền ảo.

Thung lũng Silicon đang làm theo. Twitter đang xem xét những gì Sina Weibo làm. Một số trang web thương mại điện tử của châu Âu quan tâm đến mô hình của Vancl. Phương Tây hẳn sẽ nhìn vào sản phẩm của Trung Quốc và học hỏi không ít.