Sự thật đằng sau chênh lệch giàu nghèo ở Mỹ
Từ lâu nay các yếu tố về chính trị và xã hội vẫn được cho là nguyên nhân chính gây nên tình trạng này. Tuy nhiên, ẩn sau đó lại là một lý do hoàn toàn mang tính chất kinh tế.
Báo cáo vừa được Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) công bố cho thấy tài sản của tầng lớp trung lưu bị giảm hơn 1/3 trong giai đoạn 2007 – 2010 trong khi ngược lại, tài sản của nhóm 10% người giàu nhất thậm chí còn tăng nhẹ 2%.
Số liệu này có thể khiến một số người cho rằng vấn đề bất bình đẳng trong thu nhập tại Mỹ ngày càng trở nên trầm trọng. Người giàu đang bóc lột người nghèo và hệ thống kinh tế hiện nay chỉ nghiêng về người giàu với những ưu ái dành cho họ. Tuy nhiên, ẩn sau đó lại là một lý do khá đơn giản xét về góc độ kinh tế.
Thực tế là, giới nhà giàu Mỹ nắm giữ nhiều chứng khoán hơn là bất động sản. Các khoản đầu tư vào cổ phiếu và đầu tư tài chính đã phục hồi trở lại gần mức đỉnh đạt được trước khủng hoảng trong khi bất động sản thì không như vậy.
Danh mục đầu tư của 2 nhóm sẽ được công bố vào cuối tháng này. Tuy nhiên, chúng ta đều biết rằng trong năm 2000, nhóm 1% dân số (là những người giàu nhất) chỉ có 10% tài sản gắn với bất động sản. Phần lớn tài sản của họ (38%) nằm ở các khoản đầu tư tài chính trong đó có 9% vào các cổ phiếu. Nhóm trung lưu và thượng lưu, chiếm từ 50% đến 90% dân số, có tới hơn 1 nửa tài sản gắn liền với bất động sản trong khi chỉ có dưới 1/3 tài sản liên quan đến các khoản đầu tư tài chính và 1,6% tài sản đổ vào cổ phiếu.
Cũng không phải người giàu thông minh hơn những người còn lại. Trong giai đoạn tồi tệ nhất của khủng hoảng, nhóm 1% thậm chí còn mất nhiều của cải hơn những người còn lại khi thị trường chứng khoán chao đảo.
Tuy nhiên, họ còn có nhiều tài sản khác ngoài bất động sản. Nói một cách khác, những người này nắm giữ hơn 60% số cổ phiếu của toàn bộ thị trường chứng khoán Mỹ. Khi thị trường đi lên, họ là những người được hưởng lợi nhiều nhất trong khi bị thiệt hại ít nhất nếu thị trường bất động sản lao dốc.
Một lần nữa, không phải chính trị là điểm mấu chốt của tình trạng chênh lệch giàu nghèo ở Mỹ. Nguyên nhân sâu sa của tình trạng này chỉ đơn thuần thuộc về kinh tế mà thôi.
Minh Anh
