Tản mạn về chiếc bánh trung thu

Trong số các quà tặng vào mùa Giáng sinh ở nước Anh, món đồ đặc biệt nhất không phải là những chiếc áo len dài tay có in hình chú tuần lộc và những món đồ chơi trẻ em ồn ào. Đó là chiếc bánh trái cây được làm kỳ công từ nhiều tháng trước khi Giáng sinh tới. Chiếc bánh được làm từ các loại hạt và quả khô, được tẩm rượu mỗi ngày từ khi bánh nướng xong nhiều tháng trước Giáng sinh. Người ta thường gói bánh trong một lớp giấy bạc.

Ở Trung Quốc và Việt Nam, bạn sẽ tìm thấy một loại bánh tương tự: bánh trung thu. Theo khảo sát của phóng viên tờ The Economist là tác giả của bài báo này, những người mua thích tặng bánh cho người khác hơn là ăn chúng.

Nhân của bánh đều là những nguyên liệu có hàm lượng calorie cao, thường dựa trên những loại hạt cơ bản như hạt sen hay đậu xanh. Ở Trung Quốc, bánh trung thu ở các vùng có nhiều điểm khác nhau: ở Thượng Hải và miền Đông nhân bánh thường có thịt lợn và có vị mặn, trong khi nhân bánh ở Hà Nam thường giòn và gần giống như bánh quy. Nhân bánh ở Triều Châu lại được làm từ khoai.

Bánh trung thu gắn liền với dịp Tết Trung thu – lễ hội có từ xa xưa và thường được tổ chức vào ngày rằm tháng Tám âm lịch. Chiếc bánh có hình tròn tượng trưng cho mặt trăng, cũng giống như hình dạng của quả trứng muối được đặt ở chính giữa nhân bánh.

Những năm gần đây, rất nhiều loại bánh được cách tân đã xuất hiện bên cạnh những chiếc bánh nhân đậu xanh truyền thống. Một nữ nhân viên kinh doanh ở một trong những khách sạn xa xỉ ở Singapore cho biết năm nay loại bán chạy nhất là bánh dẻo tuyết – loại có lớp vỏ làm bằng gạo nếp giống như bánh dẻo bình thường nhưng trong thành phần có cả sữa và các nguyên liệu phi truyền thống khác như bột trà xanh và socola. Ngoài ra còn có vị sầu riêng, rượu rum và cognac, bên cạnh đó là các loại bánh chay.

Không muốn coi những cải tiến này là phi truyền thống, Fuchsia Dunlop – một tác giả người Anh chuyên viết về ẩm thực Trung Hoa – cho rằng “ẩm thực luôn là nét văn hóa phản ánh chính xác những gì đang diễn ra trên thế giới”. Trong thế giới mà chúng ta đang sống, các đầu bếp Trung Quốc thường tới phương Tây học hỏi trong khi ngày càng có nhiều đầu bếp Tây muốn tới phương Đông. Chính vì xu hướng này, các món ăn cũng phản ánh sự tương tác trong văn hóa.

Giờ đây bánh trung thu còn được bán ở các cửa hàng Starbucks và trong siêu thị. Dẫu vậy, cho dù chúng được bày bán giống như những chiếc bánh kếp đặc trưng của phương Tây, ở Trung Quốc hay châu Á nói chung, câu chuyện về chiếc bánh này vẫn hoàn toàn khác.

Chiến dịch chống tham nhũng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã làm suy giảm đáng kể thị trường bánh trung thu cao cấp, nơi một hộp bánh 4 cái có thể có giá hơn 150 USD.