Vì sao SEC kiện Goldman Sachs?

Cuối tuần qua, ngân hàng Goldman Sachs của Mỹ đã bị Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch nước này (SEC) cáo buộc có hành vi lừa dối các nhà đầu tư về một loại chứng khoán nợ địa ốc dưới chuẩn. Đây được xem là “màn khai cuộc” cho trận chiến pháp lý giữa ngân hàng đầu tư quyền lực nhất ở Phố Wall với cơ quan giám sát thị trường chứng khoán hàng đầu nước Mỹ.

Theo cáo buộc của các nhà chức trách, Goldman đã phát hành loại chứng khoán CDO (collateralized debt obligations - nghĩa vụ nợ có đảm bảo) dựa trên một gói nợ mà họ biết chắc từ đầu là sẽ mất giá để bán cho các nhà đầu tư.

Chính phủ Mỹ buộc tội Goldman Sachs về việc gian dối với nhà đầu tư khi không công bố rõ xung đột về quyền lợi về sản phẩm đầu tư thế chấp khi thị trường bất động sản Mỹ đang đi xuống.

Theo SEC, Goldman Sachs không công bố thông tin rằng một trong những khách hàng của Goldman đã tạo ra và sau đó lại đặt cược chống lại sản phẩm chứng khoán thế chấp dưới chuẩn mà Goldman Sachs đã bán cho nhà đầu tư.

Nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán thế chấp được cho là thua lỗ hơn 1 tỷ USD. Cơ quan này đang cố gắng thu hồi lại số lợi bất chính mà Goldman thu được từ vụ việc trên.

Khách hàng được nói tới trong vụ việc trên là một trong những quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới Paulson & Co, quỹ đã trả cho Goldman Sachs khoảng 15 triệu USD cho việc cấu trúc hợp đồng vào năm 2007.

Cổ phiếu Goldman Sachs hạ tới 12% sau khi SEC đưa ra thông báo trên, cổ phiếu các tổ chức tài chính khác cũng giảm sâu. Chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm hơn 100 điểm.

SEC cũng cáo buộc phó chủ tịch Goldman Sachs, ông Fabrice Tourre, người được cho là chịu trách nghiệm thiết kế và tiếp thị sản phẩm chứng khoán trên.

Goldman Sachs nói với nhà đầu tư rằng bên thứ ba – ACA Management LLC đã chọn loại thế chấp trên. Thế nhưng SEC cho rằng Goldman Sachs đã gian dối trong việc không công bố thông tin rằng Paulson & Co. đóng vai trò quan trọng trong việc chọn thế chấp và hưởng lợi khi giá xuống.

Theo một quan chức thuộc Uỷ ban chứng khoán Mỹ, Goldman Sachs cho phép một khách hàng cố gắng dìm giá cả sản phẩm trên thị truờng thế chấp, trong khi đó lại nói với nhà đầu tư rằng các loại chứng khoán được chọn lựa bởi một bên độc lập.

Vụ kiện này càng đặt Giám đốc điều hành (CEO) Lloyd Blankfein của Goldman vào thế khó xử. Trước đó, vào hồi tháng 1 vừa qua, chính ông Blankfein đã thừa nhận trước Ủy ban Điều tra khủng hoảng tài chính của liên bang rằng, ngân hàng của ông dù có dự báo xấu cho một gói nợ nhưng vẫn dùng gói nợ đó để phát hành chứng khoán để bán cho khách hàng vì khách hàng có nhu cầu.

Động thái phát đơn kiện Goldman của SEC ngày 16/4 đã đẩy giá cổ phiếu của ngân hàng này sụt giảm 12,8%, đóng cửa ở mức 160,7 USD/cổ phiếu. Sự trượt giá này đã khiến giá trị vốn hóa thị trường của Goldman “bốc hơi” hơn 12 tỷ USD.

“Những cáo buộc của SEC nhằm vào Goldman có ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì người ta có thể hình dung. Vụ kiện có thể khiến người ta tin rằng Goldman đã phối hợp với những lực lượng bán khống hàng đầu trong ngành tài chính để xây dựng một danh mục đầu tư mà họ biết chắc là sẽ đi tới kết cục rớt giá thảm hại”, giáo sư bộ môn luật chứng khoán John Coffee thuộc trường luật Columbia ở New York nhận định trên Reuters.

Theo giáo sư này, kết cục tồi tệ nhất mà Goldman phải đối mặt trong vụ này không phải là những thiệt hại về tài chính, vì Goldman là một ngân hàng lớn và thuộc hàng siêu giàu, mà là sự sứt mẻ hình ảnh. Ngoài ra, vụ kiện dân sự này cũng có thể trở thành một vụ kiện hình sự.

Reuters bình luận, vụ kiện là một “cơn ác mộng” cả trên phương diện pháp lý và quan hệ công chúng (PR) đối với ông Blankfein. Suốt 18 tháng trở lại đây, vị CEO này đã liên tục phải trần tình trước sự chỉ trích của dư luận cho rằng Goldman đã hưởng lợi quá nhiều từ chương trình giải cứu tài chính của Washington.

Một số luật sư đại diện cho các nhà đầu tư cho biết, khách hàng đã liên lạc với họ để xem xét khả năng phát đơn kiện Goldman đã gây ra thua lỗ cho họ. “Cáo buộc của SEC sẽ mở đầu cho việc khám phá những gì ở phía sau bức màn”, luật sư Jacob Zamansky nhận định về khả năng những hành vi mờ ám khác của Goldman có khả năng bị phanh phui từ thời điểm này.

Về phần mình, Goldman lên tiếng bác bỏ mạnh mẽ những cáo buộc của SEC. “Các cáo buộc của SEC nhằm vào chúng tôi là hoàn toàn vô căn cứ cả trên phương diện pháp luật và thực tế. Chúng tôi mạnh mẽ phản đối cáo buộc của SEC và tự vệ đến cùng để bảo vệ uy tín của mình”, Goldman tuyên bố.

Ngân hàng này khẳng định: “Chúng tôi không tạo ra một danh mục đầu tư với mục đích gây thua lỗ”.

Theo Reuters, đơn kiện của SEC còn là một đòn giáng mạnh vào những nỗ lực của ngành tài chính Mỹ tìm cách cản trở dự luật “đại cải tổ” hoạt động giám sát ngành này mà các nhà làm luật Mỹ đang cân nhắc.

Hiện Quốc hội Mỹ đang xem xét để tiến tới thông qua một dự luật cải cách ngành tài chính do đảng Dân chủ đề xuất. Dự luật được Tổng thống Barack Obama ủng hộ mạnh mẽ này đề ra hàng loạt những biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với các ngân hàng lớn và có khả năng sẽ hạn chế cơ hội kiếm lời của các định chế này.

Theo Dân Trí,VnEconomy/Time