Việt Nam là tương lai của Myanmar?

Từ khi Myanmar thả nổi tỷ giá đồng nội tệ vào tuần trước, ông Stuart Culverhouse, chuyên gia kinh tế trưởng tại Exotix, liên tục nhận được nhiều cuộc gọi từ các quỹ đầu cơ muốn rót tiền vào thị trường tiền tệ non trẻ nhất thế giới.

Ông nói với họ rằng họ sẽ cần phải chờ đợi: Cuối cùng Myanmar cũng đã có một hệ thống tiền tệ hoạt động bình thường thế nhưng người nước ngoài và nhà đầu tư vẫn chưa được tiếp cận. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton trong ngày thứ Tư khẳng định sẽ nới lỏng các biện pháp trừng phạt áp dụng với Myanmar.

Thế nhưng ngay cả nếu các biện pháp trừng phạt của phương Tây được giỡ bỏ, Myanmar hiện vẫn duy trì nhiều quy định điều tiết hạn chế nhà đầu tư nước ngoài giao dịch tiền tệ trên thị trường hoặc đầu tư vào Myanmar mà không có sự chấp thuận. Giới quan sát cho rằng chính phủ có thể không thay đổi các quy định cho đến năm 2015 bởi đang cố gắng thu hút nhà đầu tư.

Chủ nhật vừa qua, chính phủ Myanmar chính thức bãi bỏ chế độ tỷ giá cố định của chính phủ, đưa ra giá trị mới của đồng kyat ở mức tỷ giá 818 kyat/USD và cho phép giao dịch tự do. Đồng kyat sẽ hoạt động dưới chế độ tỷ giá thả nổi, giống như đồng won Hàn Quốc hay đồng rupee của Ấn Độ, cụ thể giá trị của đồng tiền sẽ được quyết định bởi biến động trong ngày nhưng Ngân hàng Trung ương sẽ vẫn có thể can thiệp để điều chỉnh tỷ giá khi cần thiết.

Hiện chưa có nhiều loại tài sản để mua tại Myanmar, ngay cả nếu Myanmar thay đổi các quy định. Thị trường nợ Myanmar còn chưa phát triển, thị trường chứng khoán chỉ có duy nhất 2 công ty niêm yết và cổ phiếu nhóm công ty này hiếm khi được giao dịch. Chủ yếu các công ty châu Á đầu tư vào Myanmar, vào dự án hạ tầng hay năng lượng.

Theo ông David Grayson, người đứng đầu Auerbach Grayson & Co, một công ty môi giới toàn cầu chuyên về các thị trường sơ khai, cho biết Yoma Strategic Holdings, một công ty bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán Singapore, là một trong số ít nhà đầu tư có thể tiếp cận được với Myanmar.

Ông Grayson chỉ ra: “Hiện chưa có cơ chế cho đầu tư nước ngoài vào Myanmar. Thế nhưng ai cũng chờ đợi điều đó.”

Việc cải tổ chế độ tỷ giá cho thấy chính phủ Myanmar thực sự nghiêm túc về chính sách cải tổ chính trị và kinh tế, đồng thời muốn các biện pháp trừng phạt bị giỡ bỏ, mở cửa đối với thị trường quốc tế.

Nếu thành công, Myanmar sẽ có thể gia nhập nhóm thị trường mới nổi tăng trưởng tốt như Thái Lan hay Việt Nam. Báo cáo tháng 1/2012 của IMF nhận định Myanmar có thể trở thành cường quốc kinh tế sơ khai mới tại châu Á.

Nhà đầu tư cho rằng Việt Nam có thể mang đến cho người ta dự báo về tương lai của Myanmar. Cuối thập niên 1980, kinh tế Việt Nam rất khó khăn sau nhiều năm chiến tranh và không tiếp cận với thị trường quốc tế. Chính phủ Việt Nam đã theo đuổi chính sách cải tổ chính trị và kinh tế, tốc độ tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam thập kỷ qua thuộc nhóm cao nhất thế giới.

Chính phủ Myanmar đang cân nhắc cho phép ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Myanmar và có kế hoạch mở cửa thị trường chứng khoán mới cũng như thị trường trái phiếu sôi động hơn vào năm 2015.

Chính phủ Mỹ mới đây đã tuyên bố sẽ giỡ bỏ một số biện pháp hạn chế chống Myanmar để khuyến khích chính phủ này cải tổ hơn nữa.

Thế nhưng trên đường phố Yangon, thủ đô của Myanmar, tình hình dường như không đổi khác nhiều. Du khách vẫn đổ xô đến các quầy đổi tiền trên phố và vác theo hàng đống tiền kyat. Máy ATM đầu tiên tại Myanmar bắt đầu hoạt động từ tháng 11/2012.

Nhiều ngân hàng địa phương bắt đầu tuân thủ quy định của chính phủ, đưa ra mức tỷ giá gần sát với tỷ giá tham chiếu. Thế nhưng các quầy đổi tiền trên phố vẫn đưa ra mức tỷ giá 780 kyat/USD, không ít du khách thất vọng tràn trề, đặc biệt những người biết về mức tỷ giá 818 kyat/USD.

Ngọc Diệp