Chưa cho phép bán khống trong kinh doanh chứng khoán

Gần đây, TTCK Việt Nam có nhiều tin đồn về hiện tượng bán khống đang diễn ra dưới nhiều hình thức, gây thêm áp lực giảm giá chứng khoán trong bối cảnh TTCK chưa có dấu hiệu đi lên bền vững. Báo Đầu tư Chứng khoán đã có cuộc phỏng vấn ông Phạm Hồng Sơn, Vụ trưởng Vụ Quản lý kinh doanh, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước về vấn đề này.

Thời gian vừa qua, thị trường lại xuất hiện thông tin cho rằng, có hiện tượng bán khống đang xảy ra. Với vai trò là cơ quan quản lý, ông nghĩ sao về vấn đề này?

Trước hết, tôi khẳng định là hiện nay chưa có quy định pháp luật cho phép thực hiện bán khống. Kinh doanh chứng khoán là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, do vậy nếu công ty chứng khoán nào cung cấp dịch vụ này là vi phạm quy định pháp luật hiện hành.

UBCK sẽ xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Trước đây, UBCK đã thanh tra và xử phạt vi phạm một CTCK khi cung cấp dịch vụ này cho khách hàng.

Theo quy định tại Thông tư 74/2011/TT-BTC, từ ngày 1/8, giao dịch ký quỹ (margin) sẽ chính thức có hiệu lực. Loại giao dịch này được coi là một trong những yếu tố kích thích sức cầu thị trường. Vậy xin ông cho biết, cơ quan quản lý có tiến hành nghiên cứu cho phép triển khai đồng thời nghiệp vụ bán khống hay không, để cân bằng với khả năng tăng sức cầu trên thị trường từ nghiệp vụ margin sắp tới?

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 74/2011/TT-BTC trong đó có nội dung cho phép thực hiện giao dịch ký quỹ chứng khoán. Hiện nay, UBCK đang lấy ý kiến các thành viên thị trường về nội dung Dự thảo Quy chế hướng dẫn triển khai thực hiện nghiệp vụ này.

Đối với nghiệp vụ bán khống, đây là nghiệp vụ mới, nên để triển khai thực hiện phải theo lộ trình, điều kiện, hoàn cảnh phát triển của thị trường cũng như đảm bảo được công tác quản lý, giám sát để thị trường phát triển bền vững. Với điều kiện thị trường như hiện nay, theo tôi là chưa hội đủ các yếu tố cần thiết cho phép thực hiện nghiệp vụ này.

Bán khống là hoạt động không được phép thực hiện trên TTCK Việt Nam kể từ khi thị trường bắt đầu hoạt động đến nay. Tuy nhiên, để lách quy định này, nhiều tổ chức, cá nhân đã sáng tạo ra những cách làm rất linh hoạt, chẳng hạn ký những hợp đồng vay mượn tạm thời chứng khoán để bán, hay tạo ra một tài khoản khác nằm ngoài tổ chức, chuyên xử lý các hoạt động vay hoặc cho vay chứng khoán để bán.

Vậy ông có cảnh báo gì đến các thành viên thị trường trong trường hợp họ tham gia “chui” nghiệp vụ bán khống giai đoạn này?

Tôi chỉ muốn nói rằng, tham gia bán khống thì rủi ro cho cả công ty chứng khoán và nhà đầu tư là rất lớn. Trước hết, đó là rủi ro pháp lý, vì quy định hiện hành chưa cho phép thực hiện nghiệp vụ này. Tiếp đến là rủi ro cho chính bản thân nhà đầu tư và các bên liên quan khi TTCK lúc này có nhiều biến động.

Theo Bùi Sưởng
Đầu tư chứng khoán