Chứng khoán 'khát' cơ chế giao dịch mới

Năm 2009, mức độ liên thông của thị trường chứng khoán Việt Nam với thị trường khu vực và thế giới rất lớn, trình độ của cả nhà đầu tư và các thành viên thị trường khác được nâng lên rất nhiều. Nhu cầu có thêm sản phẩm mới, đặc biệt là cơ chế giao dịch thuận tiện, ngày một cấp thiết.

Tuy nhiên, sự thận trọng của cơ quan quản lý khiến thị trường vẫn vắng bóng các sản phẩm này và chuyện lách luật, bất bình đẳng trong giao dịch chứng khoán xuất hiện như "cơm bữa". Đổi mới, tạo thuận tiện cho nhà đầu tư (NĐT) một lần nữa lại được đề cập nhiều trong Hội nghị triển khai công tác 2010 do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức cuối tuần này tại Hà Nội.

Chứng khoán "khát" cơ chế giao dịch mới.

Được mở hai tài khoản giao dịch, cùng mua, cùng bán một mã chứng khoán trong một phiên, đặc biệt cho phép NĐT bán chứng khoán vào ngày T +2, cho mua chứng khoán ký quỹ… là những sản phẩm thị trường kỳ vọng sớm có khung pháp lý để các công ty chứng khoán triển khai. Trên thực tế, Luật Chứng khoán quy định NĐT được phép sử dụng những sản phẩm này song chưa có hướng dẫn cụ thể từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Bộ Tài chính.

Cơ chế chưa cho áp dụng song nhu cầu của NĐT là có và ngày càng lớn, vì thế không ít công ty chứng khoán đã lách luật thực hiện. Tháng 9 và 10/2009 - thời điểm TTCK sôi động nhất, phá vỡ mọi kỷ lục về giá trị giao dịch - nhiều công ty cho phép một bộ phận NĐT lớn bán chứng khoán trước khi về tài khoản (ngày T1, T2, T3, trong khi theo quy định là T4), còn việc cho phép sử dụng đòn bẩy tài chính (có một phần tiền được mua hai phần chứng khoán - sản phẩm ký quỹ) diễn ra tràn lan.

Vì chưa có khung pháp lý và hướng dẫn cụ thể nên mỗi nơi triển khai mỗi cách. Tình trạng lộn xộn trên TTCK tỷ lệ thuận với điểm số của VN-Index, đồng thời tạo ra cơ chế bất bình đẳng giữa các NĐT, gây thua thiệt cho NĐT nhỏ lẻ. Chấn chỉnh tình trạng này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã ra các văn bản "tuýt còi" công ty chứng khoán không được triển khai những sản phẩm chưa được phép.

Việc lập lại trật tự trên TTCK một mặt là cần thiết, song mặt khác cho thấy thị trường cần được khơi thông để tiếp tục phát triển bền vững hơn. Tại Hội nghị triển khai kế hoạch 2010, nhiều công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ một lần nữa đề nghị Ủy ban sớm thúc đẩy việc cho phép triển khai các sản phẩm mới. Ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho biết, về việc triển khai quy chế giao dịch, nghiệp vụ mới như: mở nhiều tài khoản, margin, repo, T+2… Ủy ban đã có dự thảo văn bản trình Bộ Tài chính xem xét ban hành, song phải cân nhắc khả năng công ty chứng khoán và NĐT thực hiện nghiêm các quy định về quản trị rủi ro. TTCK là thị trường tài chính bậc cao, hoạt động có tính phản ứng dây chuyền rất lớn, nên phải dành ưu tiên số một cho an toàn của cả hệ thống.

Trong số những cơ chế đã hoàn thành dự thảo, vấn đề T+2 được Bộ Tài chính đồng ý về chủ trương. Vấn đề cùng mua, cùng bán một cổ phiếu trong phiên có thể áp dụng ngay trong thời gian tới. Riêng việc mở nhiều tài khoản trước mắt có thể cho phép áp dụng với các quỹ đầu tư.

Quyết định còn nằm trong tay Bộ Tài chính, song thông điệp của người đứng đầu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho phép NĐT hy vọng năm 2010 TTCK sẽ có những bước phát triển khởi sắc hơn cùng sự xuất hiện của nhiều sản phẩm mới.

Theo Hải Minh

Báo Đất Việt