Tin tặc tấn công hàng không Việt Nam là sự kiện ICT tiêu biểu năm 2016

Chiều 28/12, Câu lạc bộ Nhà báo công nghệ thông tin Việt Nam (Vietnam ICT Press Club) công bố 10 sự kiện công nghệ thông tin được bình chọn tiêu biểu nhất năm 2016. Trong một năm đầy biến động với thị trường ICT Việt Nam, các sự kiện được bình chọn có cả tác động tích cực và tiêu cực, ảnh hưởng tới nhiều lĩnh vực khác nhau.

1. Các cảng hàng không và Vietnam Airlines bị tin tặc tấn công

Chiều 29/7, màn hình các quầy làm thủ tục của Vietjet ở sân bay Tân Sơn Nhất và Vietnam Airlines ở Nội Bài xuất hiện các dòng chữ xúc phạm Việt Nam và Philippines, xuyên tạc về chủ quyền biển Đông. Hệ thống máy tính tại các quầy làm thủ tục cũng ngừng hoạt động, buộc nhân viên các hãng hàng không phải làm thủ tục check-in cho hành khách bằng tay.

Cùng với đó, hệ thống loa phát thanh tại các sân bay cũng phát ra tiếng cười ma quái và lời nói bằng tiếng Anh tuyên bố chủ quyền biển Đông là của Trung Quốc. Trang web chính thức của Vietnam Airlines cũng bị tấn công, hiển thị thông tin tự nhận tác giả là 1937CN, nhóm tin tặc khét tiếng nhất Trung Quốc.

Dù được xác định đây chỉ là vụ tấn công vào phần hệ thống ngoại vi, chưa xâm nhập được vào các hệ thống trọng yếu bên trong cũng như không thể ảnh hưởng tới an toàn bay, nhưng vụ việc là hồi chuông báo động về thực trạng an toàn thông tin của các hệ thống trọng yếu như các cảng hàng không, cũng như mức độ sẵn sàng của các hệ thống trước nguy cơ bị tấn công mạng vẫn còn quá yếu kém.

2. Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép 4G cho các nhà mạng

Năm 2016, Bộ Thông tin và Truyền thông đã cấp phép 4G cho VNPT, Viettel, MobiFone và Gtel được cấp phép 4G trên băng tần 1800 MHz. Hiện chỉ còn Vietnamobile chưa có giấy phép 4G. Ngày 3/11, VinaPhone đã chính thức tuyên bố cung cấp 4G tại Phú Quốc và là nhà mạng đầu tiên cung cấp 4G tại Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là quốc gia cuối cùng trong khu vực triển khai 4G.

3. Thủ tướng đề nghị bỏ Điều 292 về tội danh cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông

Ngày 21/10, tại kỳ họp thứ 2 của Quốc hội, Bộ Tư pháp được sự uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự 2015. Theo đó, Bộ Tư pháp đề nghị bỏ Điều 292 - tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông - một điều luật được nhắc đến nhiều nhất từ khi bộ luật này được ban hành.

Bộ Tư pháp cho rằng tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292) là một trong 10 tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông được quy định tại mục 2 thuộc chương XXI của BLHS năm 2015 có khách thể xâm hại là an toàn công cộng, trật tự công cộng.

Trước đó, cộng đồng khởi nghiệp cho rằng, là “rào cản” đối với sức sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp.

4. Phát hiện công ty "móc túi" 230 tỷ đồng thuê bao di động tại Việt Nam

Tháng 9/2016, Thanh tra Sở TT&TT Hà Nội đã phát hiện, từ tháng 1/2013 đến tháng 3/2016, nhiều khách hàng của Viettel, MobiFone, VinaPhone, Vietnamobile do không biết mình đang dùng dịch vụ của Sam Media hợp tác với 3 công ty Việt Nam cung cấp nên đã bị mất số tiền gần 230,5 tỷ đồng.

Sau vụ việc này, nhiều thuê bao của các nhà mạng đã kiểm tra tài khoản của mình và phát hiện họ bị ngấm ngầm "móc túi" mà không biết. Sau đó, các nhà mạng cũng đã tuyên bố cắt hợp đồng với các đối tác của Sam Media đồng thời rà soát và cắt hàng loạt đối tác cung cấp nội dung "móc túi" khách hàng.

5. Các ngân hàng lớn trong nước bị hacker tấn công

Trong tháng 5/2016, TPBank đã suýt bị hacker quốc tế lừa đảo, lấy 1,13 triệu USD. TPBank cho biết, tin tặc có thể đã dùng mã độc cài vào một ứng dụng phần mềm do bên thứ ba cung cấp để ngân hàng này kết nối với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.

Đến ngày 5/8/2016, một khách hàng của Vietcombank phát hiện tài khoản của mình tự động có giao dịch chuyển đi 500 triệu đồng. Đại diện Vietcombank cho biết có thể khách hàng này đã bị hacker tấn công và lấy trộm mật khẩu Internet Banking để chuyển tiền…

Các vụ việc trên cho thấy giới tội phạm công nghệ cao đang hướng đến mục tiêu là các ngân hàng và người sử dụng tại Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc bảo mật thông tin tài khoản ngân hàng.

6. Nhà mạng thu hồi 15 triệu SIM di động trả trước kích hoạt sẵn

Cuối tháng 10/2016, 5 nhà mạng Viettel, VNPT, MobiFone, GTel Mobile và Vietnamobile lần đầu tiên cùng ký cam kết với Bộ Thông tin và Truyền thông về việc thu hồi SIM kích hoạt sẵn trên các kênh phân phối.

Đây được xem là động thái quyết tâm của Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc xử lý thực trạng SIM trả trước đăng ký sai thông tin thuê bao nhằm xử lý triệt để vấn nạn SIM rác và tin nhắn rác.

Trong đợt đầu tiên, các nhà mạng lớn đã thu hồi hơn 10,7 triệu SIM kích hoạt sẵn, trong đó Viettel là gần 3,7 triệu SIM, MobiFone khoảng 3,3 triệu SIM và VinaPhone hơn 3,7 triệu SIM. Và đợt thứ hai là hơn 4 triệu SIM. Tổng cộng các nhà mạng đã thu hồi hơn 15 triệu SIM di động trả trước kích hoạt sẵn.

7. Bộ Thông tin và Truyền thông công bố đổi mã vùng điện thoại

Ngày 22/11, sau gần 2 năm ban hành quy hoạch đầu số mới, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chính thức công bố lộ trình chuyển đổi mã vùng điện thoại cố định. Việc chuyển đổi sẽ được thực hiện thành 3 giai đoạn, bắt đầu từ ngày 11/2/2017.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, việc điều chỉnh quy hoạch kho số viễn thông là việc bình thường và cần thiết, phù hợp với thông lệ quốc tế, cũng nhằm đảm bảo kho số viễn thông được sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, phù hợp với sự phát triển của thị trường, công nghệ… trong từng thời kỳ.

8. 2016 được chọn là năm quốc gia khởi nghiệp

Năm 2016 được Chính phủ chọn là Năm quốc gia khởi nghiệp. Chưa bao giờ cụm từ khởi nghiệp được nhắc đến nhiều như nửa năm lại đây. Nó như một sự thôi thúc hành động từ nhu cầu thực tiễn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, thúc đẩy khởi nghiệp dựa trên đổi mới sáng tạo, đưa Việt Nam trở thành quốc gia khởi nghiệp là con đường nhanh nhất để phát triển lực lượng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ cao và tạo những nhân tố phát triển đột phá trong nền kinh tế số. Xóa bỏ mọi rào cản, khuyến khích ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân trở thành một động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế.

9. Luật An toàn thông tin mạng chính thức có hiệu lực từ 1/7/2016

Luật An toàn thông tin mạng là bộ luật quan trọng để triển khai các hoạt động an toàn thông tin tại Việt Nam. Với kết cấu 8 chương 54 điều, Luật An toàn thông tin mạng đề cập đến rất nhiều vấn đề mới, “nóng bỏng” trong lĩnh vực An toàn thông tin hiện nay, cụ thể hóa nhiều vấn đề đang gây bức xúc dư luận xã hội như thư rác; thu thập, phát tán thông tin cá nhân trái phép…

10. Ba mạng di động ba nước Đông Dương xóa bỏ cước roaming

Ngày 23-24/11/2016, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao Khu vực Tam giác phát triển Campuchia – Lào – Việt Nam lần thứ 9 tại Campuchia.

Tại hội nghị này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, cùng với sự ủng hộ của Thủ tướng Campuchia và Lào, đã giao cho Viettel trách nhiệm hiện đại hoá mạng viễn thông 3 nước bằng công nghệ 4G, hỗ trợ xây dựng Chính phủ điện tử cho ba nước và triển khai mức cước gọi giữa thuê bao tại 3 nước tương đương với mức cước trong nước, tức là sẽ không còn cước quốc tế, không còn cước roaming quốc tế.