CPI năm 2009 sẽ là 7%
CPI có thể tiếp tục tăng nhẹ trong các tháng tiếp theo nhưng không có sự biến động lớn và CPI tháng 12 năm 2009 so với tháng 12 năm 2008 tăng ở mức 1 con số (<10%).
Ông Vũ Đình Ánh – Viện nghiên cứu khoa học giá cả (Bộ Tài chính) cho biết, theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2009, CPI dự kiến tăng tới 15% trong bối cảnh lạm phát năm 2008 lên tới 19.9% (bình quân năm là 23%) và dự báo tình hình phát triển kinh tế đặc biệt khó khăn do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới.
Tuy nhiên, ngay từ cuối năm 2008, các điều kiện kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước cho phép Việt Nam giữ mức lạm phát ở 1 con số trong khi duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 5%.
Có 9/10 nhóm hàng hoá và dịch vụ tăng giá, chỉ một nhóm giảm giá là bưu điện. Trong đó chủ yếu giảm giá ở nhóm Bưu chính viễn thông (-4.81%), còn nhóm Phương tiện đi lại vẫn tăng nhẹ 0.09%.
Các nhóm hàng thường tăng giá mạnh trong các năm trước như Hàng ăn và dịch vụ ăn uống năm nay tăng chậm hơn. Nhóm tăng giá mạnh nhất là nhóm Nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,65%, gấp hơn hai lần mức tăng chung 2,68%.
Nhìn chung CPI 6 tháng đầu năm 2009 có mức tăng chậm hơn so với các năm trước và đang có xu hướng tăng dần, bình quân mỗi tháng trong quý I tăng 0,44% và trong quý II là 0,45%.
Đặc biệt, 6 tháng đầu năm nay đã không xảy ra tình trạng “sốt giá”; hầu hết các mặt hàng thiết yếu đến đời sống người dân có tốc độ tăng giá chậm. Ngoại trừ các mặt hàng đường, sữa...
Theo quan sát diễn biến tốc độ tăng giá hàng tháng những năm gần đây thì giá cả có xu hướng tăng cao trong 2 tháng đầu năm do ảnh hưởng của tiêu dùng dịp Tết, sau đó giảm trong tháng 3 rồi tăng đều đặn đến tháng 7. Tháng 8-10 sẽ tăng nhẹ và lại tăng cao trong 2 tháng cuối năm dưới áp lực cả chi tiêu dùng và đầu tư.
Nếu tính qui luật được củng cố trong những tháng còn lại của năm 2009 thì có thể dự báo CPI cả năm đứng ở mức giữa năm 2005 và 2006, nói cách khác CPI năm 2009 khoảng 7% - đạt mục tiêu lạm phát cả năm vừa được Quốc hội điều chỉnh.
Đồng tình với ý kiến trên, ông Vũ Đức Thắng – vụ phó vụ thương mại, dịch vụ và giá cả (Tổng cục thống kê) khẳng định: CPI có thể tăng nhẹ trong những tháng tiếp theo nhưng sẽ không có sự biến động lớn. CPI tháng 12/ 2009 so với tháng 12/2008 tăng ở mức dưới 1 con số (<10%).
Tuy nhiên, ông Ánh cho rằng, do Việt Nam tiếp tục phải nhập khẩu với tỷ lệ lớn các nguyên nhiên liệu cơ bản nên áp lực tăng giá trong nước do giá thế giới tăng vẫn rất nặng nề.
Điển hình là giá xăng dầu. Mặc dù giá dầu bình quân 6 tháng đầu năm chỉ là 54 USD/thùng – bằng một nửa so với mức bình quân 108 USD/thùng của năm 2008 – song trong quí II/2009, giá dầu thô lên tới trên dưới 70USD/thùng – gần gấp đôi so với quí I/2009 nên Việt Nam đã liên tục điều chỉnh giá xăng dầu theo hướng tăng.
Sau 5 lần tăng giá liên tiếp, đến giữa tháng 7/2009, xăng A92 đã tăng tới 29% so với đầu năm và tác động trực tiếp đến tăng chi phí sản xuất và tiêu dùng.
Hiện nay, giá dầu thô trên thế giới đã xuống mức 60USD/thùng và có thể duy trì ở mức thấp hơn do kinh tế toàn cầu chưa thể thoát khỏi khủng hoảng và phục hồi nhanh chóng.
Nếu dự báo này thành hiện thực và cơ chế điều hành giá xăng dầu trong nước được hoàn thiện theo hướng thị trường tốt hơn nữa thì việc giảm giá bán xăng dầu trong nước có thể diễn ra và tác động tích cực đến khả năng kiềm chế lạm phát năm 2009 ở mức 1 con số.
Bên cạnh giá xăng dầu, giá điện cũng được điều chỉnh tăng trong nửa đầu năm 2009 (từ 1/3/2009) với mức trung bình tăng 8,92%, giá bán điện cho sản xuất dự kiến có thể tăng trên dưới 7% và giá bán diện cho sinh hoạt sẽ tăng trên 9%.
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, tổng số tiền điện năm 2009 sẽ tăng lên khoảng 6.900 tỷ đồng, bằng 0,44% GDP. Mức tăng này sẽ chỉ làm giảm tốc độ GDP khoảng 0,05%- 0,07% và làm tăng CPI khoảng 0,25%- 0,3%, nghĩa là không ảnh hưởng nhiều tới khả năng kiềm chế lạm phát ở mức 1 con số cho cả năm.
Ngoài ra, việc tăng giá nước, có thể là tăng cả giá vận tải công cộng, tăng giá thép,… trong nửa cuối năm 2009 cũng có thể gây áp lực lên CPI những tháng cuối năm nay, song tựu chung lại, áp lực của tăng giá nguyên nhiên liệu đầu vào cho sản xuất và sinh hoạt năm 2009 là có nhưng không tác động mạnh tới tăng CPI và lạm phát nói chung.
Hạnh Lệ
CÙNG CHUYÊN MỤC
