Lo ngại nhập siêu từ Trung Quốc tăng là không có cơ sở

Báo cáo kinh tế vĩ mô và thị trường do Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đưa ra cho rằng cán cân thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc sẽ không bị ảnh hưởng nhiều.

Thực tế, từ sau khi Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) tiến hành phá giá đồng NDT đến ngày 1/9/2015, CNY đã giảm 2,5% so với USD. Trong khi đó, VND cũng đã mất giá 3% so với USD. Do tỷ giá VND/VNY được tính chéo qua USD nên thực chất tỷ giá VND đã giảm giá thêm 0,5 so với USD là 5,1%, của CNY so với USD là 2,6%. Như vậy, VND cũng mất giá 2,5% so với CNY.

Do đó, BVSC cho rằng lo ngại nhập siêu của Việt Nam từ Trung Quốc sẽ gia tăng sau động thái phá giá NDT là không có nhiều cơ sở. Trên thực tế, việc Việt Nam nhập siêu mạnh từ Trung Quốc hiện nay phần lớn xuất phát từ vấn đề cơ cấu kinh tế, tức là Việt Nam chưa tự chủ được nguồn nguyên liệu đầu vào cho sản xuất.

BVSC cũng nhận định, so với đồng tiền của các thị trường xuất khẩu chủ lực, VND không phải ở thế quá bất lợi. Hiện ba thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam là Mỹ, Nhật Bản và EU (chiếm khoảng gần 50% tổng kim ngạch xuất khẩu). Kể từ sau ngày 10/8, VND mất giá khá mạnh so với EUR và JPY do hai đồng tiền này lên giá so với USD, lần lượt là 2,6% và 4,2%.

Trong khi nếu tính từ đầu năm đến nay, VND đang mất giá 5,1% so với USD, 5,4% so với JPY và lên giá khoảng 1,8% so với EUR. Như vậy, so với chính Việt Nam trong năm 2014, thì biến động của VND từ đầu năm 2015 đến nay đang khiến cho giá hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ và Nhật Bản rẻ đi, trong khi vào EU thì giá chỉ tăng nhẹ.

So với các đối thủ trong ASEAN, sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam cũng được nhận định được đảm bảo về lâu dài. Bởi sau quyết định của PBOC, đa số các đồng tiền tại các thị trường trong khu vực đều giảm giá so với USD. Như vậy, biên độ mất giá của VND nằm ở mức trung bình trong số nhóm các nước trên.

Do đó, xét riêng khía cạnh giá thì so với các nước như Malaysia, Thái Lan, Indonesia, hàng xuất khẩu của Việt Nam đã đắt hơn tương đối. Song xét về khoảng thời gian dài hơn, kể từ sau khủng hoảng tài chính năm 2009, mức mất giá của VND là 28,7%, cao hơn hẳn so với Thái Lan (2,5%), Malaysia (20%) và chỉ thấp hơn một chút so với Indonesia (29,6%).

Vì thế, xét trong ngắn hạn thì sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam so với các đối thủ trên đang kém đi, nhưng về dài hạn thì vẫn đang được đảm bảo.