Trốn thuế VAT gây thất thu ngân sách hàng chục nghìn tỷ đồng

Sáng nay, phiên thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2015 và kế hoạch năm 2016 của kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII đã diễn ra tại hội trường với phần tham gia thảo luận của các đại biểu Quốc hội.

Một trong những nội dung quan trọng được các vị đại biểu Quốc hội đề cập trong phiên thảo luận sáng nay là vấn đề bội chi ngân sách nhà nước lớn, nợ công đang ngày càng tăng cao và có xu hướng vượt trần. Do vậy, giải pháp nào nhằm giảm bội chi, tăng thu cho ngân sách nhà nước nhận được sự quan tâm của các vị đại biểu Quốc hội và cử tri hơn cả.

Phát biểu tại phiên thảo luận sáng nay, Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương – Quảng Bình cho biết, trong thời gian qua, việc kiểm soát đầu tư công, mua sắm công đã được tăng cường song hiệu quả đạt được chưa cao. Điều này dẫn đến tỷ lệ nợ công vẫn tiếp tục tăng cao, chiếm 61,3% GDP và đặt gánh nặng lớn lên cân đối ngân sách Nhà nước.

Bội chi ngân sách tăng cao và ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong GDP. Bội chi năm 2015 chiếm 5% GDP, bình quân 5 năm là 5,4% GDP, vượt mục tiêu đề ra là bội chi 4,5% GDP.

Trong nhiều giải pháp tăng cường kiểm soát nợ công và giảm bội chi cho ngân sách Nhà nước được đề cập, Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương nhấn mạnh đến giải pháp tăng nguồn thu từ thuế.

“Tình trạng trốn thuế, gian lận thương mại hiện nay ngày càng gia tăng. Ý thức tham gia nộp thuế của người dân và doanh nghiệp chưa cao. Một bộ phận người dân và doanh nghiệp chưa thực sự coi đóng thuế là trách nhiệm và nghĩa vụ” – Đại biểu Phương nhận định.

Theo Đại biểu Phương, đối với chính sách thực hiện thuế VAT, nếu tính sơ bộ hàng năm Nhà nước cũng thất thu hàng chục nghìn tỷ đồng. Bởi tính trung bình hàng năm, mỗi hộ gia đình mua bán trung bình lên tới 50 triệu đồng/năm nhưng nhiều giao dịch không có hóa đơn VAT.

Nhiều doanh nghiệp buôn bán lớn, liên tiếp mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng cửa hàng nhưng vẫn trốn thuế như trường hợp của Metro. Bên cạnh đó, chính sách cho doanh nghiệp tự in hóa đơn còn nhiều lỗ hổng, dẫn đến tình trạng buôn bán hóa đơn, nợ đọng thuế lớn.

“Chúng ta đang cho phép thành lập doanh nghiệp quá dễ dãi, doanh nghiệp nợ thuế bị thu hồi hóa đơn vẫn có thể thành lập doanh nghiệp khác. Đây là một điều nguy hiểm gây thất thu ngân sách Nhà nước” – Đại biểu Phương cho biết.

Bên cạnh đó, Đại biểu Phương cũng cho rằng, thất thoát lớn trong thu thuế tài nguyên khoáng sản và các nguồn thu khác cũng là một trong những nguyên nhân chính làm thất thu ngân sách Nhà nước. Do vậy, Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục tập trung chỉ đạo để nuôi dưỡng nguồn thu.

Hệ thống chính sách cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp – đối tượng chính để nuôi dưỡng nguồn thu, chứ không phải làm cho doanh nghiệp thêm khó khăn như tăng giá thuê đất, đẩy doanh nghiệp vào thế “tiến thoái lưỡng nan”.

“Nhà nước nợ doanh nghiệp thì không phải trả lại, còn doanh nghiệp nợ Nhà nước phải trả cho ngân hàng. Nếu chậm nộp thuế sẽ bị cưỡng chế. Điều này gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, việc giáo dục chính sách thuế và cưỡng chế sử dụng nợ chưa chặt chẽ” – Đại biểu đến từ Quảng Bình nhận định.