500 tỷ đồng "bốc hơi" - gạch nối giữa hai đại án ngân hàng

Đã hơn 4 tháng kể từ khi HĐXX quyết định trả lại hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung vụ đại án kinh tế liên quan đến các hành vi vi phạm pháp luật của ông Hà Văn Thắm diễn ra tại Ngân hàng Đại dương (OceanBank). Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đến nay đã hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án dù một số hành vi liên quan trong vụ án đã được cơ quan điều tra tách ra xử lý ở giai đoạn 2 do hết thời hiệu.

Cũng trong thời gian qua, cơ quan CSĐT đã tiến hành điều tra tiếp giai đoạn 2 của vụ án kinh tế tại Ngân hàng Xây dựng (nay là CBBank) liên quan tới ba ngân hàng Sacombank, TPBank và BIDV.

Kết luận của Cơ quan CSĐT tại giai đoạn 2 vụ án này cho biết bằng cùng một phương thức tiền của VNCB đã bị ông Phạm Công Danh sử dụng để "làm tài sản bảo lãnh", nhằm "mục đích trả nợ thay" cho các tổ chức liên quan đến ông Danh. Ba ngân hàng Sacombank, TPBank và BIDV không thiệt hại về tài chính. Kết luận điều tra nhận định ông Danh cùng 23 đồng phạm gây thiệt hại cho VNCB với số tiền 6.000 tỷ đồng.

Tương tự ba ngân hàng trên, OceanBank cũng cho vay Trung Dung, doanh nghiệp thực chất là của ông Danh nhưng do Trần Văn Bình đứng tên. Số tiền cho vay của OceanBank thấp hơn nhiều so với ba ngân hàng kia (Sacombank - 1.700 tỷ đồng, TPBank - 1.800 tỷ đồng, BIDV - 2.500 tỷ đồng).

Tuy nhiên, trong khi ba ngân hàng này sử dụng tiền gửi của VNCB để cầm cố/ bảo lãnh/ trả nợ thì tiền do OceanBank cho vay chỉ có tài sản đảm bảo của bên đi vay. Khoản vay khó thu hồi cùng việc giá trị tài sản đảm bảo sau đánh giá lại giảm mạnh đã gây thiệt hại OceanBank.

Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng mà cụ thể là hành vi cho vay công ty Trung Dung chính là lý do khiến ông Hà Văn Thắm bị khởi tố bắt giam. Từ xuất phát ban đầu này, một loạt các hành vi vi phạm pháp luật đã được cơ quan CSĐT phát hiện như hành vi lập khống 9 hồ sơ vay với số tiền 137 tỷ đồng, chi ngoài lãi suất huy động,...

Sau quá trình điều tra bổ sung vụ án kinh tế tại OceanBank, cơ quan điều tra đã quyết định khởi tố thêm 4 bị can. Trong đó, Phạm Công Danh, Trần Văn Bình và Hứa Thị Phấn đều là những cá nhân liên quan đến khoản vay 500 tỷ đồng.

Theo nhận định của HĐXX, Hà Văn Thắm đã thống nhất với Phạm Công Danh cho vay Trung Dung 500 tỷ đồng không đảm bảo điều kiện vay vốn.

Để thực hiện khoản vay này, Phạm Công Danh đã để Trần Văn Bình làm đại diện và sử dụng tài sản thế chấp không đúng của bà Hứa Phấn để vay số tiền trên.

Cụ thể, tài sản thế chấp đối với khoản vay 500 tỷ đồng này gồm 250 tỷ đồng giá trị cổ phiếu và biệt thự SSG (tài sản của bà Phấn) và 250 tỷ đồng, tương đương 100% vốn góp Trung Dung. Cơ quan định giá sau khi xác định lại thì giá trị tài sản đảm bảo này chỉ là 156 tỷ đồng.

Theo Hà Văn Thắm, đã có một thỏa thuận phong tỏa tài khoản được ba bên ký kết. Và VNCB đã làm sai khi chuyển khoản tiền này khi chưa có sự đồng ý của OceanBank. Một tình tiết từng được nhắc tới là OceanBank từng yêu cầu sao kê tài khoản vào ngày 22/6/2013 nhưng tài khoản của Trung Dung tại VNCB khi sao kê vẫn có đủ 500 tỷ đồng.

Thỏa thuận phong tỏa tài khoản, theo Hà Văn Thắm, là điều kiện được thêm vào do còn "lăn tăn" về tài sản đảm bảo cho khoản vay. Nhưng thực tế, theo đại diện của VNCB, khoản tiền này sau khi về tài khoản của Trung Dung tại TrustBank (tháng 11/2012) đã được Trung Dung ủy nhiệm chi cho 4 cá nhân để 4 cá nhân này ngay sau đó đã mở sổ tiết kiệm tương ứng số tiền được rút ra. Tới ngày 24/12/2012 các cá nhân này đã rút ra và nộp vào tài khoản của ông Phạm Công Danh.

Cùng NDH nhìn lại sự dịch chuyển của khoản tiền 500 tỷ đồng tổng hợp theo kết luận của cơ quan điều tra cùng lời khai của các bị cáo, người có liên quan trong phiên tòa 8 ngày diễn ra vào cuối tháng 2 vừa qua.