Bảng giá đang “gây khó” cho việc xác định giá thị trường nhà đất?

Thu thuế từ chuyển nhượng BĐS liên tục tăng

Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn vừa chủ trì cuộc họp về chống thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản (BĐS), theo Cổng thông tin điện tử Tổng cục Thuế.

Báo cáo tại cuộc họp, Vụ trưởng Vụ Quản lý Doanh nghiệp nhỏ vừa và hộ kinh doanh, cá nhân Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, trong thời gian qua, ngành Thuế đã đẩy mạnh công tác quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS. Theo đó, cơ quan thuế các cấp đã hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật, đồng thời cũng yêu cầu cơ quan thuế tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, ban ngành địa phương trong quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS, đặc biệt siết chặt việc xử lý hình sự đối với hành vi trốn thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS.

Theo bà Lan Anh, để đồng bộ triển khai các giải pháp chống thất thu thuế từ BĐS một cách toàn diện, Tổng cục Thuế đã xây dựng đề án "Tăng cường quản lý thuế và chống thất thu đối với các khoản thu về đất và BĐS". Đồng thời, tổ chức đoàn khảo sát tại Cục Thuế TP. Hà Nội, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh.

Cơ quan thuế cũng đã phối hợp tổ chức thanh tra, kiểm tra liên ngành và thực hiện một số biện pháp để thu thập chứng cứ xác minh giá chuyển nhượng như: xác minh với các văn phòng công chứng về hợp đồng đặt cọc, hợp đồng khác giá khai thuế, phụ lục hợp đồng với giá điều chỉnh; xác minh qua ngân hàng các thông tin về giao dịch liên quan chuyển nhượng BĐS, vay để mua BĐS,…

Bằng các giải pháp nghiệp vụ, cộng với việc đẩy mạnh tuyên truyền nên số thu từ hoạt động chuyển nhượng BĐS đã có những kết quả tích cực.

Năm 2020 tăng gần 1,8 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 12% so với năm 2019; năm 2021 tăng hơn 4,9 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 30% so với năm 2020. Lũy kế 3 tháng đầu năm 2022 tăng 3,2 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 63% so với 3 tháng đầu năm 2021.

Trong giai đoạn 1/1/2021 đến 15/1/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh chống thất thu với 233.983 tổ chức, cá nhân có hồ sơ chuyển nhượng BĐS qua đó tăng thu hơn 500 tỷ đồng và chỉ tính riêng giai đoạn 1/1/2022 đến 31/3/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh với 60.289 hồ sơ, số thu tăng hơn 326 tỷ đồng. Cá biệt qua đấu tranh tại một số địa phương, các tổ chức cá nhân đã kê khai giá chuyển nhượng BĐS tăng từ 2-5 lần so với giá kê khai ban đầu.

Thiếu cơ sở pháp lý, gây khó cho việc chống thất thu thuế BĐS

Mặc dù đã đạt được một số kết quả bước đầu. Tuy nhiên, do các chính sách liên quan đến đất đai chưa đồng bộ nên việc áp thuế đất sát với giá thị trường vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

Theo Phó cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội Viên Viết Hùng, khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường BĐS lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá quy định không sát với giá của thị trường BĐS. Hiện nay cũng chưa có cơ quan nào xây dựng cơ sở dữ liệu về giá giao dịch trên thị trường BĐS.

Theo ông Hùng, việc thiếu cơ sở dữ liệu và căn cứ pháp lý về giá giao dịch thông thường trên thị trường nên việc "đấu tranh", ấn định thuế đối với giá chuyển nhượng BĐS gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với cơ quan thuế. Đó là chưa kể theo quy định hiện nay thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế là không quá 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.

"Đối với Hà Nội, thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế chỉ có 3 ngày, thời gian này chỉ đủ cho công chức thuế xử lý hồ sơ, không đủ thời gian để kiểm tra tính chính xác, trung thực của giá chuyển nhượng BĐS theo kê khai. Với lượng hồ sơ chuyển nhượng BĐS trong thời gian qua rất lớn thì cơ quan thuế không đủ thời gian và nguồn lực để thực hiện", ông Hùng cho biết.

Chủ trì cuộc họp, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn yêu cầu ngành Thuế tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu đầy đủ, chính xác về nghĩa vụ và lợi ích trong việc thực hiện nộp thuế chuyển nhượng BĐS; những rủi ro, trách nhiệm khi kê khai giá không đúng.

Ông cũng yêu cầu các đơn vị trong thời gian tới cần tiếp tục tập trung tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đã giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Theo ông Tuấn, để thu thuế chuyển nhượng BĐS sát với giá thị trường, cơ quan thuế các địa phương cần tham mưu với UBND ra quyết định bảng giá đất có hệ số đất điều chỉnh giá đất riêng để làm căn cứ áp dụng tính thuế thu nhập chuyển nhượng BĐS.