"Mổ xẻ' các phương án cầu mới cạnh cầu Long Biên

Cách cầu Long Biên 75m về thượng nguồn

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Thế Thảo cho biết, theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cầu đường sắt mới cách cầu Long Biên trong phạm vi khoảng 200m và đảm bảo 7 nguyên tắc:

Hài hòa giữa bào tồn và phát triển đồng thời đạt được sự đồng thuận cao của nhân dân; Giữ nguyên cầu Long Biên và cảnh quan khu phố cổ khu vực đầu cầu; Hạn chế tối đa GPMB; Thuận tiện kết nối giao thông công cộng; Đảm bảo giao thông thủy, tính năng thông thuyền và thoát lũ sông Hồng; Đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật và hiệu quả kinh tế xã hội của dự án.

Căn cứ vào 7 nguyên tắc trên, ông Phạm Hữu Sơn - TGĐ Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT (TEDI) đã đưa ra 3 phương án vị trí cầu đường sắt mới. Theo đó, phương án 1, tim cầu ĐSĐT cách cầu Long Biên 30m về phía thượng lưu. Phương án này được Bộ GTVT phê duyệt năm 2008.

Ông Sơn cho biết, phương án này ít gây ảnh hưởng xấu tới kiến trúc cầu Long Biên cũng như không che khuất tầm nhìn của cầu.

Đa số các ý kiến của các nhà khoa học đều đồng thuận phương án 3.

Ngoài ra, dù cơ bản đi trùng với tuyến đường sắt quốc gia nhưng khối lượng GPMB rất lớn, khoảng hơn 2.000 hộ dân. Hơn nữa, phương án này xây dựng cầu ĐSĐT ngay sát cầu Long Biên sẽ rất khó tổ chức giao thông đô thị qua cầu Long Biên tại 2 nút giao đầu cầu.

“Phương án 1 có chi phí xây lắp thấp hơn các phương án còn lại nhưng số lượng GPMB lớn nhất nên chi phí GPMB cao”, ông Sơn nói.

Phương án 2, tim cầu cách cầu Long Biên 186m về phía thượng lưu đã được Hà Nội phê duyệt vào năm 2011 và cũng đã được JICA chấp thuận. Phương án này được đánh giá là tối ưu về mặt kiến trúc, cảnh quan, tạo điểm nhấn cho toàn khu vực.

Tuy nhiên, phương án 2 lại có khối lượng GPMB khu phố mới rất lớn, đặc biệt là từ đường Quán Thánh tới Nguyễn Trung Trực và khu ngoài đê Phúc Xá. Vì vậy, phương án 2 này có chi phí cao nhất do chiều dài tuyến ĐSĐT lớn nhất, chi phí GPMB cũng cao nhất.

Phương án 3, tim cầu cách cầu Long Biên 75m về phía thượng lưu. Phương án này mới được đưa ra và đã nhận được sự đồng thuận của nhiều nhà khoa học, chuyên gia.

Theo ông Sơn, cầu ĐSĐT cách tim cầu Long Biên 75m đủ xa để giảm bớt ảnh hưởng kiến trúc và không bị vướng mắc trong thi công do 2 cầu cạnh nhau.

Mặc dù phương án này tuyến ĐSĐT có những đoạn đi mới trên đường Phùng Hưng và Hàng Đậu, nhưng ông Sơn cho rằng, hoàn toàn có thể bố trí tuyến ĐSĐT mà không phải GPMB nhà dân. Khối lượng GPMB phía hữu ngạn chủ yếu ở đoạn chuyển từ Phùng Hưng sang Hàng Đậu. Mặc dù phương án 3 có chi phí xây lắp cao hơn phương án 1, nhưng chi phí GPMB thấp nhất.

Sau khi đưa ra phân tích về các phương án, ông Sơn cho cho rằng, phương án xây cầu ĐSĐT cách tim cầu Long Biên 75m  về phía thượng lưu là khả thi nhất.

Trong khi đó, theo GS sử học Phan Huy Lê, dù xây dựng cầu ĐSĐT ở vị trí nào cũng phải đặt điều kiện bảo tồn cầu Long Biên và khu vực phố cổ lên hàng đầu. Vì vậy, phương án 1 phải loại bỏ, do vị trí cầu mới nằm quá sát cầu Long Biên, lại đi sâu vào khu vực phố cổ. GPMB khu vực này nhiều, phá vỡ tính ổn định dân cư đã sinh sống cả trăm năm nay.

GS Phan Huy Lê cho rằng, nên xem xét ưu tiên phương án xây cầu đường sắt cách cầu Long Biên 75m về thượng lưu. Bởi, phương án này vừa bảo tồn được cầu Long Biên vừa không ảnh hưởng đến khu phố cổ và GPMB cũng thấp hơn các phương án còn lại.

Đồng tình quan điểm trên, GS Trần Lâm Biền bày tỏ, phương án xây cầu đường sắt cách cầu Long Biên 75m về thượng lưu là hài hòa với cầu Long Biên. Đây là vị trí không quá xa cũng không quá gần.

“Cầu đường sắt mới cùng với cầu Long Biên phải là một thể cầu đôi, phải đáp ứng điều kiện về hình thức sao cho cầu vừa đẹp, vừa đủ tôn được cầu Long Biên lên”, GS Biền cho biết.

Còn GS Lã Ngọc Khuê – nguyên thứ trưởng Bộ GTVT cho rằng, việc tìm ra phương án tối ưu là rất khó, do vậy trong 3 phương án trên chỉ có thể chọn ra phương án hợp lý nhất và xử lý vướng mắc.

Do vậy, ông Khuê đã thẳng thắn chọn phương án 3 xây cầu ĐSĐT cách tim cầu Long Biên 75 m về thượng nguồn và có giải pháp giải quyết giao thông tại đường Hàng Đậu…

Về lâu dài cầu Long Biên thành cầu đi bộ

Chủ tịch hội bảo tồn di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội, ông Lưu Minh Trị cho rằng, cầu Long Biên là cây cầu lịch sử, gắn liền với văn hóa. Tuy nhiên, trong việc bảo tồn phải tính đến công năng của cầu sau này. Trước mắt, có thể cho xe máy, xe đạp lưu thông, nhưng về lâu dài nên để thành cây cầu đi bộ.

Mô hình tuyến đường sắt đô thị số 1 theo phương án được TEDI đưa ra tại hội thảo sáng nay.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo cho rằng, kiến trúc cầu ĐSĐT qua sông Hồng là việc hệ trọng nên cần phải được xem xét kỹ lưỡng. Cầu ĐSĐT liên quan nhiều yếu tố, giao thông đô thị, phát triển gắn với bảo tồn, trong đó phải bảo tồn cầu Long Biên và phố cổ được đặt lên hàng đầu.

“Tôi hoàn toàn thống nhất quan điểm, việc lựa chọn cầu đường sắt mới, phương án kiến trúc phải hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, đạt được sự đồng thuận cao của người dân cũng như hạn chế ít nhất việc GPMB, di dân. Có 9/15 người cho rằng, nên chọn theo phương án 3, tuy vậy, phương án này cần phải làm rõ, làm thế nào để bảo tồn phố Hàng Đậu về kiến trúc, giao thông", ông Thảo thận trọng.

Tuy nhiên, ngoài ý kiến đồng thuận với phương án 3 thì cũng có 5/15 người đồng thuận với phương án xây cầu ĐSĐT cách tim cầu Long biên 186m, do vậy các phương án sẽ tiếp tục được xem xét kỹ lưỡng, đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển.