Cần có chính sách cụ thể để giảm thanh toán tiền mặt

Ngày 24/11/2016, tại Hà Nội, dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Báo điện tử VnExpress và Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) đã phối hợp tổ chức Diễn đàn Thanh toán điện tử Việt Nam (VEPF) 2016.

VEPF 2016 tập trung vào 3 nội dung chính: (i) Báo cáo, đánh giá kết quả chính sau một năm triển khai Thoả thuận hợp tác liên Bộ Tài chính - Công Thương - Ngân hàng Nhà nước tại VEPF 2015 nhằm thúc đẩy thanh toán điện tử trong lĩnh vực thuế, thương mại điện tử và bán lẻ; (ii) Thúc đẩy thanh toán điện tử trong lĩnh vực giao thông và khả năng liên thông với các dịch vụ thanh toán khác; (iii) Cơ hội và thách thức với hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam trước làn sóng Fintech.

Phát biểu chỉ đạo tại VEPF 2016, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã nhấn mạnh sự cần thiết phải phối hợp và kết nối tất cả các bộ, ngành, đơn vị liên quan liên quan để đưa ra những chính sách cụ thể nhằm giảm thanh toán tiền mặt, tạo sức ép cũng như cơ chế khuyến khích thúc đẩy thanh toán điện tử, trực tiếp đóng góp vào tăng trưởng GDP của quốc gia. Bên cạnh đó, các bên cũng cần chung tay truyền thông thông tin để thanh toán điện tử thực sự trở nên quen thuộc, thân thiện và văn minh với mọi người dân; góp phần triển khai thành công các mục tiêu đặt ra tại Đề án nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính ngân hàng cho nền kinh tế của Chính phủ (Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 05/9/2016).

Đánh giá kết quả sau một năm triển khai Thoả thuận liên Bộ Tài chính - Công Thương - Ngân hàng Nhà nước tại VEPF 2015, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh khẳng định: “Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo đẩy mạnh triển khai và hoàn thiện hạ tầng thanh toán điện tử quốc gia; tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước và các bộ ngành liên quan thông qua việc ký kết các thỏa thuận liên bộ để xây dựng các cơ chế, chính sách, chương trình thúc đẩy thanh toán điện tử trong bán lẻ và thương mại điện tử; triển khai hiệu quả dịch vụ thuế điện tử và đưa ra các giải pháp tích hợp thanh toán điện tử trong dịch vụ công trực tuyến; hướng tới mục tiêu mọi đối tượng trong xã hội có thể tiếp cận dễ dàng các dịch vụ ngân hàng một cách an toàn và bền vững”.

Trong khuôn khổ VEPF 2016, đối với lĩnh vực giao thông, đại diện Bộ Giao thông đã có báo cáo về việc triển khai thu phí tự động không dừng trên các tuyến quốc lộ. Trong bối cảnh công nghệ thông tin và viễn thông ngày càng phát triển, việc triển khai thu phí giao thông không dừng và thẻ thanh toán thông minh, cũng như việc nghiên cứu khả năng liên thông thanh toán trong giao thông với các dịch vụ thanh toán khác sẽ tạo thuận lợi cho người dân. Sự tham gia của ngành ngân hàng trong những giai đoạn triển khai đầu tiên gợi mở chuẩn công nghệ cho giải pháp thanh toán điện tử lĩnh vực công có thể liên thông với các dịch vụ công cộng khác nhằm tránh lãng phí cho xã hội.

Đồng thời, Diễn đàn VEPF 2016 cũng tập trung trao đổi, thảo luận thực trạng cũng như gợi mở các giải pháp khuyến khích thử nghiệm các thành tựu ứng dụng Fintech có lợi trên thế giới tại Việt Nam; xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ quan hệ hợp tác, cộng sinh hiệu quả giữa Fintech và ngân hàng, tiếp theo là chứng khoán và bảo hiểm, nhằm thúc đẩy sự năng động của thị trường thanh toán Việt Nam.

Qua trao đổi, phân tích và thảo luận, Diễn đàn ghi nhận các ý kiến đề xuất của các diễn giả cũng như đại biểu tham gia Diễn đàn để nghiên cứu, bàn cách phối hợp giải quyết liên quan đến cơ chế chính sách, hạ tầng kỹ thuật và thông tin truyền thông nhằm thúc đẩy thanh toán điện tử tại Việt Nam trong thời gian tới với những giải pháp như:

Thứ nhất, Chính phủ cần đưa ra quy định và lộ trình bắt buộc áp dụng thanh toán điện tử trong thu phí giao thông và thanh toán dịch vụ vận tải công cộng đô thị; ủng hộ, xây dựng khuôn khổ pháp lý điều chỉnh hoạt động và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho sự phát triển của Fintech, nhằm thúc đẩy sự phát triển năng động, bền vững và ổn định của hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân.

Thứ hai, Liên Bộ Tài chính - Công Thương - Ngân hàng Nhà nước tiếp tục triển khai thực hiện thoả thuận liên bộ tại VEPF năm 2015; hướng tới khẩn trương xây dựng, triển khai Đề án tính và thu phí qua tài khoản ngân hàng đối với các dịch vụ công như thu thuế, điện, nước sinh hoạt, học phí, viện phí, chi trả các chương trình an sinh xã hội...

Thứ ba, Bộ Giao thông Vận tải, Ủy ban Nhân dân các địa phương cần phối hợp với Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu ứng dụng các phương thức thanh toán điện tử hiện đại phục vụ thanh toán phí giao thông và dịch vụ vận tải công cộng.

Thứ tư, Bộ Tài chính phối hợp cần với Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các bên liên quan thống nhất cơ chế chia sẻ doanh thu thu phí theo hướng hài hoà lợi ích giữa chủ đầu tư BOT, chủ đầu tư dự án thu phí tự động không dừng BOO và chủ phương tiện tham gia giao thông, nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai thu phí tự động không dừng trên toàn quốc.

Và thứ năm, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Giao thông Vận tải phối hợp triển khai các giải pháp khuyến khích và tăng cường truyền thông nhằm thúc đẩy thanh toán điện tử trong giao thông vận tải.