Đầu tư giáo dục: Tiền tỷ cho bài học nhập môn (Phần 2)
Không gây nhiều chú ý như trong các ngành tài chính - ngân hàng, bất động sản, nhưng M&A trong lĩnh vực giáo dục kéo theo những thay đổi lớn về sở hữu cũng như đầu tư.
- 13-08-2014Vụ "lật đổ" ở Đại học Hoa Sen: Khi cổ tức đi vào trường học
- 02-08-2014Đại hội Cổ đông Đại học Hoa Sen “nóng” vì sai phạm của hiệu trưởng
- 02-08-2014Chuyện gì đang xảy ra tại Trường ĐH Hoa Sen?
- 02-08-2014Hé lộ hàng loạt sai phạm nghiêm trọng của Hiệu trưởng Đại học Hoa Sen
Đại học, cao đẳng ngoài công lập: Sôi động M&A
Không gây nhiều chú ý như trong các ngành tài chính - ngân hàng, bất động sản, nhưng M&A trong lĩnh vực giáo dục, nhất là phân khúc đại học (ĐH), cao đẳng đang tạo ra làn sóng đầu tư mới, kéo theo những thay đổi lớn về sở hữu cũng như đầu tư.
Những thương vụ "sang tên đổi chủ”
Dù tiên phong với mô hình ĐH chất lượng cao từ năm 1996 nhưng ĐH Phan Châu Trinh liên tục phải bù lỗ. Năm 2013, tổng số tiền lỗ là 12 tỷ đồng, năm 2014, dự kiến lỗ khoảng 3,5 tỷ đồng.
Trước nguy cơ bị đóng cửa, mới đây, Trường đã công bố chuyển đổi mô hình phi lợi nhuận nhờ... một cá nhân bơm vốn bằng hình thức tài trợ vĩnh viễn một tỷ đồng không hoàn lại và bảo lãnh ngân hàng cho vay 5 triệu USD.
Tương tự sau một lần sang tay cho nhà đầu tư, ĐH Văn Hiến lại rơi vào tình trạng thua lỗ. Năm 2012, Trường đã dự định bán với giá 75 tỷ đồng, chỉ bằng 1/4 giá trị thật, nên một số cổ đông không đồng ý chuyển nhượng mà lên phương án tìm nhà đầu tư mới.
Ông Trần Văn Hậu, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển Hùng Hậu, đã trở thành Chủ tịch HĐQT của ĐH Văn Hiến với số tiền bỏ ra cho thương vụ M&A này là 75 tỷ đồng.
Thành công với mô hình nhượng quyền (franchise) với 28 cơ sở dạy tiếng Anh, năm 2007, Trường Anh văn Việt Mỹ (VATC) mở thêm mảng đào tạo nghề là Trường Cao đẳng nghề Việt Mỹ và chỉ sau 2-3 năm đã đạt lượng học viên hơn 2.000.
Cũng thời điểm này, Quỹ Đầu tư Black Horse Asset Management (Mỹ) đã mua lại gần như toàn bộ phần góp vốn của các cổ đông sáng lập và trở thành cổ đông điều hành Tập đoàn IAE (sở hữu Công ty TNHH Anh văn Việt Mỹ và Cao đẳng nghề Việt Mỹ).
Thế nhưng chỉ sau 6 năm gia nhập vào lĩnh vực giáo dục, do gặp quá nhiều bất lợi nên cuối năm 2013, Black Horse đã bán lại số vốn góp tại IAE cho liên minh các nhà đầu tư đến từ TNK Capital, EQuest và Ismart Education.
TS. Trần Vinh Dự, Tổng giám đốc TNK Capital, cho rằng: "Xu hướng M&A trong giáo dục sẽ tiếp tục sôi động. M&A sẽ giúp các nhà đầu tư giảm bớt gánh nặng tài chính. Theo đó, những trường nào đã có uy tín, có cơ sở, đặc biệt hiện diện ở các trung tâm lớn, có thể tạo ra các liên kết, các giá trị tăng thêm cho học sinh, học viên... sẽ là đích nhắm của các nhà đầu tư”.
Cũng theo TS. Vinh Dự, đầu tư vào giáo dục sẽ ngày càng khó. Lý do là các thủ tục và yêu cầu pháp lý hiện giờ đang khiến các nhà đầu tư mới rất đau đầu, nhất là các nhà đầu tư ngoại. Ví dụ, nếu đầu tư nước ngoài vào giáo dục phổ thông quốc tế ở Việt Nam bây giờ sẽ bị chịu mức trần tuyển học sinh trong nước (10%).
Đầu tư vào cao đẳng hay ĐH bây giờ cũng khó vì yêu cầu cao về cơ sở vật chất và vấn đề quy hoạch. Trường cao đẳng hay đại học phải có tối thiểu 5ha đất, và phải nằm xa các khu trung tâm. Việc này khiến cho dù có tiền xây trường thì cũng khó tuyển sinh.
TS. Nguyễn Thị Quỳnh Lâm, thành viên Tổ chức Tú tài Quốc tế tại Việt Nam, cũng cho biết: "Đầu tư vào giáo dục đúng nghĩa thì phải 10 năm mới có lãi.
Ngoài những đòi hỏi đối với các nhà đầu tư như thủ tục, năng lực tài chính, cơ sở hạ tầng và các điều kiện ràng buộc đi kèm, gần đây nhất, chính sách về hạn chế tỷ lệ phần trăm con em bản địa theo học các trường quốc tế 100% vốn ngoại tại Việt Nam, cũng là rào cản khiến nhà đầu tư khó khăn trong cơ chế thu hút học sinh. Như vậy, muốn đi tắt nhanh mà không phải vượt hàng loạt rào cản, cơ hội của các nhà đầu tư mới chính là mua lại, góp vốn vào những thương hiệu có giá trị và đã có cơ sở".
Khắc nghiệt hơn
Công ty Địa ốc Hoàng Quân sau khi đầu tư 65 tỷ đồng xây Trường ĐH Đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ, cũng tiết lộ sẽ tiếp tục đầu tư thêm vốn để nâng cao đội ngũ giảng viên, chương trình giảng dạy đạt chất lượng đào tạo theo mô hình ĐH tiên tiến. Sự bùng nổ của đầu tư giáo dục đã tạo nên một thị trường giáo dục cạnh tranh, thách thức và khắc nghiệt hơn rất nhiều.
Để tạo sức bật, những thương hiệu tái đầu tư hoặc đầu tư đang đua nhau đẩy mạnh đầu tư thương hiệu và công nghệ. TS. Nguyễn Thế Bảo, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc hệ thống Trường Giáo dục Việt Mỹ (VASS), cho biết: "Bắt đầu từ năm 2013 trở đi, chúng tôi sẽ mở rộng mạng lưới và cơ sở.
Dự kiến mỗi năm sẽ mở rộng tối thiểu từ 2 đến 3 trung tâm với suất đầu tư khoảng 200.000 USD đến 500.000 USD (từ 4 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng) cho mỗi trung tâm".
TS. Nguyễn Quốc Toàn, Chủ tịch thành viên IAE, khẳng định, những người mua lại IAE đang chuẩn bị để đưa VATC trở lại thời hoàng kim trong vòng 3-5 năm tới. Theo đó, chiến lược đầu tư của VATC sẽ tập trung vào chất lượng đào tạo, đội ngũ giáo viên, công nghệ, dịch vụ khách hàng và chỉ đầu tư vừa phải vào cơ sở vật chất, vì đây là cuộc đua không có đích về chi phí.
Cần nhớ vào năm 2008, VATC có tổng số chi nhánh của VATC English (các lớp dạy tiếng Anh của VATC) chỉ tính riêng tại TP.HCM theo hình thức franchise lên tới 283 lớp học.
TS. Đàm Quang Minh, Giám đốc Điều hành IAE, chia sẻ thêm: "Để tạo sự đột phá mới, VATC đang áp dụng công nghệ bài giảng số và lớp học thông minh, học sinh sẽ được học trong môi trường tương tác với các bài giảng thiết kế trên đồ họa 2D, 3D. Các chiến lược đào tạo sẽ tập trung vào ba nội dung: Anh văn giỏi, nghiệp vụ vững và cơ hội việc làm ngay từ năm đầu tiên. Đặc biệt, sinh viên học tại Trường Cao đẳng nghề Việt Mỹ sẽ được học miễn phí tiếng Anh".
Ông Vương Thanh Long, Giám đốc Nghiên cứu phát triển Công ty Hùng Hậu, cũng cho biết: "Sau khi đầu tư vào ĐH Văn Hiến, chiến lược của chúng tôi là đi theo mô hình phi lợi nhuận, ngoài việc truyền đạt kiến thức, Trường còn đào tạo chuyên sâu về các kỹ năng mềm, cho sinh viên tiếp cận mô hình thực tế, đầu tư vào đội ngũ giảng viên và chất lượng giảng dạy. Hiện, chúng tôi đã mua 7ha đất ở Bình Chánh để xây trường với đầy đủ ký túc xá, sân vân động, hồ bơi, phòng thí nghiệm...".
Rõ ràng, sau các thương vụ M&A, các nhà đầu tư mới đang rất quyết tâm và thị trường giáo dục hy vọng sẽ có những thay đổi tích cực hơn cho cả nhà đầu tư lẫn nền giáo dục của Việt Nam.
Theo Lữ Ý Nhi
CÙNG CHUYÊN MỤC
Tiền vào chứng khoán 'nhỏ giọt' Nổi bật
Người phụ nữ phát hiện sỏi dạ dày to bằng quả bóng bàn sau 1 tuần ăn măng
18:31 , 25/04/2024
