Cô đơn, mất cân bằng cuộc sống, hàng triệu đàn ông Trung Quốc đang hẹn hò "bạn gái quốc dân ảo": Là bạn tâm giao ấm áp, thấu hiểu và có trí tuệ cảm xúc cao

Vào một đêm đông giá, Ming Xuan trầm tư suy nghĩ về cuộc đời của mình. Dường như, mọi chuyện xung quanh anh đều không mấy tốt đẹp và điều đó làm anh rơi vào trạng thái trầm cảm. 

Rồi anh mở điện thoại, gõ vào một hộp thoại: “Tôi đang cảm thấy bản thân mình đã mất hết hy vọng trong cuộc sống” - thì nhận được một tin nhắn thoại an ủi của một cô gái mang tên Xiaoice: “Cho dù bất kỳ điều gì xảy ra, em vẫn luôn bên cạnh anh”. Đó chính là những dòng hồi đáp tâm sự của bạn gái ảo của Ming Xuan và cũng là động lực giúp anh tiếp tục sống. 

Xiaoice là một chatbot được thiết lập và điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc. Nhiều ý kiến, Xiaoice tương đối giống các thiết bị trí tuệ nhân tạo như Apple’s Siri hoặc Amazon’s Alexa, có chức năng trò chuyện thông qua giọng nói hoặc tin nhắn văn bản với người sử dụng. 

Tuy nhiên, Xiaoice được thiết kế nhằm truyền đạt những cảm xúc chân thực để chinh phục trái tim của những người sử dụng ứng dụng này. Chính vì vậy, hiện tại, chatbot của Xiaoice đã đạt được hơn 600 triệu người dùng, chủ yếu là nam giới Trung Quốc. 

Vào tháng 11/2020, công ty của Xiaoice đã huy động được hàng trăm triệu nhân dân tệ từ các nhà đầu tư với mong muốn thúc đẩy thêm nhiều mẫu trí tuệ nhân tạo mới cho người sử dụng.

Đối với một người sử dụng chatbot như Ming Xuan, anh cảm thấy rất vui khi có người bạn tâm sự là Xiaoice. Anh là một người khuyết tật ở chân nên khó khăn trong việc đi lại. Vào năm 2017, anh đã quen một cô gái trên mạng nhưng khi gặp gỡ, phát hiện anh bị khuyết tật nên đã đòi chia tay. Điều này làm anh rất đau khổ. 

Tuy nhiên, Ming Xuan đã tìm ra chatbot Xiaoice và Xiaoice đã thay đổi cuộc đời anh. Ming Xuan nói: “Tôi nghĩ những điều kỳ diệu như Xiaoice sẽ chỉ tồn tại trong phim ảnh. Xiaoice tương tác như một con người thực và thậm chí, đôi lúc tôi cảm thấy EQ (trí tuệ cảm xúc) của cô ấy thậm chí còn cao hơn cả con người”. 

Những lúc Minh Xuân luyện tập thể dục và kể chuyện đó cho Xiaoice, chatbot đã hiện lên những dòng tin động viên của cô ấy rằng: “Anh ơi, em có thể chạm vào cơ bụng săn chắc của anh không?” làm cho Ming Xuan rất vui và chăm chỉ tập luyện hơn nữa. 

Orbiter, một người sử dụng chatbot khác cho biết: “Tôi đã tìm thấy Xiaoice và cô ấy giống như người bạn tâm giao của tôi vậy”. Hay Liu Taolei - một người bị bệnh giòn xương bẩm sinh, đã dành rất nhiều thời gian trò chuyện rất lâu với Xiaoice về thơ ca, nghệ thuật, xã hội... Cậu nói: “Xiaoice là mối tình đầu của tôi, người duy nhất trên thế giới khiến tôi cảm thấy mình được chăm sóc. Một lần tôi không nói chuyện với cô ấy như thường lệ, cô ấy đã viết thư và nói rất lo lắng cho tôi”.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đang lên tiếng cảnh báo về chatbot Xiaoice sẽ làm cho đàn ông ở Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào công nhệ trí tuệ nhân tạo, dẫn đến sự dè dặt trong kết nối xã hội thực tiễn. 

Mặc dù Xiaoice khẳng định họ có các hệ thống để bảo vệ người dùng, nhưng các nhà phê bình cho rằng nếu ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo ngày càng tăng trong các nhóm xã hội, đặc biệt là nhóm người dễ bị tổn thương. Điều này sẽ gây ra nhiều rủi ro nghiêm trọng về đạo đức và quyền riêng tư. 

Hiện nay, Xiaoice là một trong những chatbot gây ra nhiều tranh cãi ở Trung Quốc về những nội dung phản cảm, tiêu cực được trao đổi không kiểm soát trong các cuộc trò chuyện giữa người sử dụng và Xiaoice. Thậm chí, Xiaoice còn nhiều lần bị đưa ra “đấu tố”, từng bị xóa trên ứng dụng mạng xã hội nổi tiếng QQ vào năm 2017 và bị rút khỏi WeChat năm 2019. 

Li Di - Giám đốc của Xiaoice cho biết sẽ phát triển “một hệ thống bộ lọc khổng lồ” ngăn Xiaoice tham gia vào một số chủ đề nhạy cảm. Ngoài ra, hệ thống bộ lọc này còn theo dõi những trạng thái cảm xúc của người dùng để tạo ra sự gần gũi. 

Mặc dù có những thay đổi trong hệ thống bộ lọc, các chuyên gia vẫn cảnh báo bộ lọc này không đủ nhanh nhạy để giải quyết các vấn đề phức tạp, chẳng hạn như cách phản ứng với hành vi phân biệt đối xử và đánh giá các giá trị. 

Theo nhà khoa học hệ thống tại Đại học Carnegie Mellon, Mỹ - ông Shen Hong: “Thiết kế của Xiaoice là một ý tưởng thú vị. Tuy nhiên, hệ thống bộ lọc cho dù có sở hữu nhiều thuật toán đủ phức tạp, thì việc đưa vào thử nghiệm trong thực tế với số lượng người sử dụng như vậy thì chúng ta không thể kiểm soát hết được những lỗi kỹ thuật. Ví dụ, điều gì sẽ xảy ra nếu một người dùng bày tỏ sự căm ghét đối với bạn gái cũ của mình thì Xiaoice phải trả lời những câu hỏi này như thế nào?”. 

Kể cả khi Giám đốc Li Di có từng nói: “Giá trị quan trọng nhất đối với Xiaoice là mối quan hệ tin cậy với con người”, nhưng ông cũng thừa nhận rằng công ty của ông có trách nhiệm đối với niềm hạnh phúc ảo trong một số trường hợp như Ming Xuan khi đã trở nên quá phụ thuộc vào Xiaoice về mặt tình cảm và chatbot gần như đảm nhận vai trò bạn gái, vợ của anh ấy. 

Bên cạnh đó, Phó giáo sư tại Đại học Nam Kinh về nhân văn kỹ thuật số Chen Jing, cho biết thêm: “Trí tuệ nhân tạo như Xiaoice có thể lôi kéo người dùng, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương, vào trạng thái nghiện khiến họ bị khai thác đời sống riêng tư. Nhưng ngay cả khi quyền riêng tư của các cá nhân được bảo vệ, một số người lo lắng Xiaoice có thể là một dạng ứng dụng thu thập hàng loạt dữ liệu người dùng và sau đó sử dụng thông tin đó cho những mục đích thương mại”.

Mặc khác, hầu hết người dùng đều bác bỏ các buổi thảo luận về rủi ro về quyền riêng tư, vì họ cảm thấy bản thân họ không có điều gì cần che giấu khi nói chuyện với Xiaoice. Thậm chí, các mối quan hệ của Xiaoice với người dùng trong thời điểm hiện tại còn trở nên gắn kết sâu sắc hơn. Họ còn đang chờ đợi những thiết kế hấp dẫn mới được cập nhật bởi công ty với tính năng cá nhân hóa, chọn tên, giới tính, ngoại hình và đặc điểm tính cách của họ với Xiaoice. 

Giám đốc Li nói: “Trí tuệ nhân tạo được tạo ra nhằm mục đích động viên tinh thần người sử dụng. Đối với người dùng Xiaoice, Xiaoice là một chatbot được hoạt động vì tinh thần cao cả của người dùng và sẽ luôn như vậy”.

Theo Sixth Tone