Cổ phiếu vật liệu xây dựng, cơ hội lớn từ câu chuyện đầu tư công 2022

Tại hội nghị của Bộ Giao thông Vận tải mới đây, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã yêu cầu Bộ có giải pháp đổi mới thủ tục đầu tư, bố trí nhân lực để xây dựng kế hoạch, hoàn thành thủ tục khởi công 12 dự án cao tốc trong năm 2022, từ đó là tiền đề để kịp hoàn thành các dự án vào năm 2025.

Theo Phó Thủ tướng, 11 dự án cao tốc giai đoạn một đã được Quốc hội thông qua từ năm 2017, song phải mất 4 năm ngành giao thông mới hoàn thành thủ tục đầu tư và khởi công. Nếu vẫn tiếp tục khi vậy, ông Thành cho rằng đến khi kết thúc nhiệm kỳ 2020-2025 thì sẽ chỉ khởi công được 12 dự án chứ không thể hoàn thành. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Giao thông Vận tải đưa ra các giải pháp cụ thể, tháo gỡ vướng mắc, cần thiết phải trình lên Chính phủ nhằm xử lý kịp thời.

"Đây là nhiệm vụ quan trọng để thông suốt toàn tuyến cao tốc Bắc Nam vào năm 2025", Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định. Tin tức này được xem là thông tin rất đáng mừng đối với nhóm ngành vật liệu xây dựng – nhóm "thượng nguồn" hưởng lợi từ câu chuyện đầu tư công.

Ngay trong báo cáo triển vọng 2022 mới đây, Chứng khoán VNDIRECT cũng điểm tới đầu tư công như là "đầu kéo" chính cho nhóm ngành vật liệu xây dựng trong giai đoạn tới.

Theo đó, VNDIRECT tin rằng giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 sẽ tăng 15-25% so với giải ngân thực tế năm 2021 nhờ nút thắt thiếu đá xây dựng và đất đắp đã được giải quyết khi Chính phủ cấp phép khai thác cho các mỏ mới. Bên cạnh đó, giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, đá xây dựng được dự báo sẽ giảm trong năm 2022 sẽ tạo điều kiện đầu tư công diễn ra tích cực hơn. Bởi lẽ, bối cảnh giá leo tháng trong 2021 đã khiến giải ngân vốn đầu tư công thực tế ở mức thấp, chỉ đạt 85-95% kế hoạch cả năm.

Mặt khác, nhiều dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đã hoàn thành công tác chuẩn bị, giải phóng mặt bằng và sẽ bắt đầu thi công các hạng mục chính vào năm 2022 sẽ khiến nhu cầu vật liệu xây dựng tăng cao, qua đó cải thiện tình hình doanh thu và lợi nhuận các doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Xét cụ thể hơn, VNDIRECT đánh giá các doanh nghiệp nhựa đường sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng mạnh mẽ và giai đoạn 2022-2023 sẽ là thời điểm ghi nhận lợi nhuận của nhóm này do việc rải nhựa đường thường diễn ra trong giai đoạn sau của các dự án xây dựng đường.

Sử dụng số liệu của Tổng công ty Hóa dầu Petrolimex - CTCP (mã chứng khoán: PLC) để minh chứng, VNDIRECT chỉ ra doanh thu nhựa đường của PLC đã tăng vọt trong giai đoạn 2014-2015, khi giải ngân vốn đầu tư công vào hạ tầng giao thông tăng mạnh. Đến giai đoạn 2016-2019, chi tiêu cho cơ sở hạ tầng giảm nhiệt cũng là khi doanh thu mảng này của PLC giảm khoảng 50% so với giai đoạn trước.

Theo đó, với vị thế chiếm khoảng 30% thị phần nhựa đường trong nước trong giai đoạn 2015-2020, VNDIRECT đánh giá cao PLC sẽ có thể giành được các hợp đồng nhờ vào hệ thống nhà kho lớn, phân bổ rộng khắp và sở hữu mối quan hệ lâu năm với các doanh nghiệp nhà nước, thường xuyên hoàn thành tốt các hợp đồng.

Về ngành đá xây dựng, do đặc thù của ngành, chi phí vận chuyển thường chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành thành phẩm. Tùy thuộc vào khoảng cách và loại hình vận chuyển, giá đá giao đến công trường có thể cao gấp đôi giá đá tại mỏ. Do đó, VNDIRECT tin rằng những doanh nghiệp niêm yết sở hữu những mỏ đá nằm gần các dự án cao tốc sẽ được ưu tiên huy động nhờ sở hữu lợi thế và chất lượng sản phẩm. 

Ước tính các dự án hạ tầng lớn ở phía Nam (gồm cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ, Phan Thiết-Dầu Giây) sẽ cần từ 30-32 triệu m3 đá xây dựng trong giai đoạn 2020-25, tương đương 150-160% công suất khai thác được cấp phép của các doanh nghiệp niêm yết trong ngành. Theo đó, các doanh nghiệp đang sở hữu những mỏ đá chất lượng cao với vị trí thuận lợi sẽ là nguồn cung chính, đặc biệt là cụm mỏ Tân Cang và Thiện Tân do 4 công ty gồm CTCP Khoáng sản và Xây dựng Bình Dương (KSB), CTCP Xây dựng và Sản xuất Vật liệu Xây dựng Biên Hòa (VLB), CTCP Hóa An (DHA) và CTCP Đầu tư Xây dựng và Vật liệu Đồng Nai (DND) sở hữu. 

Dự án trọng điểm này sẽ là động lực lớn thúc đẩy lợi nhuận của các doanh nghiệp đá xây dựng trong năm 2022-2023

Triển vọng tích cực cho ngành thép từ cả nhu cầu trong nước và xuất khẩu bù đắp cho chi phí

Tâm điểm chú ý thời gian qua trong nhóm ngành vật liệu xây dựng là ngành thép cũng được VNDIRECT đánh giá khá tích cực trong năm 2022. Câu chuyện đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng và sự nóng lên của thị trường bất động sản nhà ở sẽ giúp sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của Việt Nam tăng 10-15% so với cùng kỳ vào năm tới. Tương tự, sản lượng tiêu thụ tôn mạ của Việt Nam cũng sẽ tăng nhẹ 5% vào năm 2022 từ mức cao là 39% trong năm nay.

Không dừng lại tại thị trường nổi địa, triển vọng còn mở ra trong mảng xuất khẩu khi nhu cầu thép thế giới sẽ tăng đáng kể từ đó kích thích các nhà sản xuất thép Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu ra các thị trường lớn.

Về yếu tố giá, VNDIRECT dự báo giá thép xây dựng của Việt Nam sẽ đạt 15.500 đồng/kg vào năm 2021 (+38%), trước khi giảm xuống mức 14.300 đồng/kg-13.600 đồng/kg vào năm 2022-2023, giảm lần lượt 8%-5% so với cùng kỳ năm trước.

VNDIRECT dự phóng Hòa Phát (HPG) sẽ đạt mức tăng trưởng kép doanh thu và lợi nhuận ròng lần lượt 12%/9% trong giai đoạn 2022-2025 nhờ nhu cầu xây dựng mạnh mẽ. Trong trung hạn, VNDIRECT nhận thấy các động lực tăng giá bao gồm  đóng góp tốt hơn của mỏ quặng sắt mới, KQKD tốt hơn của các mảng kinh doanh mới (sản xuất container và điện máy gia dụng) và kế hoạch mua cổ phiếu quỹ.

Tuy nhiên, không phải là không có rủi ro tại nhóm ngành vật liệu xây dựng. Chi tiết hơ, xuất phát từ đà tăng "nóng" của giá vật liệu xây dựng trong nước, nếu quá nóng có thể buộc Chính phủ phải sử dụng các biện pháp thuế xuất-nhập khẩu để hạ nhiệt. Ngoài ra, giá nguyên liệu đầu vào cao hơn kỳ vọng cũng sẽ khiến biên lợi nhuận gộp của ngành giảm sút.