Cuộc sống thăng trầm của tỷ phú sở hữu thương hiệu trà xanh C2 (P1)

Mỗi chiều chủ nhật, 6 người con và đôi khi là cả 12 đứa cháu của John Gokongwei Jr thường tụ tập tại nhà ông tại Pasig thuộc Metro Manila để ăn uống và trò chuyện. Thỉnh thoảng sau bữa ăn, ông lại gọi người con trai duy nhất của mình, Lance để bàn chuyện kinh doanh của gia đình. JG Summit được Gokongwei thành lập vào năm 1957 và hiện nay là doanh nghiệp lớn thứ hai tại Phillipines với giá trị thị trường lên tới 13,2 tỷ USD.

Những cuộc hội thoại này thường riêng tư và ngắn gọn. John Gokongwei nghỉ hưu 15 năm về trước, trở thành chủ tịch danh dự trong khi em trai của ông, James L. Go nắm quyền điều hành. Nhưng giống như lần đầu tiên nghỉ hưu vào 10 năm trước đó, ở tuổi 65, ông không thể thực sự rời bỏ công việc của mình.

Hiện nay, ở tuổi 90, John Gokongwei lại tiếp tục nghỉ hưu, và lần này có thể ông sẽ nghỉ hưu thật sự. Còn James, ở tuổi 77 cũng đang dần rút lui và chuẩn bị giai đoạn 3 năm để Lance nắm giữ vị trí chủ tịch và CEO. Những cổ phiếu kiểm soát của Tập đoàn đang dần được chuyển giao cho thế hệ thứ hai.

John Gokongwei, người sáng lập JG Summit

Con cái của John Gokongwei đã có một thời gian tôi luyện tại những vị trí quan trọng: Lance điều hành hãng hàng không Cebu Air và doanh nghiệp thực phẩm và đồ uống Universal Robina – nơi cô em út giữ chức giám đốc. Cô con gái lớn Robina Gokongwei-Pe điều hành Robinsons Retail Holdings – nhà bán lẻ lớn thứ hai Philippines. Hai em gái song sinh của cô là Faith và Hope đều đảm nhiệm các chức vụ quản lý tại đây. Người con gái thứ hai, Lisa Gokongwei-Cheng phụ trách nhà xuất bản Summit Media (trong số 13 tạp chí của họ có Forbes Philippines).

Những lĩnh vực kinh doanh chính khác của JG Summit bao gồm phát triển địa ốc, ngân hàng và hóa dầu (đạt doanh thu gần 415 triệu USD trong năm 2015), do các thành viên khác trong gia tộc điều hành. Ngoài ra còn có những chuyên gia khác, những người không xuất hiện trong các bữa ăn ngày chủ nhật tại nhà ông John Gokongwei nhưng gặp mặt James, Lance, Lisa và Robina vào mỗi cuộc họp chiều thứ Sáu. Đáng lẽ đến tận tháng 10 Gokongwei vẫn tham gia các cuộc họp nhưng sau một trận ốm, ông đã không đến văn phòng nữa. ‘Mặc dù ông ấy không đến văn phòng nhưng mọi người đều cảm nhận như ông vẫn có mặt tại đây”, Robina nói.

Với một người như Gokongwei việc nghỉ hưu quả thật không đơn giản. “Ông ấy là người xây dựng nên công ty, biến nó thành mối bận tâm cả cuộc đời. Thế nên mình sinh, dưỡng và nuôi nấng thứ mình tạo ra, vượt qua bao chìm nổi. Giờ già rồi, phải rời xa thứ mình gắn bỏ cả đời là rất khó”, Jame chia sẻ.

Những công ty thuộc sở hữu của gia đìnhGokongwei

Huyền thoại của JG Summit rất nổi tiếng trong số 35 nghìn nhân viên của Tập đoàn. Gokongwei là con cả trong gia đình có 6 anh chị em gốc Hoa ở Cebu. Cha của ông sở hữu một chuỗi rạp chiếu phim, nhờ vậy Gokongwei có cuộc sống sung túc và thường được đưa đón bằng tài xế riêng. Tuy nhiên, biến cố bất ngờ xảy ra khi cha của Gokongwei qua đời năm ông 13 tuổi. Gia đình ông khi đó mới biết rằng công việc kinh doanh của họ được xây dựng trên những khoản nợ. Rạp chiếu phim, nhà lầu, xe hơi đều bị ngân hàng tịch thu.

Nhưng ông cố của ông đã tạo dựng được một công ty nông sản có tiếng tại Cebu mang tên Gotiaoco Hermanos. “Chúng tôi gần như không có cái gì ngoại trừ cái tên đẹp”, Gokongwei nói. Ở tuổi 15, ông phải nghỉ học và đi bán xà phòng, bánh xe tại chợ.

Năm 1944, Gokongwei mở rộng danh mục hàng hóa và sử dụng những chiếc thuyền gỗ chở hàng đi giao dịch tại Manila. Đến khi Mỹ giành lại quyền kiểm soát Philippines, ông dùng tiền dành dụm đến Mỹ mua những quần áo dùng rồi như giày, quần áo, báo chí, sau đó bán lại tại cửa hàng ông thuê tại Cebu.

Năm 1957, công việc kinh doanh của Gokongwei đi xuống do chính sách nhập khẩu thay đổi nên việc xin giấy phép trở nên khó khăn hơn. Ông quyết định đóng cửa hàng và chuyển sang sản xuất bột ngô, một lĩnh vực nhiều doanh nghiệp đang hoạt động tốt vào thời điểm đó, “Tôi nói rằng nếu họ có thể kiếm được nhiều tiền từ nó thì tôi cũng có thể”. Nghĩ là làm, ông thuê nhân công và bắt đầu thành lập Universal Robina.

Trong vòng 6 tháng, Gokongwei đã tìm được cách khiến giá bột ngô giảm 50%. Lucio Tan, một đối thủ lớn của Universal Robina đã phải bán lò xay bột ngô của họ cho Gokongwei. Sau này, Lucio Tan đã thành lập Tập đoàn LT Group, doanh nghiệp với giá trị thị trường 4 tỷ USD và không liên quan đến bột ngô.