Diêm dân khóc ròng vì muối ế

Thời điểm giữa tháng 8, trên đồng muối Đề Gi thuộc địa bàn các xã Cát Minh, Cát Khánh (huyện Phù Cát), Mỹ Cát, Mỹ Chánh, Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ) trời vẫn nắng chang chang, rất thuận lợi cho nghề làm muối. Thế nhưng, trên đồng muối, diêm dân đã bắt đầu thu dọn các dụng cụ, phương tiện sản xuất để kết thúc sớm vụ muối năm nay, vì càng làm càng lỗ, đầu ra sản phẩm lại bế tắc.

Đã vào cuối vụ sản xuất nhưng giá muối rớt thảm, làm cho nhiều diêm dân phải nản lòng. Hiện tại, giá muối đất (sản xuất thủ công) ở mức 350 - 400 đồng/kg, giảm từ 200 - 300 đồng/kg so với đầu vụ; giá muối sạch (muối trải bạt) 700 - 800 đồng/kg, giảm 400 đồng/kg. Giá muối đã thấp nhưng việc tiêu thụ cũng rất khó khăn, lượng muối tồn đọng ở các đồng muối rất lớn.

Ông Nguyễn Văn Lượng, diêm dân ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh, tâm sự: "Cách đây 2 năm, giá muối có lúc lên đến 1.200 - 1.300 đồng/kg, diêm dân chúng tôi khấp khởi mừng. Vậy mà không hiểu sao, 2 vụ gần đây giá muối liên tục sụt giảm làm cho diêm dân ai cũng nản lòng. Nhiều người sản xuất không có lãi đành bấm bụng bỏ hoang ruộng muối và tìm các công việc khác để mưu sinh.

Từ đầu vụ sản xuất đến nay, với diện tích 300m2 ruộng muối, gia đình tôi đã thu hoạch được gần 20 tấn muối, tăng gần 5 tấn so với các vụ trước, nhưng thu nhập chưa được 10 triệu đồng. Với mức giá 400 đồng/kg như thời điểm hiện tại, mỗi tấn muối diêm dân đang chịu lỗ gần 2 triệu đồng".

Ông Trần Văn Thý, cán bộ Văn phòng UBND xã Cát Khánh, cho biết, không chỉ giá muối giảm mạnh, hiện nay đầu ra của hạt muối cũng đang lâm vào tình trạng bế tắc. Trên các cánh đồng muối của xã Cát Khánh, Cát Minh hiện chỉ có 2 thương lái tham gia thu mua để đưa đi tiêu thụ với sản lượng một vài tấn mỗi ngày, do đó không thể giải quyết hết lượng muối tồn đọng. Hiện trên địa bàn xã Cát Khánh, lượng muối tồn đọng chưa tiêu thụ được lên đến 700 tấn.

Ông Nguyễn Thanh Hưng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản - đơn vị được Sở NN&PTNT Bình Định giao quản lý lĩnh vực sản xuất, chế biến muối, cho biết: Năm nay thời tiết thuận lợi cho nghề muối, diêm dân trong tỉnh được mùa với sản lượng muối đạt khá cao. Đến thời điểm giữa tháng 8, với diện tích sản xuất gần 200ha, bà con diêm dân trên địa bàn tỉnh đã thu hoạch được trên 19.500 tấn, bao gồm 17.775 tấn muối đất và 1.726 tấn muối sạch; trong đó, huyện Phù Cát đạt 10.150 tấn, Phù Mỹ 8.907 tấn, Tuy Phước 444 tấn. Tuy nhiên, do đầu ra không thuận lợi nên hiện toàn tỉnh còn tồn trên 4.000 tấn muối. Trong đó, xã Mỹ Thành còn tồn 1.250 tấn, Mỹ Chánh tồn 1.200 tấn, Cát Minh 1.000 tấn…

Để giúp diêm dân tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sản xuất muối có lãi, trong tháng 6-2016, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã có văn bản yêu cầu Bộ NN&PTNT chỉ đạo Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) tổ chức thu mua, tạm trữ muối cho diêm dân trên địa bàn toàn quốc.

Phó Thủ tướng yêu cầu doanh nghiệp thu mua muối phải ưu tiên cho các địa phương có sản lượng muối tồn kho lớn, quá trình thu mua phải công khai giá mua, đảm bảo mục tiêu bình ổn giá, giúp diêm dân tiêu thụ muối với giá có lãi từ 30% trở lên. Chỉ đạo của Phó Thủ tướng là vậy, nhưng đến thời điểm này, Vinafood 1 chưa triển khai việc thu mua tạm trữ muối cho diêm dân tỉnh Bình Định.

Theo ông Nguyễn Thanh Hưng, do sản lượng muối tồn đọng trên địa bàn toàn quốc khá lớn nên đến thời điểm này, Vinafood 1 mới chỉ thực hiện việc thu mua tạm trữ muối tại 4 tỉnh, thành gồm Ninh Thuận, TP Hồ Chí Minh, Bến Tre, Bạc Liêu. Tại Bình Định, qua tìm hiểu của chi cục, được biết việc thu mua tạm trữ sẽ thực hiện vào đợt 2 (thời gian thực hiện từ tháng 9 đến tháng 12-2016).

Trước mắt, Sở NN&PTNT phối hợp với Sở LĐ-TB&XH lên danh sách các hộ gia đình diêm dân đề xuất UBND tỉnh Bình Định hỗ trợ gạo với mức 15kg/người/tháng (thời gian hỗ trợ 3 tháng). Về lâu dài, ngành Nông nghiệp tỉnh Bình Định sẽ tiến hành quy hoạch lại các vùng sản xuất muối tập trung, hỗ trợ vốn, công nghệ để giúp diêm dân sản xuất muối sạch, nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất muối.