“Định” tuổi thọ công trình: Khối lượng nhiều - thời gian gấp

Đây là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm khi mà số lượng công trình cũ tại các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh lên tới con số hàng nghìn nhưng thời gian triển khai kiểm tra, rà soát, đánh giá khá gấp gáp.

Chung cư U18 Lam Sơn, quận Lê Chân (Hải Phòng) thuộc diện cũ nát, sẽ được xây dựng lại trong thời gian tới. Ảnh: Lâm Khánh-TTXVN

Phóng viên BNEWS đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Hải - Phó Cục trưởng Cục giám định Nhà nước về Chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) xung quanh vấn đề này.

BNEWS: Để đánh giá thẩm định một công trình về mức độ an toàn chịu lực, vừa qua Bộ Xây dựng đã ban hành quy trình thẩm định như thế nào? Ông có thể giới thiệu qua về bộ quy trình lần này và các bước hoàn thiện nó như thế nào?

Ông Hoàng Hải: Theo quy trình được Bộ Xây dựng ban hành, việc kiểm định đánh giá mức độ an toàn chịu lực của các công trình được chia thành hai giai đoạn.

Giai đoạn thứ nhất là khảo sát, đánh giá sơ bộ; giai đoạn thứ hai là khảo sát và đánh giá chi tiết.

Ở giai đoạn thứ nhất, việc khảo sát và đánh giá sơ bộ dựa trên các dấu hiệu bên ngoài của công trình.

Kết quả sẽ phân ra mức độ về khả năng chịu lực của công trình thành 3 mức: vẫn sử dụng bình thường; vẫn đáp ứng được yêu cầu sử dụng, tuy nhiên phải tiến hành kiểm định, đánh giá chi tiết; công trình phải đánh giá, khảo sát chi tiết nhưng bên cạnh đó phải có những biện pháp kỹ thuật để xử lý cho công trình có những dấu hiệu nguy hiểm.

Giai đoạn thứ hai khảo sát đánh giá chi tiết được áp dụng theo tiêu chuẩn hiện nay vẫn đang sử dụng là tiêu chuẩn Việt Nam 9381 năm 2012 và kết quả đánh giá chia làm 4 cấp độ.

Đầu tiên là cấp độ A – tức là công trình vẫn đáp ứng được các yêu cầu sử dụng bình thường.

Cấp độ B – công trình vẫn sử dụng được, tuy nhiên có những cấu kiện cục bộ xuất hiện dấu hiệu nguy hiểm.

Cấp độ C là các bộ phận của công trình xuất hiện tình trạng nguy hiểm và công trình cần phải có những giải pháp xử lý gia cường.

Cuối cùng là cấp độ D – công trình nhà nguy hiểm cần phải xử lý ngay, phải di dời, phải dỡ bỏ hoặc chống đỡ.

Tuổi thọ công trình xây dựng sẽ được “quản” và giám sát một cách chặt chẽ khi thực hiện có hệ thống, đồng bộ các phần việc này.

BNEWS: Thưa ông, đối với các công trình chung cư cũ, việc phân loại cấp độ an toàn chịu lực cũng như là mức độ xuống cấp sẽ căn cứ theo tiêu chí nào? Khi nào thì người dân vẫn yên tâm sử dụng và đâu là ngưỡng nguy hiểm buộc phải di dời?

Ông Hoàng Hải: Tiêu chí để phân định mức độ an toàn công trình theo khả năng an toàn kết cấu chịu lực, đồng nghĩa với khả năng an toàn cho người sử dụng công trình.

Hiện chúng tôi đã phân làm 4 cấp độ: A, B, C, D. Về cơ bản người dân có thể yên tâm sử dụng nếu công trình ở mức độ A, B, C. Riêng cấp độ D phải có biện pháp xử lý kịp thời như chống đỡ, di dời, tháo dỡ ngay.

Tuy nhiên, tổng thể ở cấp độ nào thì các công trình đều phải có biện pháp xử lý kỹ thuật để đảm bảo an toàn và tuổi thọ công trình.

Mới đây Hà Nội công bố trên địa bàn Thủ đô sẽ có 10 khu chung cư cũ dự kiến cải tạo và xây mới bởi đều xuống cấp, nguy hiểm với con số kêu gọi các nhà đầu tư tham gia khoảng 316.000 tỷ đồng.

BNEWS: Trên thực tế có rất nhiều công trình đã xuống cấp nghiêm trọng, nếu chờ lâu có thể xảy ra sự cố trước khi thẩm định, đặc biệt, là số lượng lớn các chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh hay như nhà phố cổ... Vậy làm thế nào để hoàn thành được công tác thẩm định đánh giá và lộ trình thực hiện ra sao, thưa ông?

Ông Hoàng Hải: Đúng là hiện nay trên cả nước tồn tại rất nhiều công trình mà thuộc phạm vi phải thẩm định theo Chỉ thị 05 của Thủ tướng Chính phủ.

Thời gian rất gấp, cuối năm 2016 phải xong giai đoạn 1, cuối năm 2017 phải sang giai đoạn 2. Tôi cho rằng, để làm được việc này, đối với các đơn vị tư vấn kiểm định nên sử dụng một hoặc kêu gọi nhiều tổ chức kiểm định có đủ năng lực để tham gia cùng.

Các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan, đặc biệt là ở các địa phương cần bố trí đủ kinh phí cho công tác này và kịp thời theo sát khối lượng công việc thực hiện.

Cùng đó, các cơ quan quản lý cũng như tổ chức tư vấn kiểm định cũng nên xem xét sử dụng lại kết quả kiểm định của các công trình đã được thực hiện.

Một vấn đề rất quan trọng nữa là tìm sự đồng thuận của người dân tham gia hỗ trợ cùng cơ quan quản lý nhà nước cũng như sự đồng thuận của các tổ chức kiểm định để thực hiện tốt.

Theo Chỉ thị 05 của Thủ tướng, UBND các tỉnh thành phố là đầu mối để thực hiện việc này. Tuy nhiên, thực hiện hoạt động kỹ thuật bên dưới phải là tổ chức tư vấn kiểm định có đủ năng lực để thực hiện việc đánh giá.

Nếu chúng ta mời các cơ quan kiểm định độc lập thì đấy chính là hoạt động dịch vụ trong công tác kiểm định đánh giá.

Một khu tập thể cũ nằm trên đường Thanh Nhàn, phường Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội). Ảnh: Tuấn Anh-TTXVN

Bất kỳ một công trình nào, một dự án nào đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan như: Luật Xây dựng; các Nghị định, Thông tư hướng dẫn.

Để đẩy nhanh được tiến độ, trong khi khối lượng công việc rất lớn thì phải có sự phối hợp đồng bộ các bước để có thể làm nhanh, làm ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo trên nền tảng cơ sở tuân thủ luật pháp.

BNEWS: Theo ông, làm thế nào để đảm bảo tính khách quan trong công tác thẩm định và người dân không phải ngăn cản trong quá trình di dời, xây lại chung cư nguy hiểm?

Ông Hoàng Hải: Tôi cho rằng, kết quả thẩm định khi đưa ra có thể có những ý kiến không đồng thuận.

Để kiểm soát việc này, tạo ra sự đồng thuận của tất cả người dân cũng như các bên có liên quan thì trước khi các tổ chức tư vấn kiểm định, các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cần phải kiểm soát đề cương của tổ chức tư vấn.

Tổ chức tư vấn này cần phải tuân thủ các quy trình của Bộ Xây dựng đã ban hành.

Kết quả sau khi các tổ chức tư vấn kiểm định này thực hiện cần phải thông qua cơ quan có thẩm quyền để xem xét trước khi thông báo với người dân, các tổ chức có liên quan, cũng như có các giải pháp xử lý. Thực hiện đồng bộ hóa việc này sẽ tạo sự đồng thuận khi kết quả kiểm định được công bố.

Nếu công trình thuộc diện phải di dời ngay khẩn cấp, hoặc phải tháo dỡ thì các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan, UBND các cấp phải thông báo tới người dân, những người ở trong công trình đấy cần phải di dời; thậm chí, cần thiết thì phải cưỡng chế.

Bên cạnh đó, phải bố trí chỗ tái định cư, tạm cư cho các hộ dân ở trong công trình này.

Cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải sớm lựa chọn nhà đầu tư để xây dựng công trình mới trên nền công trình phải tháo dỡ và di dời.

BNEWS: Trân trọng cảm ơn ông!