Doanh nghiệp FDI báo cáo lỗ: Không ưu đãi thuế cho đầu tư mở rộng

Một trong những nội dung được cộng đồng DN đầu tư nước ngoài (FDI) quan tâm là trong dự thảo Luật này quy định chính sách thuế cho đầu tư mở rộng. Có ý kiến cho rằng đối với DN FDI liên tục báo lỗ nhiều năm thì không nên ưu đãi thuế khi đầu tư mở rộng.

DN FDI đòi ưu đãi

Trong buổi làm việc với Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân tại KCX Tân Thuận cuối tháng 2 vừa qua, đại diện Công ty Unilever Việt Nam cho biết, hiện Unilever đã đầu tư khoảng 200 triệu USD vào KCN Tây Bắc Củ Chi.

Tập đoàn đa quốc gia này có nhu cầu tiếp tục mở rộng nhà máy tại đây nhưng đang gặp khó khăn về vấn đề ưu đãi thuế TNDN cho phần đầu tư mới. Nếu không được ưu đãi về thuế, tính cạnh tranh của dự án mới sẽ thấp đi. Chưa kể hai dự án đầu tư cùng một địa điểm của cùng một công ty nhưng lại bị áp dụng hai mức thuế khác nhau.

Một DN FDI khác tại KCX Tân Thuận là Công ty TNHH Pepperl + Fuchs (Việt Nam) chuyên sản xuất thiết bị cảm ứng và truyền tín hiệu cũng cho biết đang có kế hoạch rót vốn thêm 30 triệu USD nữa cho nhà máy thứ hai để tuyển thêm 500 lao động. Tuy nhiên, do không được hưởng ưu đãi thuế cho phần đầu tư thêm này nên có khả năng công ty sẽ không thực hiện.

Ở tỉnh Đồng Nai, một DN FDI là Công ty Robert Bosch Việt Nam đang có kế hoạch mở rộng Nhà máy sản xuất dây đai truyền động dùng trong hộp số ô tô ở KCN Long Thành từ 100 triệu EURO vốn đầu tư hiện nay lên 230 triệu EURO vào năm 2015. Theo ông Võ Quang Huệ - Tổng Giám đốc Robert Bosch Việt Nam, Công ty đã có kiến nghị được hưởng thuế TNDN ưu đãi đối với dự án đầu tư mở rộng này nhưng chưa được xem xét giải quyết.

Những kiến nghị trên của DN FDI đã được Bộ Tài chính ghi nhận và đưa vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNDN. Cụ thể, dự thảo quy định: “DN đang hoạt động có đầu tư mở rộng lắp đặt dây chuyền sản xuất mới, mở rộng quy mô sản xuất, đổi mới công nghệ sản xuất thuộc lĩnh vực, địa bàn ưu đãi thuế TNDN theo quy định của Luật được miễn thuế, giảm thuế đối với phần thu nhập tăng thêm do đầu tư mang lại. Thời gian miễn thuế, giảm thuế quy định tại khoản này bằng với thời gian miễn thuế, giảm thuế áp dụng đối với DN thành lập mới cùng địa bàn, lĩnh vực ưu đãi thuế thu nhập DN”.

Không ưu đãi DN báo lỗ

Trả lời trên Báo Đầu Tư ngày 22-1-2013, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết: “Hiện Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành sửa đổi các quy định để làm sao tháng 7-2013, dự án đầu tư mở rộng cũng được hưởng ưu đãi thuế. Tuy nhiên, quan điểm của chúng tôi cũng rất rõ ràng, đó là sẽ chỉ ưu đãi phần đầu tư mở rộng đối với những DN chấp hành đúng quy định luật pháp của Việt Nam, làm ăn có hiệu quả, có đóng góp cho ngân sách nhà nước, để ngăn chặn việc nhiều DN nước ngoài vẫn tiếp tục mở rộng đầu tư mà lúc nào cũng kêu lỗ, có hành vi chuyển giá”.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Phạm Đình Bắc thuộc Đoàn luật sư tỉnh Đồng Nai, Giám đốc Công ty tư vấn đầu tư Hasu cho rằng, để phòng tránh các dấu hiệu bất thường như DN kinh doanh nhiều năm nhưng vẫn không có lời, thậm chí đầu tư mở rộng liên tục nhưng luôn kêu lỗ như tình trạng đã xảy ra ở một số DN FDI mà báo chí đã phản ánh trong thời gian vừa qua, Chính phủ và các bộ, ngành cần quy định rằng, đối với DN liên tục báo lỗ nhiều năm thì không được ưu đãi thuế khi đầu tư mở rộng.

“Có thể ghi nhận trong Luật thuế TNDN chế tài rút ngắn thời gian tính hưởng ưu đãi thuế thậm chí là thu hồi giấy phép đầu tư, thu hồi giá trị ưu đãi đã áp dụng cho DN nếu phát hiện có hành vi trục lợi của DN”, LS Phạm Đình Bắc đề xuất.

Ngoài ra, LS Phạm Đình Bắc cho biết, ở một số nước, đầu tư mở rộng được hiểu ở khái niệm “tiêu chí” ưu đãi thay cho “phạm vi” ưu đãi. Ưu đãi theo tiêu chí có nghĩa là phân loại trường hợp hưởng ưu đãi không phân biệt lĩnh vực đầu tư mà dựa trên lợi ích của việc đầu tư.

Như ở Singapore cho phép DN được hưởng mức thuế suất thấp hơn 5% trong thời gian 10 năm đối với thu nhập từ đầu tư mở rộng, căn cứ vào tiêu chí: Tạo ra giá trị gia tăng cao, mở rộng quy mô, làm tăng sản lượng thực tế... Dự thảo hiện hành đang áp dụng ưu đãi theo “phạm vi” lĩnh vực, địa bàn có quy định khuyến khích đầu tư kèm theo yêu cầu về đổi mới kỹ thuật, dây chuyền sản xuất mở rộng (trong cùng lĩnh vực), như vậy là rất hẹp.

Theo Quang Duy