Vì sao GTN "để mắt" tới Tổng Công ty Chăn nuôi?

Đã hơn 3 năm kể từ ngày Vilico – Tổng công ty Chăn nuôi Việt Nam chính thức cổ phần hóa.

Vilico cứ “tà tà” hoạt động như vậy với doanh thu và lợi nhuận không quá đột biến. Năm 2014, doanh thu thuần và LNST hợp nhất của Vilico lần lượt đạt 2.678 tỷ đồng và 66,3 tỷ đồng. EPS cả năm đạt 1.050 đồng/cổ phiếu.

Sau cổ phần hóa, tỷ lệ sở hữu của Nhà nước đã 3 năm không thay đổi – vẫn 77,6%. Tính chất hoạt động là một doanh nghiệp nhà nước – vì vậy cũng không có nhiều đổi thay.

Một số chỉ tiêu chính của Vilico năm 2014 (căn cứ BCTC hợp nhất)

Vilico bỗng nhiên “nóng” lên trong thời gian gần đây, khi GTN (CTCP Đầu tư và Sản xuất Thống Nhất) lên tiếng sẽ mua vào 12,12% cổ phần của Vilico – tương đương 7,65 triệu cổ phần. Đó cũng chính xác là số lượng cổ phần mà SSIAM đang nắm giữ tại Vilico.

Cơ cấu sở hữu tại Vilico

Như vậy, không loại trừ trường hợp GTN sẽ nhận chuyển nhượng cổ phần Vilico từ SSIAM.

Với SSIAM, không có nhiều lý do để quỹ này giữ tiếp khoản đầu tư vào Vilico, sau khi tỷ lệ sở hữu này đã không thay đổi suốt 3 năm qua và SSIAM chưa có cơ hội kiểm soát tại Vilico. Kỳ vọng của SSIAM ở Vilico lớn hơn thế. Việc rời khỏi Vilico, có thể là phương án mà SSIAM đang tính đến – sau khi khoản đầu tư 3 năm trước không thể hoàn thành “sứ mệnh”.

GTN thì khác, công ty này không giấu diếm tham vọng thâu tóm các doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa, thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Trước hết là Vinatea với tỷ lệ sở hữu 75%. Với Vilico, khó có thể nói GTN sẽ dừng lại ở mức 12,12% cổ phần mua được từ SSIAM (nếu có) – vì với tỷ lệ đó, ở một doanh nghiệp mới mẻ, GTN sẽ chẳng làm nên điều gì – như SSIAM đã trải qua.

Đến cuối năm 2015, Bộ NN&PTNT cũng được giao nhiệm vụ cổ phần hóa 12 doanh nghiệp trực thuộc. Bên cạnh đó Bộ cũng đã và đang gấp rút công tác thoái vốn khỏi một loạt doanh nghiệp như Vinacco, Vinatea, Seaprodex...Việc thoái vốn khỏi Vilico, là việc sớm hay muộn mà thôi.

Vậy, tiềm năng của Vilico nằm ở đâu?

Trong các công ty con và công ty liên kết của Vilico, CTCP Giống Bò sữa Mộc Châu “ăn nên làm ra” hơn cả. Vilico sở hữu trên 50% vốn điều lệ của Sữa Mộc Châu và có quyền kiểm soát đối với công ty này. Như vậy, “nắm” được Vilico đồng nghĩa với việc kiểm soát được Sữa Mộc Châu.

Sữa Mộc Châu chưa bao giờ công bố báo cáo tài chính hàng năm. Tuy nhiên, theo số liệu mà Vilico công bố, năm 2014, Sữa Mộc Châu đạt 2.300 tỷ đồng doanh thu và 148 tỷ đồng lợi nhuận.

Một chuyên gia trong ngành cho biết, với ngành sản xuất sữa, chi phí môi trường là một gánh nặng thực sự, do yêu cầu cực kỳ khắt khe, cũng như đặc điểm nuôi bò sữa vô cùng phức tạp, khó xử lý về mặt môi trường. Tuy nhiên, với Mộc Châu và một vài công ty sữa khác, đàn bò sữa chủ yếu được nuôi ở các hộ dân, thông qua hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp. Với phương thức này, chi phí môi trường được tiết giảm đáng kể. Tất nhiên, đánh đổi lại là những bất lợi của việc nuôi không tập trung gây ra.

Với Mộc Châu, một ưu thế không thể chối cãi là địa hình vùng sâu vùng xa khiến chi phí vận chuyển trở nên đắt đỏ. Việc này ngăn chặn tình trạng sữa tươi của các hộ dân bị bán ra ngoài. Nói cách khác, các hộ nuôi bò sữa ở Mộc Châu gần như chỉ bán sữa cho Sữa Mộc Châu – là doanh nghiệp duy nhất có nhà máy chế biến sữa trong vùng. Nguồn nguyên liệu dồi dào, giá cả ổn định, tạo nên một lợi thế cạnh tranh tương đối lớn cho Sữa Mộc Châu.

Trong khi các doanh nghiêp sữa khác tìm đủ mọi cách để tăng lượng sữa thu mua/sản xuất, thì Sữa Mộc Châu có vẻ “ung dung” hơn trong công tác này.

Cũng chuyên gia này đánh giá, biên lợi nhuận ròng của ngành sữa “không thể dưới 10%”. Như vậy, ngay cả việc không mở rộng quy mô sản xuất, nếu kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất, lợi nhuận hàng năm của Sữa Mộc Châu sẽ không dưới 200 tỷ đồng.

Lợi nhuận có thể thu được từ Sữa Mộc Châu, do vậy, có thể là món ngon mà GTN muốn với tới. Điều này có thể đạt được nếu công ty này có quyền kiểm soát đối với Vilico.