Gọi vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa: Bớt ảo tưởng, hãy minh bạch

Gọi vốn bao nhiêu là đủ?

Theo ông Robert Trần, một khi quỹ đầu tư đã quyết định rót rốn thì họ không quan trọng rằng số vốn đó chỉ vài chục nghìn hay đến cả triệu USD. Điều quan trọng nhất là doanh nghiệp thuyết phục được nhà đầu tư tại sao phải đầu tư cho doanh nghiệp đó mà không phải là doanh nghiệp khác, và doanh nghiệp đó làm ra tiền bằng cách nào.

Ngoài ra, nhiều start up hoặc doanh nghiệp không biết định giá ý tưởng kinh doanh hay doanh nghiệp của mình, dẫn đến việc không biết gọi vốn bao nhiêu là đủ. Nên gọi đầu tư 500.000, 1.000.000 USD hay nhều hơn là băn khoăn của rất nhiều người điều hành doanh nghiệp.

Ông Robert Trần nêu ví dụ một công ty chuyên làm công trình BOT không biết định giá công ty mình bao nhiêu để gọi vốn, trong khi đó họ không ngờ chỉ một tờ giấy phép cho họ làm BOT là đáng giá vài triệu USD.

“Quan trọng là bạn phải biết định giá công ty của mình như thế nào, giá trị trên thị trường của công ty bạn là bao nhiêu”, ông Robert Trần nhấn mạnh.

Cách gọi vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Khi một doanh nghiệp nhỏ và vừa gọi vốn, quỹ đầu tư sẽ đánh giá xem doanh nghiệp này đã và đang làm việc có hiệu quả hay không.

Tuy nhiên, trước khi làm điều đó, ông Robert Trần khuyên các doanh nghiệp nên thuê một công ty tài chính độc lập để minh bạch hóa tài chính của công ty bằng việc thống nhất hệ thống hai sổ kế toán mà rất nhiều doanh nghiệp áp dụng làm một. Quỹ đầu tư đánh giá cao sự minh bạch trong tài chính, và họ sẽ “chạy mất dép” khi thấy doanh nghiệp đưa ra hai sổ khác nhau.

Việc này sẽ giúp các doanh nghiệp đang hiện hữu hoạt động hiệu quả hơn, vì một sổ sẽ dễ kiểm soát hơn hai, ba sổ. Kể cả khi nhà đầu tư rút đi khi hết thời hạn đầu tư thì công ty vẫn sẽ hoạt động hiệu quả vì hệ thống tài chính doanh nghiệp hoạt động suôn sẻ, thay vì nhiều công ty dùng nhiều sổ lại không kiểm soát được dòng tiền.

“Các doanh nghiệp đang hoạt động chỉ cần hiểu rõ hoạt động kinh doanh, tài chính của mình và có một kế hoạch kinh doanh hoàn chỉnh, đừng nên vẽ vời gì cả, hãy đi đúng thực tế”, ông Robert Trần cho biết.

Ngoài ra, ông còn cho biết rằng chỉ khi nào doanh nghiệp “bí” lắm mới phải đi mượn tiền. Tốt nhất là nên tự thân vận động, tự cải thiện, dùng nội lực để cho dòng tiền của mình tốt thì có thể cũng chẳng cần phải đi vay tiền để bị phụ thuộc vào người khác.

Ngoài ra, để hạn chế vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp còn có thể gọi vốn bằng cách “đầu tư hàng dọc” là kêu gọi nhà cung cấp nguyên liệu hay nhà phân phối đầu tư vào doanh nghiệp, hoặc có thể “đầu tư hàng ngang” như nếu là doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi thì có thể đầu tư vào doanh nghiệp thuốc thú y để tối đa hoá thị trường.

Từ ý tưởng đến hành động là cả một quãng đường

Chuyển sang vấn đề gọi vốn cho các start up khởi nghiệp, ông nhận xét rằng các bạn trẻ có rất nhiều ý tưởng hay nhưng không phải ý tưởng nào cũng có thể làm kinh doanh. Nói cách khác, có nhiều bạn trẻ không biết nên thương mại hoá ý tưởng nào vì các bạn có quá nhiều ý tưởng.

Nhiều bạn trẻ vì quá ảo tưởng về ý tưởng khởi nghiệp của mình mà quên để ý đến khía cạnh thương mại hoá sản phẩm. Nhà đầu tư muốn biết công ty sẽ tạo ra lợi nhuận như thế nào, thay vì những ý tưởng rất cao siêu, hoành tráng nhưng không thể nào sinh lợi.

Ông Robert Trần kể rằng, ông đã gặp trường hợp một bản trẻ muốn gọi vốn đầu tư để mở một quán cà phê nhưng mà quán cà phê ấy còn có cả “nhiệm vụ” và “sứ mệnh”. “Bớt ảo tưởng đi” là lời khuyên thẳng thắn của ông Robert Trần về việc phát triển một start up cho các bạn trẻ.

Ngoài ra, làm sao để tiếp xúc với các quỹ đầu tư mà không bị lấy mất ý tưởng, đồng thời mở đúng ổ khóa để nhà đầu tư rót tiền vào cho doanh nghiệp là hai mấu chốt quan trọng mà các nhà quản lý doanh nghiệp cần hết sức chú trọng.

Để bảo vệ ý tưởng, khi đã thuyết phục được quỹ đầu tư quan tâm về công ty của bạn, hãy yêu cầu quỹ đầu tư đó kỹ một hợp đồng bảo mật trước khi thảo luận kỹ hơn về các nội dung cụ thể trong kinh doanh.

Các start up cũng phải thận trọng khi tìm quỹ đầu tư để gọi vốn vì hiện cũng có rất nhiều quỹ “ma”, chuyên đi đầu tư để rửa tiền. Ông Robert Trần cho biết một cách nhận biết các quỹ này là việc bạn trình bày ý tưởng, và chỉ vài tuần sau họ đồng ý rót số vốn cực lớn trong một thời gian rất ngắn.

Ông cho biết các quỹ đầu tư thật sự không thể có sẵn lượng tiền mặt lớn như vậy, và họ cũng chỉ rót vốn theo lộ trình ba tháng, sáu tháng… chứ không đầu tư cả vài triệu USD một lúc. Do đó, các start up và doanh nghiệp cũng phải tìm cách bảo vệ mình, và nghiên cứu, cân nhắc thật kỹ khi chọn nhà đầu tư.