Hà Nội và TP HCM cần có cơ chế vượt trội để làm đường sắt đô thị

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết TP Hà Nội và TP HCM là hai đầu tàu kinh tế của cả nước, giữ vai trò trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học và an ninh quốc phòng, cũng là hai đô thị có diện tích và dân số lớn nhất cả nước.

Thực hiện Kết luận số 49 ngày 28-2-2023 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 178 của Chính phủ về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, UBND TP Hà Nội và UBND TP HCM đồng tổ chức Hội thảo khoa học về phát triển hệ thống đường sắt đô thị (ĐSĐT) tại hai thành phố.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cùng với xu thế phát triển, giao thông công cộng ngày càng có vai trò quan trọng, nhất là đối với các đô thị lớn như Hà Nội và TP HCM. Trong đó, hệ thống ĐSĐT được coi là trục "xương sống" của mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông. Việc đầu tư sớm, vận hành hiệu quả hệ thống ĐSĐT sẽ nâng cao tỉ trọng vận tải hành khách công cộng, giảm phương tiện giao thông cá nhân, từ đó đem lại hiệu quả tích cực trong phát triển kinh tế-xã hội, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, ùn tắc và tai nạn giao thông...

Thời gian qua, Hà Nội và TP HCM đã, đang dành nguồn lực để đầu tư xây dựng các dự án ĐSĐT. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu các giải pháp, hoàn thiện cơ chế, chính sách; tìm hiểu, học tập những kinh nghiệm, phương thức mới, "đột phá" nhằm triển khai đồng bộ và sớm hoàn chỉnh mạng lưới ĐSĐT theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đáp ứng sự nhu cầu và mong mỏi của người dân hai thành phố.

Thay mặt UBND TP HCM tham dự hội thảo, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP HCM, cho biết để thực hiện đạt mục tiêu tại Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đòi hỏi 2 thành phố phải quyết tâm lãnh đạo, thực hiện quyết liệt, toàn diện, mạnh mẽ và đột phá các lĩnh vực liên quan; cần phải có sự phối hợp triển khai chặt chẽ và hiệu quả trong: quy hoạch, chỉnh trang đô thị gắn với TOD, huy động nguồn lực, công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB, tái định cư, kể cả khu phụ cận để triển khai TOD, về việc lựa chọn công nghệ, về mô hình tổ chức, quản lý và triển khai các dự án Metro...

Có thể nói, TP Hà Nội và TP HCM có nhiều nét tương đồng cả trong kết quả thực hiện các mục tiêu kinh tế, xã hội và những thách thức gặp phải trong quá trình phát triển, nên việc kết nối, hợp tác, cùng nhau thực hiện các nhiệm vụ mà Nhà nước và Nhân dân giao phó là rất quan trọng và cần thiết.

"Với một khối lượng công việc, nguồn lực, sự ảnh hưởng của tác động rất lớn để việc xây dựng triển khai, hoàn thiện hệ thống ĐSĐT này, hai thành phố sẽ rút kinh nghiệm khắc phục vướng mắc, hạn chế khi triển khai dự án Metro, TP Hà Nội và TP HCM cùng nhau sát cánh đề xuất trung ương cho phép hai thành phố được thực hiện các cơ chế đặc thù cho việc phát triển ĐSĐT nói riêng và phát triển kinh tế xã hội nói chung" - ông Bùi Xuân Cường nêu.

Theo ông Bùi Xuân Cường, ngày 24-6-2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM, theo đó tại Hội nghị lần thứ nhất Ban chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng ban chỉ đạo đã kết luận và chỉ đạo Văn phòng Chính phủ truyền đạt tại Thông báo số 506 ngày 6-12-2023, trong đó "Về đầu tư xây dựng hạ tầng tuyến ĐSĐT, giao UBND TP HCM nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư tổng thể, huy động nguồn lực đủ lớn trong và ngoài nước để thực hiện đồng bộ các tuyến ĐSĐT của thành phố theo quy hoạch, nhằm huy động nguồn lực từ không gian ngầm và trên mặt đất, giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông, giảm úng ngập và ô nhiễm môi trường, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét".

Thông qua hội thảo này, trên cơ sở các nội dung thảo luận, đề xuất, kiến nghị của quý vị đại biểu, hai thành phố sẽ hoàn thiện các đề xuất của mình gửi các cơ quan liên quan để phục vụ kịp thời công tác hoạch định, thực hiện chủ trương, chính sách phát triển ĐSĐT nhằm thực hiện được mục tiêu Kết luận 49 của Bộ Chính trị, góp phần xây dựng hai thành phố trở thành trở trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học-công nghệ và văn hóa hàng đầu khu vực Đông Nam Á và khu vực.